445
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

به یقین، کسانى که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است» و سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل مى‏شوند که: «نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتى که به شما وعده داده شده است!»).

امام على علیه السلام در تشویق به استقامت و پایدارى در راه خدا، براى رسیدن به این مقصد والا و شنیدن مژده فرشتگان مى‏فرماید:

۰.قَد قُلتُم: (رَبُّنَا اللهُ)، فَاستَقیموا عَلىٰ کِتابِهِ، و عَلىٰ مِنهاجِ أمرِهِ، وَ عَلَى الطَّریقَةِ الصّالِحَةِ مِن عِبادَتِهِ.۱

۰.شما گفته‏اید: «پروردگار ما، اللّٰه‏ است». پس [در عمل نیز] بر کتاب او و بر شاه‏راه هدایت او و در راه درستِ بندگى او، پایدارى ورزید.

گفتنى است که اهل بهشت به تناسب مراتب ایمان و اعمال نیکوى خود، از نعمت و لذّت بیشترى برخوردار خواهند بود؛ ولى بالاترین لذّات آنها، معنوى است. از این رو، خداوند سبحان پس از توصیف اجمالى نعمت‏هاى مادّى بهشت مى‏فرماید:

۰.(وَرِضْوَانٌ مِّنَ ٱللهِ أَكْبَرُ.۲

۰.و رضاى خدا، [از همه اینها] برتر است).

بر این اساس، مقصد نهایی آفرینش انسان، سلامت مطلق، کامیابی دنیا و آخرت، و بهترین زندگی جاودان است. اکنون این سؤال قابل طرح است که: چرا قرآن عبادت را حکمت آفرینش جن و انس دانسته و فرموده: (وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنسَ إلَّا لِیَعْبُدُونِ؛۳ من، جن و انس را نیافریدم، جز برای این که عبادتم کنند)؟

پاسخ، این است که پیش‏تر گفتیم عبادت، راه رسیدن به این مقصد اعلاست. بنا بر این، عبادت، هدف متوسّط خلقت انسان است، نه حکمت نهایی آن.

1.. نهج البلاغة: خطبۀ ۱۷۶.

2.. توبه: آیۀ ۷۲.

3.. ذاریات: آیۀ ۵۶.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
444

همچنین روایات فراوانى بر این معنا تأکید دارند،۱ مانند آنچه از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمود:

۰.إنّی قَد جِئتُکُم بِخَیرِ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ.۲

۰.من، خیر دنیا و آخرت را براى شما آورده‏ام.

امام باقر علیه السلام نیز در تفسیر این سخن خداوند متعال: (لِلَّذینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى‏ وَ زِیادَةٌ؛۳ براى آنان که نیکى کنند، نیکى و افزونی است) مى‏فرماید:

۰.فَأَمَّا الحُسنَى الجَنَّةُ، و أمَّا الزِّیادَةُ فَالدُّنیا، ما أعطاهُمُ اللهُ‏ فِی الدُّنیا لَم یُحاسِبهُم بِهِ فِی الآخِرَةِ، وَ یَجمَعُ ثَوابَ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ، وَ یُثیبُهُم بِأَحسَنِ أعمالِهِم فِی الدُّنیا وَ الآخِرَةِ.۴

۰.نیکى، بهشت است و افزونى، دنیا. آنچه خداوند در دنیا عطایشان کند، در آخرت براى آن حسابرسى نمى‏کند و پاداش دنیا و آخرت را برایشان فراهم مى‏آورد و در برابر بهترین کارهایشان، در دنیا و آخرت، پاداششان مى‏دهد.

۳. بهترین زندگى جاودان

مقصد نهایى صراط مستقیم الهى، لذّت‏بخش‏ترین زندگى مادّى و معنوى در سراى جاوید و بهشت موعود است. کسانى که این راه را انتخاب کنند و تا پایان زندگى در آن پایدار بمانند، فرشتگان الهى در پایان راه، به آنها مژده مى‏دهند که به این مقصد والا، دست یافته‏اند:

۰.(إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ الْمَلاَئِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَ لَا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِى کُنتُمْ تُوعَدُونَ.۵

1.. ر. ک: دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث: ج۱ ص۹۵ (اسلام، دین دنیا و آخرت).

2.. الأمالی، طوسی: ص۵۸۳ ح۱۲۰۶.

3.. یونس: آیۀ ۲۶.

4.. تفسیر القمی: ج۱ ص۳۱۱.

5.. فصّلت: آیۀ ۳۰.

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 5173
صفحه از 687
پرینت  ارسال به