مقدمه
حديث ، پس از قرآن كريم، يكى از منابع با ارزش و اصلى در همه زمينه هاى زندگى مسلمانان است . طىّ قرن هاى گذشته ، براى حفظ و نگهدارى اين ميراث ماندگار و همتاى قرآن ، زحمات فراوان كشيده شده و عالمان مسلمان ، در حفظ اين امانت الهى ، سختى هاى زيادى را متحمّل شده اند ؛ ليكن با همه اين احوال ، كتاب هاى حديثى بسيارى در اثر حوادث ، از بين رفته اند كه با از بين رفتن آنها ، نسل هاى بعد ، از اين آثار ارزشمند ، محروم گشته اند . سختكوشى محقّقان و مصنّفان براى احياى اين آثار و حفظ بقاياى اين گنجينه هاى پُربها ، مَرهمى است بر آلام ناشى از اين گونه محروميّت ها ، و تلاش ارجمندى است در راه شكوفايى و بارورىِ هرچه بيشترِ بوستان دين ، اهتمام پژوهشگران به شاخه هاى مختلف علوم حديث (رجال ، مصطلحات و مفهوم شناسى حديث ، تاريخ حديث و فلسفه علوم حديث) را نيز بايد در شمار اين گونه تلاش ها دانست .
گرايش به حديث و تحقيقات حديثى در ميان طبقات روشن فكر نيز پديده اى است كه امروزه ، هم در مراكز و مدارس علوم دينى و هم در آموزشگاه ها و دانشگاه ها ، به روشنى و گستردگى به چشم مى خورد .
جويندگان اين دانش در نهادهاى رسمى آموزش ، در جريان پژوهش هاى علمى خويش ، ضمن گذراندن دوره هاى حديث شناسى ، دستاورد كوشش خود را به صورت پايان نامه (رساله) ارائه مى دهند تا پس از ارزيابى اساتيد فن ، گواهى علمى لازم را دريافت نمايند .
رشد و شكوفايى تحقيقات علمى در هر زمينه ، نياز به يك سلسله مقدّمات ، ابزار و
