1.. Ibid, p. ۸۷;
شیخ مفید، ارشاد، ص۳۰۳ و ترجمه انگلیسی آن، ص۴۵۶. طبق روایتی با موضوع قائم و مرتبط با موسی کاظم‌[ علیه السلام] که واقفیان آن را به امام پنجم‌[ علیه السلام] نسبت داده‌اند، «صاحب این امر (صاحب هذا الأمر) چهار سنت (سُنَّة) دارد. سنتی از موسی[ علیه السلام] و سنتی از یوسف[ علیه السلام] و سنتی از عیسی‌[ علیه السلام] و سنتی از محمد[ علیه السلام]. سنت موسی[ علیه السلام] ، ‌این که نگران و هوشیار بود، سنت یوسف‌[ علیه السلام] زندان بود، سنت عیسی[ علیه السلام] این که گفته می‌شد درگذشته ولی او فوت نکرده بود و سنت محمد[ صلی الله علیه و اله] شمشیر است» (علی‌بن‌بابویه، الإمامة، ۲۳۴-۲۳۵؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ص۱۵۲-۱۵۳؛ علائم تأکیدی این عبارات را نویسنده افزوده است). نقل دیگری، با تغییر دادن سنت‌های یوسف[ علیه السلام] و عیسی[ علیه السلام] و جایگزین کردن قائم بجای «صاحب امر»، سخن مورد بحث را به امام ششم[ علیه السلام] نسبت می‌دهد (شیخ صدوق، کمال الدین، ص۲۸) و جهت ملاحظه ترجمه انگلیسی همین موارد ر.ک:
Amir Arjomand, "The Consolation of Theology: The Shī‘īte Doctrine of Occultation and the Transition from Chiliasm to Law," p. ۳۱.

2.خلیفه به منظور پیشدستی، در اقدامی بیهوده جسم بی‌جان موسی کاظم‌[ علیه السلام] را برای تشخیص هویت و بررسی به قضات، هاشمی‌ها و سران سپاه در پایتخت نشان داده بود (Aḥmad ibn Wāḍiḥ al-Ya‘qūbī, Ta‘rīkh [Historiae], ۲ vols., ۲, p. ۴۹۹). گفته شده حدود ۵۰ تا ۷۰ نفر از شیعیان وی نیز در زمره کسانی بوده‌اند که پیکر وی را بررسی کردند (شیخ صدوق، کمال الدین، ص۳۸-۳۹). به نقل ابوالفرج اصفهانی، حتی این بدن بر روی پل بغداد برای عموم مردم به نمایش گذاشته شد (اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۵۰۴-۵۰۵). با این حال برخی از افراطیان واقفیه و مدعی الوهیت موسی[ علیه السلام] ، ‌همچنان به قائم بودن وی باور داشتند. شخصی به نام محمد‌بن‌بشیر حتی مدعی دسترسی به قائم الهی شد و گفته شده نماهایی از یک مرد (یا مجسمه) با لباس فاخر که خود را به چهره موسی‌[ علیه السلام] درآورده بود، به پیروان مشتاق نشان می‌داد. (اشعری قمی، المقالات والفرق، ص۶۲-۶۳؛ کشّی، رجال، ص۴۷۷-۴۸۱).

1.. نوبختی، فرق الشیعه، ص۶۵-۶۷؛ اشعری قمی، المقالات والفرق، ص۸۷-۸۹، اسماعیل پسر جعفر‌[ علیه السلام] که به عنوان جانشین وی تعیین شده بود، پیش از او درگذشت.

2.پس از اعلام فوت موسی[ علیه السلام] گروهی از پیروان وی، به خاطر «احادیث فراوان دالّ بر مهدی و قائم بودن وی»، نتوانستند در مورد فوت یا زنده بودن او به نتیجه قطعی برسند (نوبختی، فرق الشیعه، ص۶۹؛ اشعری قمی، المقالات والفرق، ص۹۱). مثلاً روایتی که در آن موسی‌[ علیه السلام] به قائم (القائم بالحق) بودن خودش تصریح می‌کند، با افزودن این عبارت دستکاری شده است: «البته قائمی که زمین را از دشمنان خدا پاک و آن را از عدل پر می‌کند، پنجمین فرزند از نسل من است که غیبتی طولانی خواهد داشت» (شیخ صدوق، کمال الدین، ص۳۹۱). هم‌چنین ر.ک: علی‌بن‌بابویه، الإمامة، ص۱۴۷.

3.. Modarressi, Crisis and Consolidation in the Formative Period of Shī‘īte Islam, p. ۱۰-۱۴.