75
اندیشه شناسی محدّثان حلّه

درآمد

در اين فصل، انديشه‏هاى تنى چند از ديگر دانشوران حلّى را بر مى‏رسيم. چينش اين دانشوران، بر اساس تقدّم زمانى است، نه الزاماً اهمّيت انديشه‏ها و آثار آنان. همچنين يادآور شويم كه علّت حديثْ محور ناميدن اين چند تن، شباهت‏هاى نسبى‏اى است كه ميان گونه برخورد آنها با حديثْ ديده مى‏شود. توضيح و تبيين حديث‏گرايى اين دانشوران، بويژه سيّد على ابن طاووس، در فصل پنجم صورت مى‏بندد؛ ولى كاربرد پيشاپيش اين عنوان در اين فصل، از روى پيش‏داورى نبوده است؛ بلكه به جهت ضرورت، بايد عنوانى را كه به انديشه‏هاى آنان نزديك بنمايد، براى اين فصل برمى‏گزيديم و عنوانى مناسب‏تر از «دانشوران حديث‏گرا» به نظر نرسيد. با اين درآمد، به سراغ بررسى انديشه‏هاى دانشوران اين جريان مى‏رويم.

يك. يحيى بن حسن حلّى (ابن بطريق حلّى) (۵۲۳ - ۶۰۰ق)

ابن بطريق حلّى، دومين شخصيّت حلّى است كه آثارى از وى به دست ما رسيده است، ظاهراً ابن حجر، كهن‏ترين شرح حال موجود در باره ابن بطريق را نوشته است. او در لسان الميزان، چنين آورده است:
وى فقه و كلام را برپايه مذهب اماميّه، نزد أخمص رازى‏۱آموخت. نحو و لغت و نظم و نثر را نيز

1.ظاهراً همان گونه كه نويسنده مدخل ابن بطريق در دائرة المعارف بزرگ اسلامى (ج ۳، ص ۱۱۷) آورده است، وى همان سديد الدين حمصى رازى صاحب المنقذ من التقليد است كه در حدود سال ۵۸۰ هجرى، پس از سفر حج، در راه بازگشت، وارد حلّه شد و بزرگان شهر از او خواستند كه چند ماهى را در آن شهر بماند. وى عذر خواست و در عوض، مطالبى در دانش كلام بر آنان املا كرد كه در پايان به شكل كتاب المنقذ من التقليد درآمد. در مدّت حضور وى در حلّه، ورام بن ابى فرّاس، از جمله ملازمان وى به شمار مى‏آمده و او را بسيار گرامى مى‏داشته است. حمصى، از بزرگ‏ترين متكلّمان و فقيهان اماميه در روزگار خود بوده است و به گمان بسيار، ابن بطريق، كلام را به هنگام اقامت حمصى در حلّه، نزد وى آموخته است (ر. ك: فرج المهموم، ص ۷۴، ۷۸، ۸۰ و ۱۴۶؛ المنقذ من التقليد، ص ۱۷ - ۱۸). ممكن است عبارت ابن حجر «أحمص» يا «حمصى» بوده كه در كتابت نسخه‏ها به «أخمص» تصحيف شده است.


اندیشه شناسی محدّثان حلّه
74
  • نام منبع :
    اندیشه شناسی محدّثان حلّه
    سایر پدیدآورندگان :
    امین حسین پوری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4995
صفحه از 375
پرینت  ارسال به