235
اخباريگري (تاريخ و عقايد)

سوي ديگر بگويند: فهم شما از قرآن، حجّت نيست! ۱ پس کتاب خدا اصل و دليل و حجّت در هر حال و هر جايي است و بر اخبار و روايات، مقدّم و معيار احاديث است؛ زيرا صحّت و سقم اخبار را مي‌شود با کتاب خدا شناخت. از اين رو، اخباري را که صحّتشان را نمي‌دانيم، بر قرآن عرضه مي‌داريم. ۲
۳. رواياتي که مي‌‌گويد: در برخورد با اخبار متعارض، به قرآن رجوع کنيد و از ميان آنها خبري را بپذيريد که موافق کتاب خداست، و هر روايتي را که مخالف قرآن بود، ردّ کنيد. ۳ روشن است که اين آيات که دو خبر متعارض را با آنها مي‌سنجيم، از ظواهر کتاب‌اند و نص نيستند. چگونه مي‌شود روايت را بر کتاب خدا عرضه بداريم، در حالي که چيزي از کتاب خدا را نمي‌فهميم؟! ۴
۴. رواياتي در باب شروط، گوياي اين که هر شرطي که در عقود مي‌شود، چنانچه مخالف کتاب خدا باشد، اعتبار ندارد و باطل است. ۵ اگر ما ظواهر قرآن را نفهميم و براي ما حجّت نباشد، چگونه مي‌توانيم بفهميم که آن شرط مخالف کتاب خداست؟ ۶
۵. رواياتي که مي‌‌گويند: در فتنه‌ها به قرآن پناه ببريد و به آن چنگ بزنيد. ۷ عمل به اين روايات نيز منوط به فهم قرآن است. ۸

1.الرسائل الاصولية، رساله أصالة البرائة، ص ۳۶۱؛ فرائد الاُصول، ج ۱، ص ۱۴۵؛ الحقّ المبين في تصويب المجتهدين و تخطئة الأخباريّين، ص ۲۰؛ شيعه در اسلام، ص ۵۳؛ الفوائد الحائرية، ص ۲۸۳ ـ ۲۸۶.

2.تصحيح الإعتقاد (سلسلة مؤلَّفات الشيخ المفيد، ج ۵)، ص ۴۴؛ رسائلة في الردّ علي أصحاب العدد (رسائل الشريف المرتضي، ج ۲)، ص ۵۶.

3.براي نمونه، وسائل الشيعة، ج ۱۸، ص ۸۴ (صفات القاضي، باب ۹)، ح ۲۹؛ الکافي، ج ۱، ص ۶۸، ح ۱۰.

4.الأنوار النعمانية، ج ۱، ص ۳۱۰؛ فرائد الاُصول، ج ۱، ص ۱۴۵؛ الحقّ المبين في تصويب المجتهدين و تخطئة الأخباريّين، ص ۲۰؛ کفاية الاُصول، ج ۳، ص ۲۱۳.

5.براي نمونه: وسائل الشيعة، ج ۱۲، ص ۳۵۳، (الخيار، باب ۶) ح ۱ ـ ۴؛ الکافي، ج ۵، ص ۱۹۶، ح ۱.

6.فرائد الاصول، ج ۱، ص ۱۴۵؛ کفاية الاُصول، ج ۳، ص ۲۱۳.

7.مانند سخن پيامبر خدا (وسائل الشيعة، ج ۴، ص ۸۲۸، باب ۳، از ابواب قراءة القرآن)، ح ۳.

8.نابغه فقه و حديث (به نقل از: غاية المراد، سيد نعمة الله جزايري)، ص ۲۲۰؛ الحقّ المبين في تصويب المجتهدين و تخطئة الأخباريّين، ص ۲۰.


اخباريگري (تاريخ و عقايد)
234

۱. رواياتي که از آنها استفاده مي‌شود بايد به کتاب و سنّت، هر دو، تمسّک کرد؛ مانند روايت ثقلين که مشهور و متواتر معنوي است. ۱به ويژه با توجه به اين که طبق بعضي از روايات ۲قرآن ثقل اکبر است، اگر نتوانيم از ظواهر آن بهره مند شويم و چيزي از آن بفهميم، لازم مي‌آيد پيامبر خدا صلي الله عليه و آله تنها يک ثقل و حجّت در ميان ما گذاشته باشد و آن هم اهل بيت اوست که در عصر غيبت، در دسترس نيست. ۳ محمّد امين استرآبادي و شيخ حرّ عاملي مي‌‌گويند:
اگر ما به کلام ائمّه عليهم السلام تمسّک کنيم، به هر دو ثقل تمسّک کرده‌ايم؛ زيرا هيچ راهي براي فهم کلام الهي جز از ناحيه اهل بيت نداريم. ۴
در جواب اين ادعا گفته مي‌شود: در باره برخي از آيات قرآن، بياني از اهل بيت عليهم السلام به ما نرسيده و طبق نظر شما نبايد به آن آيات تمسّک کنيم و نمي‌توانيم از آنها بهره ببريم.
۲. رواياتي که مي‌گويند: احاديثي را که از ما نقل مي‌شود، به کتاب خدا عرضه بداريد و چنانچه حديثي موافق قرآن نبود، باطل است. ۵اگر ظواهر قرآن براي مردم حجّت نبود و مردم حقّ استدلال به آن را نمي‌داشتند، درست نبود که پيامبر خدا صلي الله عليه و آله بفرمايد: هر چه از من نقل شد، با قرآن بسنجيد؟! ۶حاشا که ائمه عليهم السلام از يک سو تصريح کنند که اگر حديثي از ما نقل شد و موافق قرآن نبود، آن را قبول نکنيد و از

1.الحقّ المبين في تصويب المجتهدين و تخطئة الأخباريّين، ص ۲۰؛ الفوائد الحائرية، ص ۲۸۴؛ البيان في تفسير القرآن، ص ۲۶۲.

2.تفسير القمّي، ج ۱، ص ۳؛ الخصال، ج ۱، ص ۶۶، ح ۹۸؛ بحار الأنوار، ج ۲۲، ص ۳۱۱، ح ۱۴ و ص ۴۷۶، ح ۲۵.

3.الاُصول الأصلية، ج ۳۶؛ الأنوار النعمانية، ج ۱، ص ۳۰۹؛ الرسائل الاُصولية، رساله أصالة البرائة، ص ۳۶۱ ـ ۳۶۳؛ فرائد الاُصول، ج ۱، ص ۱۴۴ ـ ۱۴۵.

4.الفوائد المدنية، ص ۱۲۸، الفوائد الطوسية، ص ۱۹۴، فائده ۴۸.

5.مانند حديثي از امام صادق عليه السلام که فرمود: «ما لم يوافق من الحديثِ القرآنَ فهو زخرف» (ر.ک: الکافي، ج ۱، ص ۶۹، ح ۴؛ تفسير العيّاشي، ج ۱، ص ۹، ح ۴؛ الکافي، ج ۱، ص ۶۹، ح ۳ ـ ۵؛ تفسير العيّاشي، ج ۱، ص ۹، ح ۴ و ۵؛ وسائل الشيعة، ج ۱۸، ص ۷۸ باب ۹، از ابواب صفات القاضي، ح ۱۰، ۱۲ و ۱۴).

6.الکافي، ج ۱، ص ۶۹، ح ۵؛ وسائل الشيعة، ج ۱۸، ص ۷۹ (صفات القاضي، باب ۶)، ح ۱۵.

  • نام منبع :
    اخباريگري (تاريخ و عقايد)
    سایر پدیدآورندگان :
    ابراهیم بهشتی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 12306
صفحه از 555
پرینت  ارسال به