حَدِیثُ جَدِّی وَ حَدِیثُ جَدِّی حَدِیثُ الْحُسَینِ وَ حَدِیثُ الْحُسَینِ حَدِیثُ الْحَسَنِ وَ حَدِیثُ الْحَسَنِ حَدِیثُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ۷ وَ حَدِیثُ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَدِیثُ رَسُولِ اللَّهِ۹ وَ حَدِیثُ رَسُولِ اللَّهِ قَوْلُ اللَّهِ عز و جل.^۱

روایت مشابهی نیز با همین مفهوم از امام باقر علیه السلام روایت شده است.^۲ همچنین از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود:

۰.إِنَّ عِلْمَ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام مِنْ‏ عِلْمِ‏ رَسُولِ‏ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فَعُلِّمْنَاهُ نَحْنُ فِیمَا عُلِّمْنَاه‏.^۳

علم علی بن ابی طالب از علم پیامبر خداست. پس آنچه را می‏دانیم، علم رسول خداست.

در روایات متعددی نیز آمده است که علم الهی ابتدا به پیامبر صلی الله علیه و آله می‏رسد و از ایشان امام به امام منتقل می‏گردد.^۴

همچنین سماعه می‏گوید که از امام کاظم علیه السلام سؤال کردم:

۰.أَ کلُّ شَی‏ءٍ فِی کتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّةِ نَبِیِّهِ صلی الله علیه و آله أَوْ تَقُولُونَ فِیه‏؟

آیا همه مسائل در قرآن و سنت آمده است، یا این که شما خود نظر می‏دهید؟

امام علیه السلام فرمود:

۰.بل کلُ شَئٍ فی کتاب اللّٰه و سنةِ نبیِّه صلی الله علیه و آله.^۵

حال با توجه به دلایل بالا ـ که نشان می‏دهند روایات اهل بیت علیهم السلام همان سخنان نبوی است ـ باید گفت که بیشتر روایات غیر فقهی و غیر تفسیری معصومان علیهم السلام بیان مفاد آیات قرآن کریم هستند.

۳. در روایات متعددی بر مفهوم عرضه روایات بر قرآن تأکید شده است و

پیامبر اسلام۹، یعنی سنت قولی ایشان نیز می‏گردد؛ چنان که در الدر المنثور گزارش شده که وقتی به ایشان در ماجرای سد الابواب اعتراض شد، فرمود:

۰.یا أَیهَا النَّاسُ مَا أَنَا سَدَدْتُهَا وَ لَا أَنَا فَتَحْتُهَا وَ لَا أَنَا أَخْرَجْتُکمْ وَ أَسْکنْتُهُ.

ای مردم! من [از پیش خود] آن‏ها (درب خانه‏ها) را نبستم و آن [درب خانه علی] را باز نگذاشتم و شما را بیرون ننمودم و او را ساکن نساختم.

و سپس این آیات را قرائت فرمود:

(وَ النَّجْمِ إِذا هَوی‏ ما ضَلَّ صاحِبُکمْ وَ ما غَوی‏ وَ ما ینْطِقُ عَنِ الْهَوی‏ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْی یوحی).^۱

بنا بر این، جملگی سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله همچون خود قرآن ریشه در سرچشمه وحی دارد و چون هر دو (کتاب و سنت)، ابزار الهی برای یک هدف (هدایت بشر و اتمام حجت) است، هر آنچه بر زبان پیامبر صلی الله علیه و آله جاری می‏گردد، شرح یا بیان تفاصیل و جزئیات قرآن، یعنی ابزار اصلی الهی است؛ همچون پیک و نامه که هر چه پیک می‏گوید یا شرح نامه است یا تبیین جزئیات و تفاصیل نامه از سوی نویسنده آن.

بنا بر این، بخشی از روایات نبوی بیان جزئیات احکام و تفصیل برخی موضوعات مطرح در قرآن است، بخشی شرح و توضیح آشکار آیات قرآن و بخشی بیان محسوس یا نامحسوس مفاد آیات قرآن است که نام آن‌ها را روایات معارفی نهادیم.

از دیگر سو، روایات متعددی بیان می‏کنند احادیث ائمه: همان سخنان نبوی است. از جمله در روایتی آمده که هشام بن سالم و حماد بن عثمان و دیگران روایت کردند:

۰.سمعنا أبا عبد اللّٰه علیه السلام یقول: حَدِیثِی حَدِیثُ أَبِی وَ حَدِیثُ أَبِی