ملموس و محسوس نیست تا بتوانند اعجاز قرآن را به شکل وجدانی دریابند. اعجاز بیانی امروزه کارایی لازم برای نفوذ در میان خیل عظیم و متنوع مخاطبان با زبانهای مختلف را ندارد. البته مشکل از فاعلیت قرآن نیست، بلکه مشکل از قابلیت انسان معاصر است که همچون معاصران نزول از درک بلاغت و فصاحت اعجازآمیز قرآن قاصر است.
بنا بر این، امروزه باید روی اعجاز محتوایی قرآن تکیه نمود؛ باید افقهای بلند علمی قرآن را عرضه کرد؛ مفاهیم و نظریات مبهوتکننده و معجزهآسای قرآن را عرضه کرد تا دیدگان بشریت را خیره سازد و هر منکری را به اذعان و ایمان وادارد و هر اهل تحدی را قبل از تحدی ناامید سازد. این امر تا حد زیادی از عهده تفسیر موضوعی برمیآید. تفسیر موضوعی میتواند پرده از بلندای نظریات قرآنی درباره مسائل و ابعاد مختلف حیات فردی و اجتماعی انسان بردارد.
۴. حل اختلافات آیات و پاسخ به تعارض درونی و برونی قرآن
از آنجایی که در تفسیر موضوعی به گردآوری و بررسی تمامی آیات مربوط به یک موضوع اهتمام است، بنا بر این، آیات به ظاهر متعارض در یک موضوع، کنار یکدیگر تحلیل و بررسی میشوند. لذا یکی از فواید ضمنی و غیر انحصاری تفسیر موضوعی، وفق دادن آیات به ظاهر متعارض است.
نکته دیگر، این که از همین رهگذر به ادعای تعارض درونی قرآن نیز پاسخ داده میشود؛ چنان که تفسیر موضوعی ظرفیت پاسخ به ادعای تعارض برونی قرآن را نیز داراست و میتواند شبهات ناسازگاری برخی مفاهیم قرآنی با عقل، تجربه، تاریخ و... را نقد کند.
۵. تعیین دیدگاه قرآن در برابر سیل افکار و نظرات علمی در علوم انسانی
جهان کنونی، عصر علم و اندیشه است و نظریات علمی در تمام حوزههای علمی، از