سيّد ميرزاي جزايري شاگردان بسياري داشته و افراد بزرگي از وي اجازه حديث داشتهاند، مانند: شيخ حرّ عاملي،. علّامه محمّد باقر مجلسي، و سيد نعمة الله جزايري که در اصفهان، در درس ميرزا نيز حضور مييافته است. ۱سيّد ميرزا توجه خاصّي به جمع احاديث، حفظ و تصنيف آنها داشت. علاوه بر تعليقاتش بر اصول کافي، کتاب من لا يحضره الفقيه و صحيفه سجاديه، ۲کتابي دارد به نام جوامع الکلم يا جوامع الکلام که احاديث کتب اربعه و غير آنها را تا آخر «کتاب الحج»، در اين کتاب گرد آورده است. ۳
ملاّ محمّد طاهر قمي (م ۱۰۹۸ ق)
ملا محمّد طاهر قمي فرزند محمّد حسين نجفي، در اصل شيرازي بود؛ ولي پس از سفرهاي بسيار به عتبات، هنگامي که دولت عثماني در سال ۱۰۴۸ ق، به عراق دست يافت، وي نيز با جماعتي به ايران آمد و در شهر قم اقامت گزيد، و شيخ الاسلام و امام جمعه رسمي دولت صفويه در شهر قم شد. تا اين که در سال ۱۰۹۸ ق، در قم در گذشت و جنازهاش را در قبرستان شيخان، پشت مرقد زکريا ابن آدم به خاک سپردند. ۴البته برخي نيز فوت او را در سال ۱۱۰۰ ق، ميدانند. ۵
او شاعري زبردست در شعر عربي و فارسي، و يکي از علماي بزرگ اخباري بود که معاصراني همچون شيخ حرّ عاملي و ميرزا عبد الله اصفهاني، وي را به بزرگي ياد کردهاند. ۶ملاّ محمّد طاهر طرفدار اقامه نماز جمعه بود و با تارکان و علمايي که آن
1.أمل الآمل، ج ۲، ص ۲۷۶، ش ۵۱۲؛ بحار الأنوار، ج ۱۰۷، ص ۱۳۵ ـ ۱۳۷؛ الفيض القدسي، ص ۱۷۳ ـ ۱۷۴؛ الإجازة الکبيرة، ص ۸۱ ؛ نابغه فقه و حديث، ص ۱۴۵.
2.تراجم الرجال، ج ۱، ص ۵۳۶.
3.أمل الآمل، ج ۲، ص ۲۷۶؛ الذريعة، ج ۵، ص ۲۵۳ ـ ۲۵۴، ش ۱۲۱۳.
4.طبقات أعلام الشيعة، ج ۵، ص ۳۰۳؛ الإجازة الکبيرة، ص ۳۰؛ روضات الجنات، ج ۴، ص ۱۴۶؛ خاتمة مستدرک الوسائل، ج ۲، ص ۱۸۰؛ الفوائد الرضوية، ص ۵۴۸؛ ريحانة الأدب، ج ۴، ص ۴۹۰؛ أعيان الشيعة، ج ۱۴، ص ۲۴۲.
5.وقائع السنين والأعوام، ص ۵۴۶؛ تراجم الرجال، ج ۲، ص ۷۳۱، ش ۱۳۵۶؛ موسوعة طبقات الفقهاء، ج ۱۱، ص ۲۵۳.
6.أمل الآمل، ج ۲، ص ۲۷۷؛ رياض العلماء، ج ۵، ص ۱۱۱.