27
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

اساس ترتيب مختصر المزنى تأليف كرد. ۱
۲ . سنن ابو الحسين، احمد بن عبيد بن اسماعيل بصرى صفّار (زنده در ۳۴۱ ق)؛
۳ . سنن ابو بكر، محمّد بن يحيى همدانى شافعى (م ۳۴۷ ق)؛
۴ . سنن ابو بكر، احمد بن على بن احمد بن محمّد همدانى شافعى (م ۳۹۸ ق)؛
۵ . سنن ابو بكر، احمد بن سليمان بن حسن بن اسرائيل نجاد بغدادى حنبلى (م ۳۴۸ ق). ۲

جمع نگارى

جمع نگارى در اين دوره، به جمع كردن صحيح بخارى و مسلم اختصاص دارد. چهار جمع، براى اين دو كتاب انجام گرفته است:
۱ . جمع ابو بكر محمّد بن عبد اللّه بن محمّد جوزقى (م ۳۸۸ ق)؛
۲ . جمع ابو مسعود ابراهيم بن محمّد بن عبيد دمشقى (م ۴۰۱ ق)؛
۳ . جمع ابو بكر احمد بن محمّد برقانى (م ۴۲۵ ق)؛
۴ . جمع ابو عبد اللّه ، محمّد بن ابى نصر فتوح بن عبد اللّه بن فتوح بن حميد بن يصل حميدى اندلسى قرطبى (م ۴۸۸ ق). ۳

مسندنگارى

مسند، عنوان كتابى است كه در آن، احاديث هر يك از صحابه، جداگانه و بر اساس حروف الفبا، قبايل و سابقه در اسلام يا شرافت در نسب، ذكر شده باشد؛ چه صحيح و حسن باشد و چه ضعيف. برخى از مسانيد، تنها احاديث يك صحابى را در بر دارند، مانند مسند أبى بكر. برخى ديگر، مشتمل بر احاديث شمارى

1.همان، ص ۳۳.

2.ر.ك: همان، ص ۳۶ ـ ۳۷.

3.ر.ك: همان، ص ۷۳؛ كشف الظنون، ج ۱، ص ۵۵۹ ـ ۶۰۰؛ الحديث و المحدّثون، ص ۴۳۰.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
26

چهارم و پنجم، نزديك به شش معجم تأليف شده است كه معروف ترين آنها معجم سليمان بن احمد طبرانى (م ۳۶۰ ق) است. اين كتاب در سه اندازه، با عناوين المعجم الكبير، المعجم الأوسط والمعجم الصغير نگارش يافته است. ۱
سه معجم ديگر عبارت اند از: معجم الصحابة، معجم البلدان و معجم الشيوخ.

مستخرَج نگارى

مستخرج، در اصطلاح، بر كتابى اطلاق مى شود كه مؤلّف در آن، احاديث كتاب ديگرى را با سندهايى غير از سندهاى كتاب اصلى، ذكر مى كند. اسانيد كتاب مستخرج، بايد در يكى از طبقات رجال، با كتاب اصل يكى باشد. ۲ در اين دو سده، ۲۱ مستخرج بر دو كتاب صحيح البخارى و صحيح مسلم، به نگارش درآمده كه نُه مورد آنها، استخراج بر هر دو كتاب اند. ۳ بر هر يك از سنن أبى داوود و سنن الترمذى نيز سه مستخرج نوشته شده است. ۴

سنن نگارى

كتاب سنن، در اصطلاح محدّثان، بر كتابى اطلاق مى شود كه بر اساس ابواب فقهى، مرتّب شده باشد. ۵ از كتاب هايى كه در دو سده چهارم و پنجم، در اين قالب تأليف شده اند، اين آثار شايان ذكرند:
۱ . سنن ابو بكر، احمد بن حسين بن على بن عبد اللّه بن موسى بيهقى (م ۴۵۸ ق). بيهقى كتاب سنن خود را در دو قالب، با عنوان السنن الصغرى و السنن الكبرى (كبير) و بر

1.همان، ج ۱، ص ۱۳۷ ـ ۱۳۸.

2.الرسالة المستطرفة، ص ۳۱ ـ ۳۲.

3.همان، ص ۲۶ ـ ۳۱.

4.همان، ص ۳۰ ـ ۳۱.

5.همان، ص ۳۲.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی احمدی و محمدکاظم رحمتی
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9944
صفحه از 554
پرینت  ارسال به