فصل يکم : ديدگاه اخباريان در اعتقادات
مبحث اصول عقايد، تفاوتهاي بنياديني با احکام اعتباري شرعي دارد. در اين مبحث، از چند جهت، اختلاف وجود دارد:
۱. آيا لازم است که اصول عقايد، بر پايه علم و يقين باشد يا ظن و گمان نيز کافي است؟ آيا همه عقايد از اين جهت، يکساناند؟
۲. براي رسيدن به علم و يقينِ معتبر در اصول عقايد، چه اسباب و راههايي وجود دارد؟ در کدام يک از اعتقادات، ميتوان به دلايل عقلي استناد کرد؟ کاربرد دليل نقلي در کدام حوزه است؟
۳. چه علم را لازم بدانيم و چه ظن را کافي بشماريم، در هر صورت، آيا ميتوان در اعتقادات يا بخشي از آنها تقليد کرد يا نه؟
آيا پاسخ اخباريان به اين مسائل، تفاوت خاصي با پاسخ اصوليان دارد؟
گونهشناسي عقايد
عقايد، از حيث مستندات و دليل اثبات، يا اصلي و اوّليهاند، و يا فرعي و ثانويه که در آنها ميتوان به نقل استناد کرد و خود بر دو نوعاند. پس در مجموع، ميتوان عقايد را در سه دسته جاي داد که نزاع، بيشتر در يکي از آنهاست و همان نيز موضوع اصلي اين بحث است. گرچه به نظر ميرسد که گاهي اطلاق عبارات و يا نوع واژگانِ به کار رفته، باعث خلط يکي از اين سه دسته با ديگري شده است. اين سه دسته، عبارتاند از: