>پژوهشگاه قرآن و حدیث>تالار مطالعه>کتابخانه>پژوهشکده علوم و معارف حدیث

319

گزیده شناخت نامه حدیث

۴۰۸.رجال الكشّى- به نقل از محمّد بن عيسى بن عبيد -: من حاضر بودم که يکى از يارانمان، از يونس بن عبدالرحمان پرسيد: اى ابو محمّد! چه‏قدر در حديث، سخت مى‏گيرى و انکارت نسبت به روايات ياران ما، فراوان است! چه چيز تو را به ردّ احاديث، وا مى‏دارد؟
يونس گفت: هشام بن حکم، برايم نقل کرد که شنيده است که امام صادق علیه السّلام مى‏فرمايد: «حديثى را که از ما نقل مى‏کنند، نپذيريد، جز آنچه موافق قرآن و سنّت است يا همراه آن، شاهدى از احاديث پيشين ما بيابيد؛ زيرا مغيرة بن سعيد، در کتاب‏هاى ياران پدرم، دست بُرد و احاديثى را درون آنها نهاد که پدرم نفرموده بود. از خدا، پروا کنيد و آنچه را مخالف گفته خداى متعال و سنت نبى‏مان صلی الله علیه و آله از ما نقل مى‏کنند، نپذيريد که ما هر گاه حديث بگوييم، مى‏گوييم: خداوند عز و جل فرمود و پيامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود».
يونس [بن عبد الرحمان] مى‏گويد: به عراق رفتم و در آن‏جا، گروهى از ياران امام باقر علیه السّلام را ديدم و نيز شمار فراوانى از ياران امام صادق علیه السّلام را مشاهده کردم. از آنان، حديث شنيدم و کتاب‏هايشان را گرفتم و بعدها آنها را به ابو الحسن الرضا علیه السّلام، نشان دادم. آن حضرت، بسيارى از احاديث آنها را از امام صادق علیه السّلام ندانست و به من فرمود: «ابو الخطّاب، بر ابو عبد اللّه‏ (امام صادق علیه السّلام)، دروغ مى‏بست. خدا، لعنت کند ابو الخطّاب را! ياران ابو الخطّاب نيز تا به امروز، اين احاديث را در کتاب‏هاى ياران ابو عبد اللّه‏ علیه السّلام مى‏گنجانند. بنا بر اين، آنچه را خلاف قرآن است [و بر ما مى‏بندند]، نپذيريد؛ زيرا ما اگر حديثى بگوييم، سازگار با قرآن و موافق با سنّت مى‏گوييم. ما از خدا و پيامبر او، حديث مى‏کنيم و نمى گوييم: "فلان و بهمان کس گفت" که در نتيجه، گفتارمان متناقض باشد. سخن آخرين فرد ما، همانند سخن نخستين فرد ماست و سخن نخستين فرد ما، مؤيّد سخن آخرين ماست. پس، هر گاه کسى برايتان حديثى گفت که خلاف اين بود، آن را به خودش باز گردانيد و بگوييد: "تو بهتر مى‏دانى که چه آورده‏اى (خود دانى و آنچه آورده‏اى!)"؛ چرا که با هر گفتار ما، حقيقتى و نورانيتى است. بنا بر اين، گفتارى که با آن، حقيقتى نباشد و نورى نداشت، از گفته‏هاى شيطان است».

۱۰ / ۲

حلّ اختلاف احاديث

۱. عرضه بر قرآن و سنّت

۴۰۹.پيامبر خدا صلی الله علیه و آله: به زودى، احاديث مختلفى به نقل از من برايتان مى‏آورند. هر کدام که موافق کتاب خدا و سنّت من بود، گفته من است و آنچه مخالف کتاب خدا و سنّت من بود، از من نيست.

گزیده شناخت نامه حدیث

318

۴۰۸.رجال الكشّي عن محمّد بن عيسى بن عبيد عن يونس بن عبد الرحمن: إنَّ بَعضَ أصحابِنا سَأَلَهُ وأَنَا حاضِرٌ، فَقالَ لَهُ: يا أبا مُحَمَّدٍ^۱، ما أشَدَّكَ فِي الحَديثِ وأَكثَرَ إنكارَكَ لِما يَرويهِ أصحابُنا، فَمَا الَّذي يَحمِلُكَ عَلى رَدِّ الأَحاديثِ؟
فَقالَ: حَدَّثَني هِشامُ بنُ الحَكَمِ أنَّهُ سَمِعَ أبا عَبدِ اللّهِ علیه السّلام يَقولُ: لا تَقبَلوا عَلَينا حَديثا إلّا ما وافَقَ القُرآنَ وَالسُّنَّةَ أو تَجِدونَ مَعَهُ شاهِدا مِن أحاديثِنَا المُتَقَدِّمَةِ، فَإِنَّ المُغيرَةَ بنَ سَعيدٍ لَعَنَهُ اللّهُ دَسَّ في كُتُبِ أصحابِ أبي أحاديثَ لَم يُحَدِّث بِها أبي، فَاتَّقُوا اللّهَ ولا تَقبَلوا عَلَينا ما خالَفَ قَولَ رَبِّنا تَعالى وسُنَّةَ نَبِيِّنا صلی الله علیه و آله، فَإِنّا إذا حَدَّثنا قُلنا: قالَ اللّهُ عز و جل، وقالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله.
قالَ يونُسُ: وافَيتُ العِراقَ فَوَجَدتُ بِها قِطعَةً مِن أصحابِ أبي جَعفَرٍ علیه السّلام، ووَجَدتُ أصحابَ أبي عَبدِ اللّهِ علیه السّلام مُتَوافِرينَ، فَسَمِعتُ مِنهُم وأَخَذتُ كُتُبَهُم فَعَرَضتُها مِن بَعدُ عَلى أبِي الحَسَنِ الرِّضا علیه السّلام فَأَنكَرَ مِنها أحاديثَ كَثيرَةً أن يَكونَ مِن أحاديثِ أبي عَبدِ اللّهِ علیه السّلام، وقالَ لي: إنَّ أبَا الخَطّابِ كَذَبَ عَلى أبي عَبدِ اللّهِ علیه السّلام، لَعَنَ اللّهُ أبَا الخَطّابِ، وكَذلِكَ أصحابُ أبِي الخَطّابِ يَدُسّونَ هذِهِ الأَحاديثَ إلى يَومِنا هذا في كُتُبِ أصحابِ أبي عَبدِ اللّهِ علیه السّلام، فَلا تَقبَلوا عَلَينا خِلافَ القُرآنِ، فَإِنّا إن تَحَدَّثنا حَدَّثنا بِمُوافَقَةِ القُرآنِ ومُوافَقَةِ السُّنَّةِ، إنّا عَنِ اللّهِ وعَن رَسولِهِ نُحَدِّثُ، ولا نَقولُ: قالَ فُلانٌ وفُلانٌ فَيَتَناقَضَ كَلامُنا، إنَّ كلامَ آخِرِنا مِثلُ كَلامِ أوَّلِنا، وكَلامَ أوَّلِنا مَصادِقُ لِكَلامِ آخِرِنا، فَإِذا أتاكُم مَن يُحَدِّثُكُم بِخِلافِ ذلِكَ فَرُدّوهُ عَلَيهِ وقولوا: أنتَ أعلَمُ وما جِئتَ بِهِ، فَإِنَّ مَعَ كُلِّ قَولٍ مِنّا حَقيقَةً وعَلَيهِ نورا، فَما لا حَقيقَةَ مَعَهُ ولا نورَ عَلَيهِ فَذلِكَ مِن قَولِ الشَّيطانِ.^۲

۱۰ / ۲

عِلاجُ اختِلافِ الأَحاديثِ

۱. العَرضُ عَلَى الكِتابِ وَالسُّنَّةِ

۴۰۹.رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله: سَيَأتيكُم عَنّي أحاديثُ مُختَلِفَةٌ فَما جاءَكُم مُوافِقا لِكِتابِ اللّهِ ولِسُنَّتي فَهُوَ مِنّي، وما جاءَكُم مُخالِفا لِكِتابِ اللّهِ ولِسُنَّتي فَلَيسَ مِنّي.^۳

1.. أبو محمّد هي كنية يونس بن عبد الرحمن.

2.. رجال الكشّي: ج ۲ ص ۴۸۹ ح ۴۰۱، بحار الأنوار: ج ۲ ص ۲۴۹ ح ۶۲.

3.. سنن الدار قطني: ج ۴ ص ۲۰۸ ح ۱۷، الكفاية في علم الرواية: ص ۴۷۰ كلاهما عن أبي هريرة.

نام منبع :

گزیده شناخت نامه حدیث

سایر پدیدآورندگان :

عبدالهادي مسعودي

تعداد جلد :

1

ناشر :

انتشارات دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

1400/08/19

نوبت چاپ :

اول

نتیجه جستجو برای « »