1.. «قالَ [عَلیٌّ علیه السلام]: ... إِنَّما أَتاكُمُ الحَديثُ‏ مِن‏ أَربَعَةٍ لَيسَ لَهُم خامِسٌ: رَجُلٍ مُنافِقٍ يُظهِرُ الإِيمانَ مُتَصَنِّعٍ بِالإِسلامِ‏ لا يَتَأَثَّمُ وَ لا يَتَحَرَّجُ‏ أَن يَكذِبَ عَلىٰ رَسولِ اللّٰهِ صلی الله علیه و آله مُتَعَمِّداً... وَ رَجُلٍ سَمِعَ مِن رَسولِ اللّٰـهِ شَيئاً لَم يَحمِلهُ عَلىٰ وَجهِهِ وَ وَهِمَ فيهِ وَ لَم يَتَعَمَّد كَذِباً... وَ رَجُلٍ ثالِثٍ سَمِعَ مِن رَسولِ اللّٰهِ صلی الله علیه و آله شَيئاً أَمَرَ بِهِ ثُمَّ نَهىٰ عَنهُ و هُوَ لا يَعلَمُ أَو سَمِعَهُ يَنهىٰ عَن شَی‏ءٍ ثُمَّ أَمَرَ بِهِ وَ هُوَ لا يَعلَمُ فَحَفِظَ مَنسوخَهُ وَ لَم يَحفَظِ النّٰاسِخَ... وَ آخَرَ رابِعٍ لَم يَكذِب عَلىٰ رَسولِ اللّٰهِ صلی الله علیه و آله مُبغِضٍ لِلكَذِبِ خَوفاً مِنَ اللّٰهِ و تَعظيماً لِرَسولِ اللّٰهِ صلی الله علیه و آله لَم يَنسَهُ‏ بَل حَفِظَ مَا سَمِعَ عَلىٰ وَجهِهِ فَجاءَ بِهِ كَما سَمِعَ لَم يَزِد فيهِ و لَم يَنقُص مِنهُ وَ عَلِمَ النّٰاسِخَ مِنَ المَنسوخِ؛ [علی علیه السلام] فرمود: حدیث، در حقیقت، از چهار طریق به شما رسیده است و پنجمی ندارد، از: شخص منافق كه به ایمان وانمود می‌کند و به ظاهر، از مسلمانى دم می‌زند؛ امّا از این‌که عمداً بر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دروغ بندد، پروا و پرهیزى ندارد... و کسی كه چیزى از پیامبر خدا شنیده، ولى آن را درست برداشت نكرده و اشتباه فهمیده است و قصد دروغ هم ندارد... و سوم، كسى كه از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دستورى شنیده،(( ولی ندانسته كه سپس ایشان از آن نهى كرده است، یا شنیده که ایشان از چیزى نهى كرده، ولی ندانسته كه پس از آن، بِدان دستور داده است. در نتیجه حكم منسوخ را در یاد دارد و ناسخِ آن را نمی‌داند... و آخرینِ این چهار نفر، كسى است كه به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دروغ نبسته و به خاطر خداترسی و احترام به پیامبر، از دروغگویی بیزار است. آن (سخن پیامبر) را فراموش نمی‌کند و آنچه را که از پیامبر خدا شنیده، [پیشِ خود] درست نگه می‌دارد و چنان که شنیده است، بی‌کم ‌و زیاد مى‏گوید و ناسخ را از منسوخ باز می‌شناسد» (الکافی: ج۱ ص۶۲ ح۱).

1.. از منابع تفسیری کهن شیعه، از دو نمونه می‏توان نام برد: التبیان محمّد بن حسن طوسى (م۴۶۰ق) و مجمع البیان فضل بن حسن طبرسى (م ۵۴۸ ق). چند نمونه از منابع معاصر نیز عبارت اند از: المیزان سیّد محمّدحسین طباطبایی (م ۱۴۰۲ ق/۱۳۶۰ ش)، مناهج البیان محمّدباقر ملکی میانجی (م ۱۴۱۹ ق/۱۳۷۷ ش)، تفسیر نمونه‌ی ناصر مکارم شیرازی، تسنیم عبد اللّٰه جوادی آملی برخی از منابع مهمّ تفسیری اهل سنّت نیز عبارت ‏اند از: الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل محمود زمخشرى معروف به جار اللّٰه (م ۵۳۸ ق)، تفسیر الفخر الرازی معروف به مفاتیح الغیب ابو عبد اللّٰه فخر الدین محمّد بن عمر معروف به فخر رازى (م ۶۰۴ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل عبد اللّٰه بن عمر بیضاوى (م ۶۸۵ق)، تفسیر القرآن العظیم ابن کثیر دمشقى (م ۷۷۴ق)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم سیّد محمود آلوسى (م ۱۲۷۰ق) و أضواء البیان شنقیطی (م ۱۳۹۳ق).
گفتنی است که برخی از منابع غیر تفسیری نیز برای این سنجش مناسب اند، مانند: المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته، دائرة المعارف قرآن کریم، فرهنگ قرآن، فرهنگ موضوعی تفاسیر، دانش‏نامۀ جهان اسلام، دائرة المعارف بزرگ اسلامی و نضرة النعیم.