سخنى درباره نقش قضا و قدر در پيدايش مصايب و شرور
آيات و احاديث اين فصل ، به چند نكته بسيار مهم در شناخت مبدأ خير و شر در نظام آفرينش و نقش قضا و قدر در پيدايش مصائب (گرفتارى ها) و شُرور (بدى ها و ناگوارى ها) اشاره دارند . اين نكات ، عبارت اند از :
۱ . خير و شر ، مخلوق و مقدّر خدايند
خير و شر ، مخلوق و مقدّر خدايند ، بدين معنا كه پديده ها (اعم از حوادث طبيعى و غير طبيعى) ، همه در محدوده خلق و تقدير خداوند هستند و اگر خداوند متعال نخواهد ، هيچ پديده اى، چه خير و چه شرّ ، تحقّق نمى يابد . حتّى كارهايى كه انسان به اراده و اختيار خود انجام مى دهد ، از اين قانون كلّى ، مستثنا نيستند ، هر چند خداوند متعال ، در وضع قوانين و احكام ، از كارهاى زشت ، نهى كرده است . اين آيه شريف ، به همين معنا اشاره دارد :
«بگو : همه[ى پيشامدهاى خوب و بد] ، از جانب خدايند» . ۱
اعتقاد به اين حقيقت ، «توحيد اَفعالى» ناميده مى شود .
بر اين اساس، ثنويّه ـ كه آفريدگارِ شُرور را غير از آفريدگار خيرات مى دانند ـ
