109
تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري

چندين كتاب پرداخت. بى گمان. تشويق و حمايت سيف الدوله حمدانى، در مسافرت عالمان شيعه به حلب و تأليف كتاب ها توسّط آنان، پر نقش بود. سال وفات ابن حمدان به اختلاف گزارش ها، ۳۵۸ ۱ و ۳۴۶ ق، ذكر شده است. ۲ وى در اسناد برخى از روايات، واقع شده است. ۳ ابن عقده (م ۳۳۳ ق) ـ كه ابن حمدان را ستوده ـ و نيز هارون بن موسى تلعكبرى، از وى روايت كرده اند. ۴
على بن ابراهيم و معلّى بن محمّد بصرى، مشايخ حديث او بودند. ۵ ابن حمدان در مصادر، به اتهام فساد مذهب (بنيان گذارى فرقه نُصَيريه) به شدّت تضعيف شده است. ۶ با اين حال، هارون بن موسى تلعكبرى ـ كه بر وثاقت او تصريح شده ـ ، از وى روايت كرده است. ابن طاووس روايتى را كه وى در اسناد آن بوده، در كتاب إقبال الأعمال آورده ۷ و شيخ حرّ عاملى نيز در كتاب إثبات الهداة، از كتاب الفضائل او بسيار نقل كرده است. ۸

تأليفات

ابن حمدان نزديك به ده كتاب تأليف كرده است.
آثار ناياب: ۱ . الإخوان، ۲ . المسائل، ۳ . الرسالة، ۴ . تاريخ الأئمّة عليهم السلام ، ۵ . أسماء النبى و الأئمّة عليهم السلام . ۹

1.رجال الطوسى، ص ۲۴۰.

2.الذريعة، ج ۲۵، ص ۱۴۶.

3.إقبال الأعمال، ج ۳، ص ۱۱۳.

4.الفهرست ، طوسى، ص ۱۹۷؛ رجال الطوسى، ص ۴۲۳؛ لسان الميزان، ج ۲، ص ۲۸۰.

5.الفهرست ، طوسى، همان جا؛ فوائد الرجاليه، ج ۳، ص ۳۳۹.

6.رجال النجاشى، ص ۶۷؛ الفهرست ، طوسى، همان جا؛ الرجال ، ابن غضائرى، ص ۵۴؛ خلاصة الأقوال، ص ۳۳۹؛ رياض العلماء، ج ۲، ص ۵۰ ـ ۵۱؛ كتاب خانه ابن طاووس، ص ۲۴۸.

7.الإقبال، ج ۳، ص ۱۱۳.

8.كتاب خانه ابن طاووس، همان جا.

9.بحار الأنوار، ج ۱، ص ۲۰، ۳۹.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
108

زاده شد و پس از سال ۳۵۰ ق، در گذشت. ۱ به گزارش ابن غضائرى (م ۴۱۱ ق)، جدّش معلّى بن اسد، از اصحاب و خواصّ صاحب زنج بوده و ابو بشر از طريق جد و عمويش، اخبار صاحب زنج را روايت كرده است. ۲ وى يار، مصاحب، مستملى و راوى ابو احمد جلودى بود ۳ و ابو طالب انبارى ۴ و محمّد بن وهبان دبيلى، ۵ از وى روايت كرده اند. هارون بن موسى تلعكبرى، با آن كه او را نديد، از وى اجازه روايت گرفت. ۶ ابو بشر بصرى قابل اعتماد در حديث، صاحب تأليفات نيكو ۷ و واسع الروايه بود. ۸ وى از اهل سنّت و اخباريان نيز بسيار روايت كرده است. ۹

تأليفات

ابو بشر در زمينه تاريخ، مناقب امير مؤمنان عليه السلام و اخبار، كتاب هايى تأليف كرد:
۱ . التاريخ، ۲ . مناقب أمير المؤمنين عليه السلام ، ۳ . أخبار صاحب الزنج، ۴ . الفرق، ۵ . أخبار السيّد الحِمْيَرى، ۶ . شعر السيّد الحميرى، ۷ . عجائب العالم، ۹ . مثالب القبائل. اين كتاب ها همگى ناياب اند.

۳۸ . ابن حمدان جنبلانى (م ۳۵۸ ق)

حسين بن حمدان خصيبى جنبلانى، مكنّا به ابو عبد اللّه ؛ محدّث. وى در جنبلان، در ميانه كوفه و واسط، زاده شد. ابن حمدان سپس به حلب رفت و در آن جا به تأليف

1.فهرست ابن نديم. ص ۲۴۷.

2.رجال النجاشى، ص ۹۷؛ الفهرست ، طوسى، ص ۷۶.

3.الفهرست ، طوسى، همان جا.

4.رجال النجاشى، ص ۹۷.

5.رجال الطوسى، ص ۴۱۱.

6.رجال النجاشى، همان جا؛ الفهرست ، طوسى، همان جا.

7.رجال الطوسى، همان جا.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي چهارم تا هفتم هجري
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی احمدی و محمدکاظم رحمتی
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 9755
صفحه از 554
پرینت  ارسال به