۷ / ۵
خير از جانب خداست؛ ولى شر به او منسوب نيست
قرآن
«هر چه از خوبى به تو مى رسد، از جانب خداست و آنچه از بدى به تو مى رسد، از خود توست، و تو را به پيامبرى براى مردم فرستاديم و گواه بودن خدا، بس است» .
حديث
۶۰۵۵.امام صادق عليه السلام :خدايا! تو پادشاه حقّى و معبودى جز تو نيست... . خير در دستان توست؛ ولى شر به تو منسوب نيست.
۶۰۵۶.امام صادق عليه السلام :هر كه گمان كند كه خداوند به بدى فرمان مى دهد، به يقين بر خدا دروغ بسته است، و هر كه گمان كند كه خير و شر [هر دو] به او منسوب اند، به يقين، [باز هم] بر خدا دروغ بسته است.
۶۰۵۷.الاحتجاج :از جمله پرسش هاى زِنديقى كه درباره مسائل بسيارى از امام صادق عليه السلام پرسيد، اين است كه گفت:... پس عمل نيك بنده، فعل اوست و عمل بد بنده [نيز ]فعل اوست؟
[امام عليه السلام ] فرمود: «عمل نيك بنده، فعل اوست و خداوند، او را بِدان امر كرده، و عمل بد بنده [نيز ]فعل اوست؛ ولى خداوند، او را از آن نهى كرده است».
گفت: آيا آن فعل را با وسيله اى (عضوى) كه [خدا] در اختيارش قرار داده، انجام نداده است؟
[امام عليه السلام ] فرمود: «بله؛ ليكن با همان وسيله اى (عضوى) كه با آن، عمل خير را انجام مى دهد، بر عمل بدى [هم ]كه خدا او را از آن نهى كرده، توانا شده است».
گفت: پس، بنده در انجام دادن كار، آزاد است؟
[امام عليه السلام ] فرمود: «خداوند از چيزى نهى نكرد، جز اين كه مى داند بنده توان ترك آن را دارد و به چيزى امر نكرد، جز اين كه مى داند بنده توان انجام دادن آن را دارد؛ زيرا جور و سرگرمى و ستم و تكليف كردن بندگان به آنچه توانش را ندارند، از صفات خداوند نيستند».
