در مقبول عمر بن حنظله و مرفوعه ۱ زراره آمدهاند.
۱۰. تأخّر زمان يک حديث از ديگري. مثلاً يک روايت از امام باقر عليه السلام به ما رسيده و ديگري از امام رضا عليه السلام روايت شده و از تمام جهات، مساوياند. آن خبري که بعد صادر شده، رجحان دارد. مرسله حسين بن مختار، ۲ مرسله کليني ۳روايت ابي عمر و کناني ۴ بر اين مرجّح دلالت دارند. ۵ البته برخي از قبيل محقّق حلّي ۶ و صاحب معالم، اين مرجّح را به روايات نبوي صلي الله عليه و آله اختصاص دادهاند.
۱۱. عدم رغبت اهل سنّت به يک روايت. اگر هر دو خبر، مخالف و يا موافق با اهل سنّت بود، به روايتي عمل شود که عامّه به آن رغبت نشان نميدهند، چنان كه در مقبوله عمر بن حنظله آمده است. البته اين مرجّح، احتياج به تفحّص زياد دارد. ۷
مرجّحات غير منصوص
فقها بسياري از مرجّحات غير منصوص را نيز ذکر کردهاند که ما به بعضي از آنها اشاره ميکنيم:
۱. اگر مشهور از قدما به روايتي و عدّه کمي از علما، به روايتي ديگر عمل كرده باشند، طبق نظر عدّهاي، ۸ روايتي که مشهور به آن عمل کردهاند، بر ديگري رجحان دارد.
۲. روايتي که عدد رُوات آن از ديگري بيشتر است، موجب رجحان آن ميشود؛ زيرا روايت با عدد راويِ بيشتر، دورتر از خطا از روايت با عدد راوي كمتر است و
1.عوالي اللئالي، ج ۴، ص ۱۳۳، ح ۲۲۹.
2.الکافي، ج ۱، ص ۶۷، ح ۸.
3.همان، ج ۱، ص ۶۷، ح ۹.
4.همان، ص ۲۱۸، ح ۷.
5.الوافية، ص ۳۳۲؛ الفوائد الطوسية، ص ۴۵۵؛ کشف الأسرار، ج ۲، ص ۴۸؛ تهذيب الوصول، ص ۲۷۹.
6.معارج الاُصول، ص ۲۲۵؛ معالم الدين، ص ۲۵۴.
7.کشف الأسرار، ج ۲، ص ۴۸.
8.العدّة في اُصول الفقه، ج ۱، ص ۱۵۵؛ معارج الاُصول، ص ۲۲۴؛ الفوائد الحائرية، ص ۲۲۴؛ قوانين الاُصول، ج ۲، ص ۲۸۵.