این معنا در سوره محمّد صلی الله علیه و آله با تفصیل بیشترى بیان شده است. ابتدا مى‏فرماید:

۰.(إِنَّ ٱلَّذِینَ ٱرْتَدُّوا عَلَىٰ أَدْبَارِهِم مِنْ بَعْدِ مَا تَبَینَ لَهُمُ ٱلْهُدَى ٱلشَّیطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَىٰ لَهُمْ.^۱

۰.کسانى که پس از آن که هدایت براى آنها آشکار شد، به گذشته خویش باز گشتند، شیطان، باطل را برایشان آراست و به آنان میدان داد).

بر اساس مفاد این آیه، کسانى که راه درست هدایت براى آنان روشن شده ولى در اثر هوس‏هاى نفسانى و آرایه‏های شیطانى، لجاجت ورزند و به راه کفر باز گردند، مستوجب غضب الهى هستند.

سپس، پس از اشاره به همکارى پنهانى این گروه با دشمنان اسلام، در باره کیفر آنها مى‏فرماید:

۰.(فَكَیفَ إِذَا تَوَفَّتْهُمُ ٱلْمَلاَئِكَةُ یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ * ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ ٱللهَ وَكَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَٰلَهُمْ.^۲

۰.حالِ آنها چگونه خواهد بود، هنگامى که فرشتگان [مرگ] بر صورت و پشت آنان مى‏زنند و جانشان را مى‏گیرند!؟ * این به خاطر آن است که آنها در پیِ چیزی رفتند که خداوند را به خشم مى‏آورد و خشنودى او را خوش نداشتند. خدا هم اعمالشان را نابود کرد).

گفتنى است - همان طور که اشاره شد - یکى از عوامل غضب الهى بر قوم یهود، ارتداد آنها از توحید، پس از غیبت کوتاه موسى علیه السلام بود.^۳

اقوام غضب شده

در میان اقوام گذشته، قرآن کریم، سه گروه را با صراحت مورد غضب خداوند سبحان دانسته است:

بدیهى است که هر چند شأن نزول آیات یاد شده، جنگ اُحُد و خیانت در غنائم جنگى است، ولی شامل مطلق خیانت در اموال عمومى مسلمانان نیز مى‏گردد.

۱۲. ارتداد

ارتداد (بازگشت به کفر پس از پذیرفتن اسلام) در واقع، یکى از مصداق‏های تکذیب آیات الهى است که در قرآن به طور مستقل به عنوان یکى از عوامل غضب خداوند سبحان شمرده شده است. این امر مى‏تواند به دلیل خطر ارتداد براى جامعه اسلامى و سنگینى گناه آن باشد. قرآن در این باره مى‏فرماید:

۰.(مَن كَفَرَ بِاللهِ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ اُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمَانِ وَ لَٰكِن مَّن شَرَحَ بِالْكُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیهِمْ غَضَبٌ مِّنَ ٱللهِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ.^۱

۰.هر که پس از ایمان آوردنش به خدا کافر شود، مگر آن که به ناخواه وادار شود [و سخنى خلاف ایمانش بگوید] در حالى که دلش به ایمان آرام است، لیکن کسانی که سینه را به کفر گشایند، پس خشم خدا بر آنهاست و آنان عذابى بزرگ دارند).

در این آیه، به حکم دو گروه از کسانى که پس از پذیرفتن اسلام، اظهار کفر مى‏کنند، اشاره شده است:

نخست، افرادى که در اثر تهدید و فشار دشمنان، به ظاهر، اعلامِ جدا شدن از اسلام و بازگشت به کفر کرده‏اند. چنین افرادى از نظر قرآن، کار خلاف انجام نداده‏اند.

گروه دوم، کسانى هستند که با آغوشى باز و سینه‏اى گشاده، پس از ایمان، پذیراى کفر شده‏اند. قرآن در باره آنها مى‏فرماید که مورد غضب خداوند سبحان قرار گرفته‏اند و عذابی بزرگ در انتظارشان است.