۶۰۳۴.المحاسنـ به نقل از محمّد بن اسحاق ـ: امام ابو الحسن عليه السلام ۱ به يونس، غلامِ على بن يقطين، فرمود: «اى يونس! درباره قَدَر، سخن نگو».
گفت: من درباره قَدَر، سخن نمى گويم؛ ولى مى گويم: هيچ چيز جز آنچه خداوند، اراده كرده و خواسته و حكم و تقدير نموده، تحقّق پيدا نمى كند.
[امام عليه السلام ] فرمود: «من چنين نمى گويم. من مى گويم: هيچ چيز جز آنچه خداوند عز و جل، خواسته و اراده كرده و تقدير و حكم نموده، تحقّق پيدا نمى كند».
سپس فرمود: «آيا مى دانى مشيّت (خواست خدا) چيست؟».
گفت: نه.
فرمود: «اهتمام خداوند به چيزى است. آيا مى دانى اراده چيست؟» .
گفت: نه.
فرمود: «كامل نمودن چيزى بر پايه مشيّت است».
فرمود: «آيا مى دانى تقدير چيست؟» .
گفت: نه.
فرمود: «اندازه گيرى از جهت طول و عرض و ماندگارى است».
سپس فرمود: «همانا خداوند، هر گاه چيزى را بخواهد، اراده اش مى كند و هر گاه اراده اش كرد، اندازه گيرى اش مى نمايد و هر گاه اندازه گيرى اش كرد، به آن حكم مى كند و هر گاه حكم داد، حتمى اش مى كند».
۶۰۳۵.المحاسنـ به نقل از يونس بن عبد الرحمان ـ: [به امام رضا عليه السلام ] گفتم: [آيا درست است كه بگويم ]هيچ چيزى نيست، جز آنچه خدا بخواهد و اراده كند و حكم نمايد؟
فرمود: «هيچ چيزى نيست، جز آنچه خدا بخواهد و اراده كند و تقدير نمايد و حكم كند».
گفتم: «خدا خواست» چه معنايى دارد؟
فرمود: [نقطه] آغاز كار .
گفتم: «خدا اراده كند» به چه معنا است؟
فرمود: ماندن بر آنچه مورد مشيّت بود [ : عدم ظهور بداء] .
گفتم: «خدا تقدير كند» چه معنايى دارد؟
فرمود: «اندازه گيرى چيزى از جهت طول و عرض».
گفتم: معناى قضا چيست؟
فرمود: «هر گاه به آن حكم كند، تنفيذش مى نمايد و اين، همان چيزى است كه براى آن، برگشتى نيست».
