۳ . راه گسترش فرهنگ مواسات در جامعه
تأمّل در احاديث فصل سوم ، نشان مى دهد كه ارزش اخلاقى «مواسات» ، به دو ريشه باز مى گردد :
اوّل . اصالت و شرافت خانوادگى ، كه زمينه رشد همه فضايل اخلاقى و از جمله مواسات است و به فرموده امام على عليه السلام :
إنَّ مُواساةَ الرِّفاقِ مِن كَرَمِ الأَعراقِ . ۱
مواسات نسبت به دوستان (رفيقان) ، از بزرگوارى تبار است .
دوم . اعتقادات دينى . بدون اعتقاد به دين ، روح خودخواهى و منفعت طلبى انسان ، مانع از مواسات و بالاتر از آن ، مانع از ايثار مى گردد ؛ چرا كه اگر جهان ، فاقد شعور و معنا و تهى از حضور خداوند باشد ، ارزش هاى اخلاقى نمى توانند مفهوم واقعى داشته باشند .
بر اين اساس ، تقويت بنياد خانواده و مذهب ، تنها راه گسترش فرهنگ مواسات و نوع دوستى در جامعه است .
۴ . بركات مادّى و معنوى مواسات
فصل چهارم ، اختصاص به تبيين آثار و بركات مادّى و معنوى مواسات دارد . از نگاه احاديث اسلامى ، مواسات مالى ، موجب بقاى محبّت و پيوند برادرى ، بركت يافتن مال و زياد شدن روزى مى شود و برجسته ترين اثر مادّى آن ، ريشه كن شدن فقر و نياز از جامعه بشرى است ، چنان كه امام باقر عليه السلام مى فرمايد :
أما لَو فَعَلتُم مَا احتَجتُم . ۲
اگر ياريگرى مى كرديد ، نيازمند نمى شديد .
همچنين از نظر معنوى ، مواسات ، يكى از اصول درستى نظام دين و يكى از عوامل اجابت دعاست و طبق فرموده امام صادق عليه السلام ، مهم ترين اثر معنوى آن ، اين است كه شخص مواسات كننده ، مشمول اين مژده الهى مى گردد كه :
«يَـأَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَـلـءِنَّةُ * ارْجِعِى إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً * فَادْخُلِى فِى عِبَـدِى * وَ ادْخُلِى جَنَّتِى . ۳
اى نفْس آرام يافته! خشنود و خداپسند ، به سوى پروردگارت باز گرد ، و در ميان بندگان من در آى ، و در بهشت من ، داخل شو» .