عنوان
متن
خدمات الکترونیکی
» خدمات
» محصولات پژوهشگاه
» پست الکترونیک
» بانک پژوهشگران
» پایگاه های وابسته
» پایگاه حدیث نت
» پایگاه دانشگاه قرآن و حدیث
» پایگاه مرکز آموزش الکترونیک
» پایگاه مؤسسه دارالحدیث
» پایگاه پردیس تهران
اخبار
» پژوهشکده علوم و معارف حديث
» پژوهشکده تفسیر اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده کلام اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
» اخبار پژوهشی
پژوهشگاه
» ساختار
» ریاست
» شورای پژوهشگاه
» شورای پژوهشی پژوهشگاه
» حوزه ریاست و روابط عمومی
» معاونت پژوهش
» معاونت اداری مالی
» مدیریت نظارت، طرح و برنامه
» هیئت علمی پژوهشگران
» نمودار سازمانی پژوهشگاه
» معرفی
» معرفی اجمالی
» اساسنامه
» آیین نامه ها
» اهداف
» چشم انداز ده ساله
» بیانیه ماموریت
» بیانیه ارزش ها
فهرست "
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
"
سخنى با خواننده
تاريخ حديث شيعه در سده هاى چهارم و پنجم / دكتر مهدى احمدى
فصل يكم : كلّيات
اوضاع سياسى در سده هاى چهارم و پنجم
۱ . آل بويه (۳۳۴ ـ ۴۴۷ ق)
۲ . سامانيان (۲۷۹ ـ ۳۹۵ ق)
۳ . غزنويان (۳۸۴ ـ ۵۲۰ ق)
۴ . سلجوقيان (۴۲۹ ـ ۵۹۰ ق)
۵ . فاطميان (۲۹۶ ـ ۵۶۷ ق)
۶ . آل حَمدان (۲۹۳ ـ ۳۹۲ ق)
اوضاع فرهنگى در دو سده چهارم و پنجم
دورنماى حديث اهل سنّت در سده چهارم و پنجم
مهم ترين محدّثان و حديث پژوهان
ابن حبّان (۲۷۰ ـ ۳۵۴ ق)
طَبَرانى (۲۶۰ ـ ۳۶۰ ق)
دارْقُطْنى (۳۰۶ ـ ۳۸۵ ق)
خطّابى (۳۱۹ ـ ۳۸۸ ق)
ابن شاهين (م ۳۸۵ ق)
حاكم نيشابورى (۳۲۱ ـ ۴۰۵ ق)
ابن حزم ظاهرى (۳۸۴ ـ ۴۵۶ ق)
بيهقى (۳۸۴ ـ ۴۵۸ ق)
ابن عبد البِرّ (۳۶۸ ـ ۴۶۳ ق)
خطيب بغدادى (۳۹۲ ـ ۴۶۳ ق)
ابو نعيم اصفهانى (۳۲۶ ـ ۴۳۰ ق)
گونه هاى تدوين حديث
صحيح نگارى
معجم نگارى
مستخرَج نگارى
سنن نگارى
جمع نگارى
مسندنگارى
زمينه هاى حديثى
فقه الحديث
رجال و شرح حال
مصطلح الحديث
آسيب شناسى و نقد حديث
تفسير و علوم قرآن
كلام
اخلاق و آداب و سيره پيامبر صلى الله عليه و آله
دورنماى حديث شيعه در سده چهارم و پنجم
شهرها و مراكز حديث
قم
ويژگى هاى حوزه حديثى قم
الف ـ سختگيرى در اَسناد حديث
ب ـ اهتمام به اخذ و نقل از راويان اصلى
ج ـ نص گرايى يا اخبارى گرى
رى
بغداد
ويژگى هاى حوزه حديثى بغداد
شيوه هاى انتقال و آموزش حديث
۱ . املاء
۲ . اجازه
۳ . تأليف
گونه هاى تأليفات حديثى
۱ . قُرب الإسناد نگارى
۲ . مُسنَدنگارى
۳ . نوادرنگارى
۴ . جامع نگارى
۵ . مُسَلسَل نگارى
زمينه هاى تأليفات حديثى
فصل دوم : محدّثان شيعه در سده چهارم
۱ . خَضيب اِيادى (م ح ۳۱۲ ـ ۳۵۰ ق)
تأليفات
۲ . ابن بُطّه قمى (م ، نيمه نخست سده ۴ ق)
تأليفات
۳ . على بن ابراهيم قمى (م ح ۳۰۷ ـ ۳۲۷ ق)
تأليفات
۴ . ابن دؤل قمى (م ۳۵۰ ق)
تأليفات
۵ . ابو جعفر كلينى (م ۳۲۹ ق)
تأليفات
۶ . ابن بابويه قمى (م ۳۲۹ ق)
تأليفات
۷ . ابن وليد قمى (م ۳۴۷ ق)
تأليفات
۸ . مَرعَش طبرى (م ۳۵۸ ق)
تأليفات
۹ . حسين ابن بابويه قمى (زنده در ۳۷۸ ق)
تأليفات
۱۰ . حسن بن محمّد قمى (زنده در ۳۷۸ ق)
۱۱ . ابن قولَوَيه قمى (م ۳۶۸ ـ ۳۶۹ ق)
تأليفات
۱۲ . ابن رازى (زنده در ۳۸۱ ق)
تأليفات
۱۳ . شيخ صدوق (م ۳۸۱ ق)
تأليفات
۱۴ . ابن خزّاز قمى (معاصر شيخ مفيد)
تأليفات
۱۵ . عيّاشى سمرقندى (م ۳۲۰ ـ ۳۲۹ ق)
تأليفات
۱۶ . ابو عمرو كشى (م ۳۲۹ ق)
۱۷ و ۱۸ . ابنا بسطام (م نيمه اوّل سده چهارم)
تأليفات
۱۹ . ابو الجيش بلخى (م ۳۶۷ ق)
تأليفات
۲۰ . ابن ابى ثَلْج بغدادى (بين ۲۳۷ ـ ۳۲۵ ق)
تأليفات
۲۱ . ابن جحام (زنده در ۳۲۸ ق)
تأليفات
۲۲ . ابن همام اسكافى (م ۳۳۲ ـ ۳۳۶ ق)
تأليفات
۲۳ . مظفر بن جعفر بن حسين (زنده در نيمه نخست سده چهارم)
تأليف
۲۴ . مسعودى (م ۳۴۵ ـ ۳۴۶ ق)
بحثى در مذهب مسعودى
تأليفات
۲۵ . ابن ابى زينب نعمانى كاتب (م ۳۴۲ ق)
تأليفات
۲۶ . ابن جعابى (م ۳۵۵ ق)
تأليفات
۲۷ . ابو الحسن قاضى (م ۳۵۶ ق)
تأليفات
۲۸ . ابو طالب انبارى (م ۳۵۶ ق)
تأليفات
۲۹ . ابو عبد اللّه صفوانى (زنده در نيمه نخست سده چهارم)
تأليفات
۳۰ . ابو غالب زُرارى (۲۸۵ ـ ۳۶۸ ق)
تأليفات
۳۱ . ابن داوود قمى (م ۳۶۸ ق)
تأليفات
۳۲ . ابو محمّد تَلَّعُكبُرى (م ۳۸۵ ق)
تأليفات
۳۳ . ابو المفضّل شيبانى (م ۳۸۷ ق)
تأليفات
۳۴ . ابن جرير طبرى (م سده چهارم)
تأليفات
۳۵ . ابن عيّاش جوهرى (م ۴۰۱ ق)
تأليفات
۳۶ . جَلودى بصرى (م ۳۳۲ ق)
تأليفات
۳۷ . ابو بِشْر بَصرى عَمّى (م پس از ۳۵۰ ق)
تأليفات
۳۸ . ابن حمدان جنبلانى (م ۳۵۸ ق)
تأليفات
۳۹ . ابن شعبه حَرّانى (معاصر شيخ صدوق)
تأليفات
۴۰ . ابو على كوفى (م ۳۴۶ ق)
تأليفات
۴۱ . ابو القاسم كوفى (م ۳۵۲ ق)
تأليفات
۴۲ . ابن اشعث كوفى (م ۳۳۰ ـ ۳۵۶ ق)
تأليفات
۴۳ . قاضى نعمان مغربى (م ۳۶۳ ق)
تأليفات
۴۴ . ابن عون اسدى (زنده در نيمه دوم سده چهارم)
تأليف
۴۵ . ابن تمام كوفى
تأليف
۴۶ . ابن نعيم سمرقندى (م ، پس از ۳۴۰ ق)
تأليفات
۴۷ . ابو على صولى بصرى (م ، پس از ۳۵۵ ق)
تأليف
۴۸ . ابو عبد اللّه بَزوفَرى (م ، پس از ۳۵۲ ق)
تأليفات
۴۹ . ابو القاسم طالقانى (م ، پس از ۳۲۶ ق)
۵۰ . ابن ابى اِلياس كوفى (م ، پس از ۳۳۰ ق)
تأليف
۵۱ . ابن سهل ديباجى (م ، پس از ۳۷۰ ق)
تأليف
۵۲ . ابو الحسن ارزنى (م ۳۳۹ ق)
تأليفات
۵۳ . ابو الحسن قزوينى (م ، نيمه نخست سده چهارم)
تأليف
۵۴ . ابن ابى حاتم قزوينى (م ، پس از ۳۵۰ ق)
تأليفات
فصل سوم : محدّثان شيعه در سده پنجم
۱ . ابو بكر نيشابورى خُزاعى (معاصر شيخ طوسى)
تأليفات
۲ . مفيد نيشابورى (م ۴۴۵ ـ ۴۷۶ ق)
تأليفات
۳ . محسن نيشابورى (معاصر شيخ طوسى)
تأليفات
۴ . ابو سعيد خُزاعى (زنده در ۴۴۴ ق)
تأليفات
۵ . جعفر دوريستى (زنده در ۴۷۳ ق)
تأليفات
۶ . ابن شادان قمى (م ، حدود ۴۲۵ ق)
تأليفات
۷ . شريف رضى (۳۵۹ ـ ۴۰۶ ق)
تأليفات
۸ . ابو الحسين تَلَّعُكبُرى (زنده در ۴۱۰ ق)
تأليف
۹ . ابو عبد اللّه غضائرى (م ۴۱۱ ق)
تأليفات
۱۰ . ابن غضائرى (م ، حدود ۴۱۳ ـ ۴۱۸ ق)
اعتبار ابن غضائرى از ديدگاه رجال شناسان
يكم. توثيق ابن غضائرى
دوم . تضعيف ابن غضائرى و بى اعتمادى به توثيق ها و تضعيف هاى او
سوم : پذيرش توثيق هاى ابن غضائرى و ردّ تضعيف هاى او
تأليفات
۱۱ . شيخ مفيد (۳۳۶ ـ ۴۱۳ ق)
تأليفات
۱۲ . ابن عبدون (م ۴۲۳ ق)
تأليفات
۱۳ . ابن نوح سيرافى (م ، ربع اوّل سده پنجم)
تأليفات
۱۴ . سيّدِ مرتضى عَلَمُ الهُدى (م ۴۳۶ ق)
تأليفات
۱۵ . ابن حمّامى (ابن اَشناس) بزّاز (م ۴۳۹ ق)
تأليفات
۱۶ . ابو الفرج (كاتب) قُنّايى (م ۴۵۰ ق)
تأليفات
۱۷ . طرازى (م ، نيمه نخست سده پنجم)
تأليف
۱۸ . ابو الفرج حمدانى (م ، حدود ۴۶۰ ق)
تأليفات
۱۹ . عبد الوهّاب شَعرانى (م ، پس از ۴۴۸ ق)
تأليفات
۲۰ . نجاشى (م ۴۵۰ ـ ۴۶۳ ق)
تأليفات
۲۱ . شيخ طوسى (۳۸۵ ـ ۴۶۰ ق)
تأليفات
۲۲ . ابو الحسن صهرشتى (م حدود ۴۴۲ ق)
تأليفات
۲۳ . كَراجِكى (۳۷۹ ـ ۴۴۹ ق)
تأليفات
۲۴ . حَسَكانى (م ۴۷۰ ـ ۴۹۰ ق)
مذهب حسكانى
تأليفات
۲۵ . فتّال نيشابورى (م ۵۰۸ ق)
تأليفات
فصل چهارم : متون حديثى چند زمينه اى
۱ . الكافى
ويژگى هاى الكافى
جايگاه الكافى
آثار مرتبط
۲ . أمالى الصدوق
۳ . علل الشرائع
۴ . عيون أخبار الرضا عليه السلام
۵ . جامع الأحاديث
۶ . المُسَلسَلات
۷ . الغايات
۸ . تحف العقول عن آل الرسول عليهم السلام
۹ . الاختصاص
۱۰ . أمالى المفيد
۱۱ . أمالى الطوسى
۱۲ . كنز الفوائد
۱۳ . روضة الواعظين و بصيرة المتّعظين
فصل پنجم : متون حديثى تك زمينه اى
الف ـ فضايل ايّام و ماه ها
۱ . فضائل الأشهر الثلاثة (شهر رجب، شهر شعبان، شهر رمضان)
۲ . العروس
۳ . فضائل شهر رجب
ب ـ متون اخلاق و آداب
۱ . التمحيص
۲ . مصادقة الإخوان
۳ . المواعظ
۴ . ثواب الأعمال و عقاب الأعمال
۵ . الخصال
۶ . الأعمال المانعة من دخول الجنّة
۷ . صفات الشيعة
۸ . معدن الجواهر و رياضة الخواطر
ج ـ متون كلامى
۱ . الشفاء والجلاء
۲ . الإمامة و التبصرة من الحيرة
۳ . الإستغاثة فى بِدَع الثلاثة
۴ . كتاب الغيبة
۵ . شرح الأخبار فى فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام
۶ . نوادر المعجزات فى مناقب الأئمة الهداة عليهم السلام
۷ . نوادر الأثر فى: «علىٌّ خير البشر»
۸ . الاعتقادات فى دين الإمامية
۹ . التوحيد
۱۰ . كمال الدين و تمام النعمة
۱۱ . فضائل الشيعة
۱۲ . مئة منقبةٍ فى فضائل أمير المؤمنين و الأئمة عليهم السلام من ولده
۱۳ . الاستبصار فى النص على الأئمة الأطهار عليهم السلام
۱۴ . التعجّب من أغلاط العامّة فى مسألة الإمامة
۱۵ . التفضيل
۱۶ . إثبات الوصية لعلىّ بن أبى طالب عليه السلام
۱۷ . المسترشد
۱۸ . دلائل الإمامة
۱۹ . مُقتضَب الأثر
۲۰ . كفاية الأثر
۲۱ . إيمان أبى طالب
۲۲ . الغيبة
۲۳ . عيون المعجزات
د ـ تاريخ و شرح حال و فضائل
۱ . تاريخ الأئمة عليهم السلام
۲ . مروج الذهب و معادن الجوهر
۳ . أخبار الزمان و من أباده الحدثان و عجائب البلدان والغامر بالماء و العمران
۴ . التنبيه و الإشراف
۵ . خصائص الأئمة عليهم السلام (خصائص أمير المؤمنين عليه السلام )
۶ . الأربعين عن الأربعين
۷ . الإرشاد فى معرفة حجج اللّه على العباد
۸ . مسارّ الشيعة فى مختصر تواريخ الشريعة
۹ . الجَمَل (النصرة لسيّد العترة فى حرب البصرة)
۱۰ . المسألة الكافية
۱۱ . منتخب الأنوار فى تاريخ الأئمّة الأطهار عليهم السلام
۱۲ . الهداية الكبرى
۱۳ . تاريخ قم
ه ـ متون تفسيرى
۱ . تفسير القمى
۲ . تفسير العيّاشى
۳ . تفسير النعمانى
۴ . شواهد التنزيل لقواعد التفضيل
و ـ دعا و زيارت
۱ . كامل الزيارات
۲ . المزار (مناسك المزار)
۳ . مصباح المتهجّد
ز ـ ترجمه
ح ـ متون فقهى
۱ . دعائم الإسلام
۲ . كتاب من لا يحضره الفقيه
۳ . المُقنِع
۴ . الهداية
۵ . المتعة
۶ . تهذيب الأحكام
۷ . الاستبصار فى ما اختلف من الأخبار
ط ـ متون طبّى
۱ . طبّ الأئمّة عليهم السلام
فصل ششم : علوم حديث
فقه الحديث
۱ . معانى الأخبار
۲ . المَجازات النبوية
۳ . رسالة فى معنى المولى
۴ . أقسام المولى
۵ . رسالةٌ حول خبر مارية
۶ . تصحيح الاعتقاد
مسئله بدا
جدال درباره خدا
۷ . أمالى المرتضى
۸ . دليل النص بخبر الغدير
رجال، تراجم و كتاب شناسى
۱ . رسالة أبى غالب الزرارى
۲ . تكملة رسالة أبى غالب الزّرارى
۳ . الضعفاء
۴ . رجال النجاشى
۵ . رجال الطوسى
۶ . الفهرست
۷ . اختيار معرفة الرجال
منابع و مآخذ
تاريخ حديث شيعه در سده هاى ششم و هفتم
مقدّمه
فصل يكم : وضعيت فرهنگى ـ اجتماعى در قرن ششم و هفتم
مراكز علمى در قرن ششم و هفتم
تدوين حديث زيديه
قاضى جعفر و نقش وى در انتقال ميراث زيديه به يمن
وضعيت علم حديث در ميان اهل سنّت
ادبيات فضائل نگارى اهل بيت عليهم السلام در ميان اهل سنّت
ابراهيم بن محمّد جوينى و كتاب «فرائد السِّمطَين»
ابن دِحْيه كلبى و كتاب «إعلام النصر المبين فى المفاضلة بين أهل صفّين»
شهر رى ، مركز حديثى شيعه در قرن ششم و هفتم
فصل دوم : عالمان امامى و تدوين كتب حديثى
بخش اول : قرن ششم
وضعيت فكرى شيعه
ابن شهرآشوب
منابع ابن شهرآشوب در «مناقب آل أبى طالب»
ابن شهرآشوب و كتاب «معالم العلماء»
برداشت هاى ابن شهرآشوب از احاديث
نقش ابن شهرآشوب در انتقال ميراث اماميه از ايران به حلّه
عماد الدين طبرى و كتاب «بشارة المصطفى»
خاندان طَبْرِسى
الاحتجاج و مؤلّف آن
رهيافت طَبَرسى در «الاحتجاج»
خاندان راوندى
قطب راوندى ، عالم پُر اثر قرن ششم
راوندى و تخريج كتاب «النبوّة» ى شيخ صدوق
سيّد فضل اللّه حسينى راوندى
ابن حمزه ، فقيه و محدّث امامى
الثاقب فى المناقب
برخى فوايد تاريخى كتاب «الثاقب فى المناقب»
ابن بِطْريق و كتاب «عيون صحاح الأخبار»
ديگر عالمان قرن ششم
بخش دوم : قرن هفتم
خاندان ابن طاووس
رضى الدين ابن طاووس
ابن طاووس و ميراث كهن اماميه
نكات خاصّ ابن طاووس درباره اماميّه نخستين
ابن طاووس و ادبيات ادعيه نگارى
ابن طاووس و كتاب «اليقين»
ابن طاووس و كتاب «محاسبة النفس»
ابن طاووس و ادبيات فضائل نگارى
جمال الدين احمد بن موسى
يوسف بن حاتم شامى و كتاب «الدرّ النظيم»
ابن شرفيّه و كتاب «عيون الحكم و المواعظ»
شَعيرى و كتاب «جامع الأخبار»
خاندان ابن نُما
خاندان ابن زهره
ادبيات دعانويسى
ابو على صورى و رساله «قضاء حقوق المؤمنين»
ادبيات زيارت نامه نويسى
على بن عيسى اِربِلى و كتاب «كشف الغُمّة فى معرفة الأئمّة»
مكتب حِلّه
ابن ابى طَى حلبى و كتاب «الحاوى فى رجال الشيعة الإماميّة»
عالمان حِلّه
ابن ادريس حلّى
فخّار بن مَعْد موسوى و كتاب «الحجّة على الذاهب إلى تكفير أبى طالب»
نتيجه گيرى
منابع و مآخذ
تمامی حقوق این پایگاه به پژوهشگاه قرآن و حدیث تعلق دارد
