9
فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر

منظور [از «بيوت» در آيه]، سراهاى پيامبران و فرستادگان [خداوند] و انسان‏هاى حكيم و پيشوايان هدايت است.

جمله «فَجَعَلَكُمْ فى بُيُوتٍ أَذِنَ اللّهُ أنْ تُرفَعَ و يُذكَرَ فيها اسمُهُ» كه در زيارت جامعه كبيره خطاب به اهل بيت عليهم‏السلام آمده۱ نيز همين معنا را تأييد مى‏كند. بنا بر اين، عبارت ياد شده، حامل اين پيام مهم است كه هر كس، طالب نور خدا و هدايت الهى است، بايد به خانه‏هاى ياد خدا ـ كه خاندان رسالت اند ـ، مراجعه كند.

استمرار حيات اهل بيت عليهم‏السلام

نكته شايان توجّه در بهره‏گيرى از انوار خاندان رسالت، اين است كه زندگى حقيقى آنان پس از پايان زندگىِ ظاهر، همچنان ادامه دارد و از اين رو، هنگام اِذنِ دخول به اعتاب مقدّسه، مى‏گوييم:

اللّهُمَّ إنّى أعتَقِدُ حُرمَةَ نَبِيِّكَ فى غَيبَتِهِ، كَما أعتَقِدُ فى حَضرَتِهِ، وأَعلَمُ أنَّ رُسُلَكَ وخُلَفاءَكَ أحياءٌ عِندَكَ يُرزَقونَ، يَرَونَ مَكانى فى وَقتى هذا، ويَسمَعونَ كَلامى.۲

شايان ذكر است، افزون بر ادلّه نقلى و عقلى، كراماتى كه به طور مكرّر از اين آستان‏هاى نورانى صادر شده و به صورت متواتر گزارش گرديده، دليل روشنى براى اثبات اين باور است.

جمله «عارفا بحقّه» و جملات مشابه۳ آن نيز كه درباره زيارت آستان‏هاى مقدس اهل بيت عليهم‏السلام وارد شده نيز مى‏تواند اشاره به همين معنا باشد. در هر حال، شناخت جايگاه رفيع خاندان رسالت نزد خداوند سبحان و اعتقاد به زنده بودن آنان، پيش از همه آدابى كه براى زيارتشان بيان خواهد شد، ضرورى است.

1.. ر . ك : ص ۳۸ .

2.. ر . ك : ص ۱۸ .

3.. ر . ك : ص ۵۱ زيارت سوم و ۵۲ (زيارت چهارم) و ... و نيز ، ر . ك : الكافى : ج ۴ ص ۵۸۰ ح ۱ ، كتاب من لايحضره الفقيه : ج ۲ ص ۵۸۰ ح ۳۱۶۹ .


فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر
8

عالَم مادّه، نورافشانى مى‏كند تا جانداران، راه خود را گم نكنند. اهل بيت عليهم‏السلام نيز خورشيد هدايتِ مردمان، و بهترين راه‏نمايانِ جهان هستى اند كه مردم را با توحيد، مصالح دين و برنامه‏هاى زندگى، آشنا مى‏كنند و بى‏توجّهى به سفارش‏هاى ايشان، دورى از برنامه صحيح زندگى است.

اصلى‏ترين جايگاه نور الهى

در ادامه «آيه نور»، به جايگاهى اشاره مى‏شود كه نور الهى را در آن جا بايد جُست:

«فِى بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَ الْأَصَالِ.۱

[آن چراغ] در خانه‏هايى است كه خداوند، رخصت داده است كه بالا برده شوند و نام وى در آنها، ياد شود و او را در آن جا، بامدادان و شبانگاهان، به پاكى بستايند».

واژه «بيوت» در آيه ياد شده، جمع «بيت» است. واژه «بيت»، چنانچه به اشخاص و افراد حقيقى اضافه شود، معمولاً خانه مسكونى ايشان، اراده مى‏شود و در صورتى كه به شخصيتى حقوقى و يا معانى ديگرى افزوده شود، حقيقت مضافٌ اليه را بيان مى‏كند ؛ مانند: «بيت علم»، كه به معناى خاندانى است كه به گونه‏اى با دانش، در ارتباط هستند و يا «بيت مرجعيّت»، يعنى خاندانى كه با مرجع دينى مسلمانان، به نوعى ارتباط دارند. در اين جا «بيت نبوّت»، به كسانى اطلاق مى‏شود كه با حقيقت نبوّت، يعنى جايگاه تجلّى اسما و صفات الهى، مرتبط هستند و ارتباط زمينيان با آسمانيان را فراهم مى‏كنند.۲

از امام باقر عليه‏السلام روايت شده كه در تبيين آيه «فِى بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ... [آن چراغ] در خانه‏هايى است كه خداوند، رخصت داده است كه بالا برده شوند»، مى‏فرمايد:

هِىَ بُيُوتاتُ الأنبِياءِ والرُّسُلِ وَ الحُكَماءِ و أئِمَّةِ الهُدى.۳

1.. نور : آيه ۳۶ .

2.. براى توضيح بيشتر ، ر . ك : شرح زيارت جامعه كبيره : ص ۴۶ .

3.. الكافى : ج ۸ ص ۱۱۹ ح ۹۲ .

  • نام منبع :
    فرهنگ نامه زیارت عتبات بر پایه منابع معتبر
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 27756
صفحه از 510
پرینت  ارسال به