حساسیت‏زدایی از موقعیّت اضطراب‏زا، چه به صورت منظم و تدریجی و چه یکباره و غرقه‏‏ای، به چیره شدن بر مشکل خواهد انجامید؛ چراکه مواجه شدن با آنچه از آن می‏ترسیم به کاهش افکار و رفتارهای هراسی منجر می‏شود. امام علی علیه السلام می‏فرماید:

إذا خِفتَ صُعوبَةَ أمرٍ فَاصعُب لَهُ، یذِلَّ لَکَ و خادِعِ الزَّمانَ عَن أحداثِهِ تَهُن عَلَیکَ.^۱

۰.هرگاه از سختى کارى ترسیدى، استوار باش تا رامت شود و در برابر حوادث روزگار چاره‏اندیشی کن، تا بر تو آسان شوند.

ی ـ الگوبرداری

یکی از شیوه‏هایی که برای درمان مشکلات هراسی به کار گرفته می‏شود، «الگوبرداری» است. در این روش درمانگر یا فرد دیگری که دچار مشکل هراس نیست و رفتار بهنجاری دارد، به عنوان الگو، با موقعیّت‏های هراس‏آور مواجه می‏شود، تا به وی نشان دهد ترس وی بی‏معنا و نامتناسب است. انتظار آن است که افراد پس از چندین بار الگوبرداری از رفتار بهنجار به‏تدریج بتوانند بر هراس خود غلبه کنند.

این شیوه الگوبرداری گاه به صورت مستقیم، همانند آنچه پیش از این بیان شد انجام می‏گیرد و گاه نیز فردِ دچار هراس، با مطالعه و بررسی زندگی انسان‏های بهنجار و واکنش آنان به موقعیّتی که او نسبت به آن موقعیّت دچار هراس است، به شیوه غیر مستقیم، رفتار غیر هراسی را جانشین رفتار هراسی می‏کند. در این بخش می‏توان با الگوبرداری از اولیای دین در واکنش به موضوع مرگ، ماهیّت آن، تفسیر ایشان از مرگ و نحوه مواجهه با فقدان عزیزان خویش به الگوبرداری صحیح پرداخت. برای نمونه، می‏توان به سخنان امام حسین علیه السلام درباره مرگ اشاره کرد که آن حضرت مرگ را با تشبیهی زیبا به گردن‌بندی که بر گردن دختران است، آن را حتمی می‏داند و خود نیز با نفسی مطمئن به استقبال مرگ می‏شتابد. آن حضرت می‏فرماید:

باقی‌مانده عمر مؤمن قیمت‏ناپذیر است؛ با آن گذشته را جبران مى‏کند و آنچه را مُرده (و از دست داده)، زنده مى‏گرداند.

آن حضرت باقی‌مانده عمر انسان را گران‏بهاترین چیز برای مؤمن می‏داند:

لَیسَ شَی‏ءٌ أعَزَّ مِنَ الکِبریتِ الأحمَرِ إلّا ما بَقِیَ مِن عُمرِ المُؤمِنِ.^۱

۰.چیزى گران‏بهاتر از گوگرد سرخ نیست، مگر باقی‌مانده عمر مؤمن.

ط ـ غرقه‏سازی

در شیوه غرقه‏سازی به جای آنکه فرد کم‏کم و به صورت منظّم با موقعیّت هراسناک خو بگیرد، به یکباره در موقعیّت ترس و هراس قرار می‏گیرد. امام على علیه السلام برای غلبه بر هراس‏ها و ترس‏های غیر موجّه و نامعقول، ما را به شیوه غرقه‏سازی و مواجهه با اتّفاق و رخدادی که از آن هراس وجود دارد، رهنمون می‏سازد؛ چراکه در صورت گریز و اجتناب، مشکلات بیشتری را برای فرد به بار می‏آورد. آن حضرت می‏فرماید:

إذا هِبْتَ أمْراً فقَعْ فیهِ، فإنّ شِدَّةَ تَوقّیهِ أعْظَمُ مِمّا تَخافُ مِنهُ.^۲

۰.هر گاه از کارى ترسیدى خود را در آن بینداز؛ زیرا خودداری بسیار از آن کار، بزرگ‌تر (و زیانبارتر) از چیزی است که از آن می‌ترسی.

مواجهه با موقعیّت‏های هراسناک موجب عادی شدن آن خواهد شد. درباره هراس از مرگ می‌توان از شیوه «غرقه‏سازی تجسمی» استفاده کرد. در این شیوه درمانگر یا فرد دیگری که نقش او را بازی می‏کند، موقعیّتی را که فرد از آن هراس دارد، ترسیم می‏کند و از او می‏خواهد تا به دقت بیان کند که این صحنه‏ها در عالم واقع چگونه‏اند. مواجه شدن با محرک تهدیدکننده، آن هم در حالی که او در موقعیّت امنی قرار دارد، وی را شرطی خواهد کرد تا بدون هراس و اضطرابِ بیش از حد، با موضوع هراس خود روبه‏رو شود^۳.