493
اخباريگري (تاريخ و عقايد)

معروف به ابن باباي قمي، محمّد بن نصير نميري، ۱ ابو طاهر محمّد بن علي بن بلال، احمد بن هلال، حسين بن منصور حلاّج، ابن ابي عزاقر، ابو دلف، ۲ ابو البختري وهب بن وهب، يونس بن ظبيان، محمّد بن سنان، محمّد بن علي صيرفي و امثال اينها. ۳ از امام صادق عليه السلام نقل شده:
لکلّ رجل منّا رجلا يکذب عليه؛ ۴
براي هر يک از ما مردي است که بر ما دروغ مي‌بندد».
در روايت ديگر، امام صادق مي‌فرمايد:
ما اهل بيت، بسيار راستگوييم. پيوسته دروغگويي پيدا مي‌شود كه بر ما دروغ مي‌بندد و با دروغ خود، راستي ما را در نزد مردم ساقط مي‌کند. پيامبر خدا صادق‌ترين مردم بود و مسيلمه کذّاب، بر او دروغ مي‌بست. ۵
ابو يحيي واسطي از امام رضا عليه السلام نقل مي‌کند:
بيان، بر علي بن حسين، پيوسته دروغ مي‌بست. خداوند، حرارت آهن را بر او چشانيد. مغيرة بن سعيد بر ابو جعفر (امام باقر عليه السلام ) دروغ مي‌بست. خداوند، حرارت آتش را بر او چشانيد. محمّد بن بشير بر ابو الحسن موسي بن جعفر دروغ مي‌بست. حرارت، آتش را بر او چشانيد. ابو الخطّاب بر ابو عبد الله (امام صادق عليه السلام) پيوسته دروغ مي‌بست. حرارت، آتش را بر او چشانيد، و آني که بر من دروغ مي‌بندد، محمّد بن فرات است. ۶
هشام بن حکم مي‌گويد:
از امام صادق عليه السلام شنيدم: مغيرة بن سعيد بر پدرم دروغ مي‌بست و اصحاب مغيره در اصحاب پدرم پنهان بودند. کتب اصحاب پدرم را مي‌گرفتند و به مغيره مي‌دادند. مغيره هم مطالب کفر و زندقه را در آنها پنهان مي‌کرد و به پدرم نسبت مي‌داد و

1.همان، ص ۵۲۰، ش ۹۹۹.

2.الحدائق الناضرة، ج ۱، ص ۱۲.

3.اختيار معرفة الرجال، ص ۳۰۹، ۳۶۴ و ۵۴۶، ش ۵۵۸، ۶۷۳ و ۱۰۳۳؛ الرسائل الاُصولية، ص ۱۲۴.

4.المعتبر في شرح المختصر، ج ۱، ص ۲۹؛ الحدائق الناضرة، ج ۱، ص ۸.

5.اختيار معرفة الرجال، ص ۱۰۸، ش ۱۷۴.

6.همان، ص ۳۰۲، ش ۵۴۴.


اخباريگري (تاريخ و عقايد)
492

۲. مرحوم کليني در روايت موثّق از زراره نقل مي‌کند: من از امام باقر عليه السلام از مسئله‌اي سؤال کردم. حضرت جواب مرا داد. بعد، شخص ديگري بر امام وارد شد و از همان مسئله‌اي که من از امام پرسيده بودم، سؤال کرد. حضرت جوابي به او داد که با پاسخي که به من داده بود، فرق داشت. بعد، شخص دومي وارد شد و از همان مسئله سؤال کرد. امام عليه السلام جوابي به او داد که با دو جواب قبلي که داده بود، تفاوت داشت. پس از آن که آن دو نفر از خدمت حضرت مرخّص شدند، به امام گفتم: اين دو نفر، عراقي و از شيعيان شما بودند. جوابي که به هر کدام دادي، با ديگري تفاوت داشت؟ حضرت فرمود: اين اختلاف براي ما بهتر و موجب بقاي شماست، و چنانچه بر امر واحدي اجتماع کنيد، مردم را عليه ما مي‌شورانيد و موجب نابودي ما و شما مي‌شود: إنّ هذا خير لنا و أبقي لکم ولو اجتمعتم علي أمر واحد لصدّقکم النّاس علينا و لکان أقلّ لبقائنا و بقاءکم». ۱
۳. ابو خديجه مي‌گويد: در خدمت امام صادق عليه السلام بودم كه شخصي از حضرت سؤال کرد: چه بسا داخل مسجد مي‌شوم و بعضي از اصحاب ما نماز عصر و بعضي ديگر، نماز ظهر مي‌خوانند؟ حضرت فرمود: من به آنان [چنين] دستور داده‌ام. چنانچه آنان در وقت واحد نماز بخوانند، شناخته مي‌شوند و آنان را مي‌کشند: «أنا أمرتهم بهذا، لو صلّوا علي وقت واحد لعُرفوا فأخذ برقابكم». ۲

اخبار مجعول

آنچه از روايات استفاده مي‌شود و قابل انکار نيست، اين است كه در زمان پيامبر صلي الله عليه و آله و ائمّه معصوم عليهم السلام کذّاباني وجود داشتند كه اخباري را جَعْل مي‌کردند و به معصومان عليهم السلام نسبت مي‌دادند. مي‌توان اين افراد را از آن جمله شمرد: عبد الله بن سبأ، حارث شامي، بيان البيان، مغيرة بن سعيد، بزيع، سَريّ، ابو الخطّاب، معمّر، بشّار اشعري، حمزه بربري، صائد نهدي، ۳ فارس بن حاتم قزويني، حسن بن محمّد

1.الکافي، ج ۱، ص ۶۵، باب اختلاف الحديث، ح ۵؛ علل الشرائع، ج ۲، ص ۳۹۵، باب ۱۳۱، ح ۱۶ (با کمي تفاوت).

2.تهذيب الأحکام، ج ۲، ص ۲۵۲، باب المواقيت، ح ۱۰۰۰.

3.اختيار معرفة الرجال، ص ۳۰۵، ش ۵۴۹.

  • نام منبع :
    اخباريگري (تاريخ و عقايد)
    سایر پدیدآورندگان :
    ابراهیم بهشتی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 11940
صفحه از 555
پرینت  ارسال به