11
دانش نامه عقايد اسلامي ج8

همانا شرك ، ستمى بزرگ است» .

۲ . ظلم فردى

ظلم فردى، رعايت نكردن جايگاه واقعى امور در مورد حقوق خويشتن است. كسى كه كارى مى كند كه براى جسم يا جان او زيانبار است، از قانون نظام آفرينش در مورد خود ، تخلّف كرده و حقوق فطرى و طبيعى خود را مورد تجاوز قرار داده و به خود ستم روا داشته است .
در داستان آدم و حوّا آمده است كه وقتى آن دو از درختِ نهى شده تناول كردند و متوجّه شدند كه اين كارشان به زيانشان بوده است ، در مقام توبه و عذرخواهى از خداوند متعال ، گفتند :
« رَبَّنَا ظَـلَمْنَا أَنفُسَنَا . ۱ پروردگارا! ما بر خويشتن ستم كرديم» .

۳ . ظلم اجتماعى

ظلم اجتماعى، رعايت نكردن جايگاه واقعى حقوق مردم و تخلّف از قوانينى است كه تأمين كننده نيازهاى واقعى جامعه اند . كسى كه به حقّ ديگرى تجاوز مى كند ، جايگاه واقعى آن را رعايت نكرده و از قانون نظام جامعه تخلّف نموده است و بدين ترتيب ، مرتكب ظلم اجتماعى شده است .
« إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوَ لَ الْيَتَـمَى ظُـلْمًا إِنَّمَا يَأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ نَارًا . ۲ در حقيقت ، كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مى خورند ، جز اين نيست كه آتشى در شكم خود فرو مى برند و به زودى ، در آتشى فروزان در مى آيند» .

1.اعراف : آيه ۲۳ .

2.نساء : آيه ۱۰ .


دانش نامه عقايد اسلامي ج8
10

مى خوانيم :
بِالعَدلِ قامَت السَّماواتُ وَالأَرضُ . ۱ آسمان ها و زمين ، به عدالت برپايند .
نيز از امام على عليه السلام روايت شده :
العَدلُ أَساسٌ بِهِ قَوامُ العالَمِ . ۲ عدالت ، بنيادى است كه استوارىِ عالَم به آن است .
بنا بر اين ، مى توان گفت : عدل، رعايت قانون نظام هستى ، و ظلم ، تخلّف از اين قانون است.

چهار . انواع ظلم در قرآن

در قرآن كريم ، «ظلم» ، گاه در ظلم اعتقادى ، گاه در ظلم فردى ، و گاه در ظلم اجتماعى ، به كار رفته است :

۱ . ظلم اعتقادى

ظلم اعتقادى، رعايت نكردن جايگاه امور در عقيده و تخلّف از قانون هستى در باور است .
كسى كه به چيزى معتقد مى شود كه واقعيّت ندارد، جايگاه حقيقىِ آن را از نظر اعتقادى رعايت نكرده است و از آن جا كه عقيده ، مبناى عمل است، اين ظلم، خطرناك ترينِ ظلم هاست . از اين رو ، قرآن كريم ، «شرك» را «ظلمى بزرگ» مى داند :
«إِنَّ الشِّرْكَ لَظُـلْمٌ عَظِيمٌ . ۳

1.ر . ك : ص ۳۲ ح ۵۶۱۶ .

2.مطالب السؤول : ص ۲۱ .

3.لقمان : آيه ۱۳ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج8
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 59096
صفحه از 483
پرینت  ارسال به