عنوان
متن
خدمات الکترونیکی
» خدمات
» محصولات پژوهشگاه
» پست الکترونیک
» بانک پژوهشگران
» پایگاه های وابسته
» پایگاه حدیث نت
» پایگاه دانشگاه قرآن و حدیث
» پایگاه مرکز آموزش الکترونیک
» پایگاه مؤسسه دارالحدیث
» پایگاه پردیس تهران
اخبار
» پژوهشکده علوم و معارف حديث
» پژوهشکده تفسیر اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده کلام اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
» اخبار پژوهشی
پژوهشگاه
» ساختار
» ریاست
» شورای پژوهشگاه
» شورای پژوهشی پژوهشگاه
» حوزه ریاست و روابط عمومی
» معاونت پژوهش
» معاونت اداری مالی
» مدیریت نظارت، طرح و برنامه
» هیئت علمی پژوهشگران
» نمودار سازمانی پژوهشگاه
» معرفی
» معرفی اجمالی
» اساسنامه
» آیین نامه ها
» اهداف
» چشم انداز ده ساله
» بیانیه ماموریت
» بیانیه ارزش ها
فهرست "
اخباريگري (تاريخ و عقايد)
"
مقدّمه
پيشگفتار
ساختار کتاب
بخش يکم: مفهوم، پيشينه و پيدايش
فصل يکم: در معنا و مفهوم اخباريگري
زمينه بحث
چند تعريف
مشکل تعاريف
چکيده تعاريف
فصل دوم: پيدايش مکتب اخباري
۱. اخباريگري، مکتبي ديرين
۲. اخباريگري، مکتبي نوپديد
۳. تفاوت ميان اخباريان کهن و متأخّر
دلايل اخباريان بر ديرينگي
۱. وجود گروهي همنام
۲. عقايد همسان
متکلّمان و اصحاب حديث شيعه
برخي از فقيهان متکلّم در عصر حضور
۱. زُراره
۲. محمّد بن مسلم
۳. جميل بن درّاج
۴. هشام بن حَکَم
۵. يونس بن عبد الرّحمان
۶. فضل بن شاذان
تداوم دودستگي در دوران غيبت
نيازهاي جديد و غلبه متکلّمان
تدوين علم اصول
اجتهاد شيعي
پيدايش اصول فقه از ديد شهيد صدر
تمسّک به حديث در مراحل فقه
مرحله اوّل: التزام به نص
مرحله دوم: حذف سند
مرحله سوم: عبور از لفظ حديث
تحوّل در شيوه ارزيابي حديث
اتهام سنيگري و تضعيف دين
۴. زمينههاي اجتماعي پيدايش اخباريگري
يک. اختلافات فرقهاي و اوج گرفتن واگرايي
دو. نياز به حديث براي اثبات مذهب
سه. نفوذ تصوّف
چهار. موج بازانديشي و نصگرايي در جهان اسلام
ديدگاهي ديگر
پنج. انتقاداتي از رويکردهاي اجتهادي
شش. گامهايي براي بازگشت به حديث
راهنماييهاي ميرزا محمّد استرآبادي
۵. اصحاب حديث يا محدّثان
حشويه
تاريخدان يا مورّخ
۶. جمعبندي و ارزيابي ديدگاهها
سرانجام اخباريان
گستره جغرافيايي رواج اخباريگري
فصل سوم: مقايسه ديدگاههاي اخباريان و محدّثان متقدّم
اجتهاد و تقليد
ارزيابي ادعاي اخباريان
بررسي ديدگاه پيشينيان در باره اجتهاد
جمعبندي بحث اجتهاد نزد متقدّمان
دليل عقلي از ديد اخباريان و محدّثان پيشين
برداشت معاصران
تمسک به اخبار در اصول عقايد
ظواهر قرآن و سنت نبوي، از ديد اصحاب حديث
نقد و بررسي
نگاه اخباريان و قدماي محدّثين در باب سهو نبي
نظر مشهور
ديدگاه محدّثان متقدّم
ديدگاه اصوليان
ديدگاه اخباريان
جمعبندي بحث سهو نبي
خلاصه
فصل چهارم: سرشناسان مکتب اخباري
گوناگوني رويکردها
نامبردگان در اين کتاب
نطنزي (م حدود ۱۰۰۳ ق)
ملّا عبد الله شوشتري اصفهاني (م ۱۰۲۱ ق)
ميرزا محمّد استرآبادي (م ۱۰۲۸ ق)
محمّدامين استرآبادي (م ۱۰۳۶ ق)
محمّد تقي مجلسي (۱۰۰۳ ـ ۱۰۷۰ ق)
ملاّعبد الله توني (م ۱۰۷۱ ق)
شيخ حسين کرکي (م ۱۰۷۶ ق)
ملّا خليل قزويني (۱۰۰۱ ـ ۱۰۸۹ ق)
شيخ عبد علي حويزي (م قبل از ۱۰۹۷ ق)
ملاّمحسن فيض کاشاني (۱۰۰۷ ـ ۱۰۹۱ ق)
آقا رضي قزويني (م ۱۰۹۶ ق)
سيّد ميرزاي جزايري (م ۱۰۹۸ ق)
ملاّ محمّد طاهر قمي (م ۱۰۹۸ ق)
شيخ حرّ عاملي (۱۰۳۳ ـ ۱۱۰۴ ق)
سيد هاشم بحراني (م ۱۱۰۷ يا ۱۱۰۹)
علّامه مجلسي (م ۱۱۱۰ ق)
بررسي رويکرد علامه مجلسي
سيد نعمة الله جزايري (۱۰۵۰ ـ ۱۱۱۲ ق)
بررسي رويکرد سيّد نعمة الله
شيخ سليمان بحراني (۱۰۷۵ ـ ۱۱۲۱ ق)
بررسي رويکرد او
شيخ عبد الله سماهيجي (۱۰۸۶ ـ ۱۱۳۵ ق)
سيد صدر الدين قمي (م ۱۱۵۵ ـ ۱۱۶۰ ق)
شيخ يوسف بحراني (۱۱۰۷ ـ ۱۱۸۶ ق)
ميرزا محمّد اخباري (۱۱۷۸ ـ مقتول ۱۲۳۲ ق)
حيات علمي ميزرا محمّد اخباري
شيخ حسين بحراني (م قبل از ۱۲۴۰ ق)
بخش دوم: مباني اخباريگري
مقدّمه
فصل يکم: چند مبناي مهم
۱. وجود حکمي الهي در هر چيز
مخالفت نراقي با ديدگاه اخباريان
۲. فعليت حکم الهي در هر چيز
۳. لزوم يقين به احکام شرعي
يک. نهي از عمل به غير علم در آيات
دو. نهي از عمل به غير علم در روايات
سه. وجوب احتياط و پرهيز از شبهات
۴. لزوم کسب يقين از طريق اهل بيت
چند نتيجه
پاسخ اصوليان به اين مباني
ديدگاه اصوليان در باره يقين به حکم شرعي
پاسخ اصوليان به دلايل نهي از ظن
ناگزير بودن عمل به ظن از ديد اصوليان
ديدگاه اصوليان در باره احتياط و پرهيز از شبهات
تحليل کلي بحث و ارزيابي اختلافات
فصل دوم: اعتبار کتب روايي
دلايل صحّت کتب اربعه
مقدّمه اوّل: قطع به صحّت منابع
۱. اعتماد قطعي قدما به اصول چهارصدگانه
اشکالي در کلام استرآبادي
۳. استناد قطعي اصول به مؤلفان
۴. اعتبار قطعي مؤلّفان
۵. دقت شيعيان در شناسايي احاديث جعلي
شبههاي در ريشه اختلاف احاديث
مقدّمه دوم: گردآوري احاديث اصول معتبر، در کتب اربعه
شواهد و قرائن
نگاه اخباريان به ديگر کتب حديثي
احياي آثار فراموششده
رويکردي شگفت
دلايل اعتبار کتابهاي ديگر
نقدي بر قطعيت کتب حديث
۱. متعلّق و معناي اعتبار پيشينيان
۲. قطعي نبودن اصول، نزد صاحبان کتب اربعه
۳. نقل از غير معصوم
۴. خدشه در شهادت مؤلفان کتب اربعه
عدم پايبندي مؤلف به قرار نخستين
بررسي مقصود اصلي مؤلف
۵. اقتضاي فرآيند استنباط
۶. خدشه در تواتر کتب اربعه
۷. خدشه در اعتبار اصحاب اجماع
۸. تصريح پيشينيان به بياعتباري برخي از اصلها
۹. اثرگذاري دروغپردازان در آثار حديثي
فصل سوم: استنباط از ظواهر قرآن
سه ديدگاه اصلي
۱. حجّيت همه آيات قرآن
۲. نفي حجّيت در احکام نظري
۳. نفي حجّيت همه آيات
دليل يکم: اختصاص فهم قرآن به ائمه
پاسخ دليل يکم
دليل دوم: ممنوعيت عمل به متشابهات
پاسخ دليل دوم
دليل سوم: ظني بودن ظواهر
پاسخ دليل سوم
دليل چهارم: منوعيت تفسير به رأي
پاسخ دليل چهارم
فصل چهارم: نگاه اخباريان به سنن نبوي
دلايل اخباريان بر عدم حجّيت روايات نبوي
پاسخ اصوليان
کارآيي عقل در اعتقادات
کارآيي عقل در احکام فقهي
اقسام دليل عقلي در احکام شرعي
تفاوت حکم عقل در جهت نفي و اثبات
تقسيم حکم عقل به قطعي و غير قطعي
ديدگاه اصوليان
ديدگاه اخباريان
دلايل اخباريان بر حجّيت عقل بديهي
۱. تأييد حکم عقل توسط روايات
۲. گريز از دور
۳. تمجيد از عقل در روايات
دلايل بياعتباري عقل در احکام شرعي
۱. ناتواني عقل از پي بردن به حکم شرعي
۲. توقيفي بودن احکام
۳. روايات دال بر بياعتباري عقل
۴. خطاپذيري حکم عقل
۵. لزوم نقض غرض در فرض حجّيت عقل
نقدي بر دلايل اخباريان
پرسش و پاسخي در کاربرد عقل
ارزيابي اختلافات در حجّيت عقل
برداشتي ديگر از محلّ نزاع
تشکيک در ثمره نزاع
اخباريان و ملازمه حکم عقل و شرع
منظور از حسن و قبح عقلي
ديدگاه اخباريان در باره حسن و قبح
محلّ اختلاف در اين بحث
ملازمه از ديد اخباريان
دلايل عدم ملازمه
استدلال بر ملازمه
بخش سوم: رويکردها و ديدگاههاي اخباريان
فصل يکم: ديدگاه اخباريان در اعتقادات
گونهشناسي عقايد
۱. شناخت خدا
موارد خلاف مبنا
ديدگاه متکلّمان در شناخت خدا
آسيبشناسي دلايل عقلي
۲. ديگر عقايد
وجوب کسب يقين در ديگر عقايد
دلايل حجّيت روايات در عقايد
تقليد در اصول دين
مباني بحث
دلايل عدم جواز تقليد در عقايد
نکتهاي شگفت
فصل دوم: نگاه اخباريان به تحريف قرآن
فصل سوم: نگاه اخباريان به علم کلام و حکمت و منطق
۱. اخباريان و منطق
۲. اخباريان و علم کلام
وجه تسميه علم کلام
پاسخ متکلّمان به انتقادات اخباريان
۳. اخباريان و حکمت و فلسفه
فصل چهارم: اختلافات و اشتراکات اخباريان و اصوليان
فصل پنجم: اخباريان و اصول فقه
مقدّمه
اجتهاد از ديدگاه اخباريان
اجتهاد و تقليد
ارزيابي ادّعاي اخباريان
اجتهاد از نظر لغت
اجتهاد در اصطلاح
اجتهاد و حکم شرعي
محلّ نزاع و اختلاف بين اخباريان و مجتهدان
ادلّه اخباريان بر عدم جواز اجتهاد
دليل اوّل
دليل دوم
دليل سوم
دليل چهارم
دليل پنجم
ادلّه مجتهدان بر جواز اجتهاد
دليل اوّل
دليل دوم
دليل سوم
دليل چهارم
دليل پنجم
دليل ششم
تقليد از ديدگاه اخباريان
ادلّه مجتهدان بر جواز تقليد
۱. آيات
۲. روايات
۳. سيره عقلائيه
۴. قاعده عسر و حرج
۵. اجماع
اخباريان و تقليد از ميّت
ادلّه عدم جواز تقليد از ميّت مطلقاً
ادلّه تفصيل بين تقليد ابتدايي و استمراري
اجماع
نگاه اخباريان به اصل برائت
تفصيل سيّد نعمة الله جزايري
ادلّه مجتهدان بر برائت
۱. آيات
۲. اجماع
۳. سيره
۴. عقل
۵. اخبار
ادلّه اخباريان بر توقّف و احتياط
جواب مجتهدان به ادلّه اخباريان
۱. جواب نقضي
۲. جواب حلّي
نگاه اخباريان به استصحاب در احکام شرعيه
محلّ نزاع در استصحاب
ادلّه منع كنندگان حجّيت استصحاب
ادلّه اثبات كنندگان حجّيت استصحاب
اخباريان و عدم حجّيت مفاهيم
اخباريان و عدم حجّيت مفهوم مخالف
مفهوم وصف
تعريف مفهوم موافق
اخباري و قياس منصوص العلّه
تعريف قياس
ادلّه قائلان به عدم حُجّيت قياس منصوص العلّه
ادلّه قائلان به حُجّيت قياس منصوص العلّه
فصل ششم: نگاه اخباريان به تعارض اخبار
معناي تعارض
مرجّحات تعارض
مرجّحات منصوص
مرجّحات غير منصوص
نزاع اخباريان با مجتهدان در مرجّحات غير منصوصه
استدلال اخباريان
استدلال مجتهدان
تقديم قاعده «الجمع مهما أمکن أولي من الطرح» بر مرجّحات
تخيير يا توقّف در خبرين متعارضين
تخيير بدوي يا استمراري
فصل هفتم: ريشههاي اختلاف اخبار
مقدّمه
اخبار تقيّه
اخبار مجعول
نگاه اخباريان به اختلاف اخبار
نگاه مجتهدان به اختلاف اخبار
نگاه اخباريان و علم درايه و رجال
نگاه مجتهدان به علم درايه و رجال
تقسيم اخبار
نگاه متأخّران به تقسيم اخبار
نگاه اخباريان به تقسيم اخبار
اعتراض اخباريان به تقسيم متأخّران
پاسخ مجتهدان به اخباريان
علل تأسيس اصطلاح جديد در حديث
اشکال اخباريان به علل تأسيس اصطلاح جديد
كتابنامه
تمامی حقوق این پایگاه به پژوهشگاه قرآن و حدیث تعلق دارد
