إذا أصبتم مثلَ هذا فلم تدروا، فعليکم بالإحتياط حتّي تسألوا عنه فتعلموا. ۱
وقتي به چنين موردي بر ميخوريد که حکمش را نميدانيد، در باره آن احتياط کنيد تا حکم آن را بپرسيد و بدانيد.
روايت سوم. هشام بن سالم از امام صادق عليه السلام پرسيد که خداوند متعال چه حقّي بر بندگانش دارد؟ امام فرمود:
أن يقولوا ما يعلمون، ويکفّوا عمّا لا يعلمون، فإذا فعلوا ذلک فقد أدّوا إلي اللهِ حقَّه. ۲
اين که آنچه را ميدانند، بگويند و از آنچه نميدانند، دست نگه دارند. وقتي چنين کردند، حقّ خدا را ادا کردهاند.
۴. لزوم کسب يقين از طريق اهل بيت
اخباريان پس از اعتقاد به لزوم کسب يقين در حکم شرعي، ادّعا ميکنند که قطع و يقين، تنها هنگامي معتبر است که از راه روايات ائمّه معصومين عليهم السلام به دست آيد؛ چه اخبار متواتر و چه اخبار آحادي که همراه با قرائن حالي و مقالي باشند. ۳اين رويکرد نيز از مباني بحثبرانگيز اخباريگري شمرده شده و همراه مبناي پيشين، بيشترين اعتراضات و مناقشات اصوليان را در پي داشته است. به اعتقاد اصوليان، اين رويکرد، صحيح نيست؛ زيرا طريقيت قطع، ذاتي است و نشان دادن واقع به واسطه آن، احتياج به جعل جاعل ندارد. اساساً حجّيت قطع، قابل جعل يا نفي از سوي شارع نيست؛ بلکه به حکم عقل، پيروي کردن از قطع و عمل به آن، واجب است. ۴
چند نتيجه
اخباريان نتايجي نيز از اين ادّعاهاي مبناييِ خويش ميگيرند:
1.الکافي، ج ۴، ص ۳۹۱، ح ۱؛ وسائل الشيعة، ج ۱۸، ص ۱۱۱، ح ۱.
2.الکافي، ج ۱، ص ۵۰، ح ۱۲؛ وسائل الشيعة، ج ۱۸، ص ۱۱۲، ح ۴.
3.الفوائد المدنية، ص ۲۸، ۴۷، ۱۰۶ و ۱۲۷؛ هداية الأبرار، ص ۱۳۴، ۱۳۷ و ۱۴۳، الفوائد الطوسية، ص ۴۰۶؛ روضات الجنات، ج ۷، ص ۱۲۰ و ۶۰۹.
4.فوائد الاُصول، ج ۱، ص ۲۹ ـ ۳۰؛ ج ۳، ص ۶ ـ ۷؛ دُرَر الفوائد، ج ۲، ص ۳۲۵.