نيست تکليف خويش را ادا کرده باشيم. تنها دليلي که به دور از احتمال خطا، ما را به مقصد ميرسانَد، کلام ائمه عليهم السلام است. اخباريان معتقدند که چنانچه به سخنان آن حضرات تمسّک کنيم، از خطا مصون هستيم؛ ولي اگر به غير آن تمسّک کنيم، از خطا ايمن نيستيم، و معلوم است که خواسته شرع و عقل، محفوظ بودن از اشتباه است. ۱ محمّد امين استرآبادي ميگويد:
ادراکات و دريافتهاي عقل، يا از ضروريات دين و مذهب است که ...جاي اختلاف نظر در اصل آنها نيست، مانند: نماز، زکات و حج. اين ادراکات حجّيت دارند. و يا از ضروريات دين و مذهب نيست و نظري است، خواه از اصول دين باشد و يا از فروع دين، مانند: حکمت الهي و حکمت طبيعي، علم کلام، اصول فقه و مسائل فقهي. در اين موارد، حکم عقل حجّيت ندارد و مصون از خطا نيست و آنچه ما را از خطا حفظ ميکند، تمسّک به کلام انبيا و معصومان عليهم السلام است. ... در بسياري از مباحث کلامي که متکلّمان فقط به حکم عقل اکتفا ميکنند، روايات متواتري از اهل بيت رسيده و آنها با اين روايات متواتر مخالفت ميکنند، و اگر آنان در مسائل کلامي به سخنان ائمه عليهم السلام استدلال ميکردند و اعتبارات عقلي را مؤيّد روايات ميشمردند، براي آنان بهتر بود. ۲
۵. لزوم نقض غرض در فرض حجّيت عقل
به اعتقاد استرآبادي و برخي ديگر از اخباريان، يکي از اغراض اصلي از ارسال پيامبران و نصب اوصيا، رفع اختلاف ميان بندگان بوده است. حالْ اگر خداوند دريافت احکام را به عقول مردم وا گذارد، نقض اين غرض است؛ زيرا اختلاف فراواني با يکديگر پيدا خواهند کرد. نيز اگر عقل به تنهايي در احکام شرعي حجّيت داشته باشد، ديگر احتياجي به پيامبران و امامان و جانشينان آنان و حتي به کتابهاي آسماني نخواهيم داشت، و ارسال رسل و انزال کتابهاي آسماني، کاري بيهوده ميشود. به علاوه، ديگر نبايد اديان و مذاهب مختلفي وجود داشته باشد. ۳