291
دانش نامه عقايد اسلامي ج8

۵۹۲۵. الغيبة ، نعمانى ـ به نقل از داوود بن قاسم جعفرى ـ : نزد امام جواد عليه ‏السلام بوديم . داستان سُفيانى و آنچه در روايت درباره اين كه كار او حتمى است، آمده ، مطرح گرديد . به امام جواد عليه ‏السلام گفتم : آيا در كار حتمى، براى خدا بَدا حاصل مى‏شود ؟ فرمود : «بله».
به او گفتيم : پس مى‏ترسيم درباره قائم(عج) براى خداوند، بدا حاصل شود .
فرمود : «همانا قائم، از وعده‏هاى خداست و خداوند، در وعده خلاف نمى‏ورزد» ۱ .

1.. براى «محتوم»، چندين معنا وجود دارد كه احتمال بدا و تجديد نظر در برخى از آنها هست . تعبير «فى الميعاد ؛ در وعده» ، اشاره است به اين كه امكان بدا در آن نيست؛ چون خداوند فرموده است: «خداوند ، خُلف وعده نمى‏كند» . حاصل آن كه اين، چيزى است كه خدا به پيامبرش و اهل بيت وى ، به جهت شكيبايى در برابر سختى‏هايى كه از سوى مخالفان به آنها رسيده، وعده داده است؛ و خدا خلف وعده نمى‏كند. احتمال هم دارد كه مراد از «بدا» در امور حتمى، تغيير در خصوصيات آن باشد و نه در اصلش؛ مانند خروج سفيانى پيش از زوال دولت بنى عبّاس و مانند آن.

دانش نامه عقايد اسلامي ج8
290

۵۹۲۵. الغيبة للنعماني عن داوود بن القاسم الجعفري : كُنّا عِندَ أبي جَعفَرٍ مُحَمَّدِ بنِ عَلِيٍّ الرِّضا عليهماالسلام ، فَجَرى ذِكرُ السُّفيانِيِّ وما جاءَ فِي الرِّوايَةِ مِن أنَّ أمرَهُ مِنَ المَحتومِ ، فَقُلتُ لِأَبي جَعفَرٍ عليه ‏السلام : هَل يَبدو للّه‏ِِ فِي المَحتومِ ؟ قالَ : نَعَم ، قُلنا لَهُ : فَنَخافُ أن يَبدُوَ للّه‏ِِ فِي القائِمِ ، فَقالَ : إنَّ القائِمَ مِنَ الميعادِ ، وَاللّه‏ُ لا يُخلِفُ الميعادَ . ۱

1.الغيبة للنعماني : ص ۳۰۳ ح ۱۰ ، بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۲۵۰ ح ۱۳۸ . بيان : لعلّ للمحتوم معان يمكن البداء في بعضها : وقوله «من الميعاد» إشارة إلى أنه لا يمكن البداء فيه لقوله تعالى : «إِنَّ اللَّهَ لَا يُخْلِفُ الْمِيعَادَ» والحاصل أن هذا شيء وعد اللّه‏ رسوله وأهل بيته ، لصبرهم على المكاره الّتي وصلت إليهم من المخالفين ، واللّه‏ لا يخلف وعده . ثمّ إنّه يحتمل أن يكون المراد بالبداء في المحتوم البداء في خصوصيّاته لا في أصل وقوعه كخروج السفياني قبل ذهاب بني العبّاس ونحو ذلك (بحار الأنوار : ج ۵۲ ص ۲۵۱) .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج8
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 59293
صفحه از 483
پرینت  ارسال به