پنج . آموزگاران ادب

نخستين مسئول تربيت يا آموزگار ادب ، خداوند متعال است . اوست كه پيامبرانِ خود را به زيور ادب آراست و آنان را مأمور آراستن ديگران به اين فضيلت كرد . اين وظيفه ، پس از پيامبران ، به اوصياى آنان منتقل شد . امام على عليه السلام در اين باره مى فرمايد :
إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله أدَّبَهُ اللّه ُ ، وهُوَ صلى الله عليه و آله أدَّبَنى ، و أنَا اُؤَدِّبُ المُؤمِنينَ و اُوَرِّثُ الآدابَ المُكرَمينَ . ^۱
پيامبر خدا را خداوند ، ادب آموخت ، و او مرا ادب آموخت ، و من مؤمنان را ادب مى آموزم و براى مردمانِ ارجمند ، ادب به ارث مى نهم.
و در روزگار ما ، اين وظيفه سنگين ، بر دوش مسئولان سياسىِ جوامع اسلامى است . از نظر اسلام ، برنامه ريزى براى فرهنگ سازىِ ادب در جامعه ، يكى از اصلى ترين حقوق مردم بر زمامداران است و در شرايط كنونىِ جهان اسلام ، علما و فرهيختگان ، مسئوليت ويژه اى در اين زمينه دارند .
علاوه بر مسئولان سياسى و فرهنگى ، خانواده بخصوص پدر نيز در تأديب فرزندان خود ، وظيفه دارد . يكى از حقوقى كه اسلام براى فرزند بر پدر به رسميت شناخته ، مؤدّب بار آوردن اوست . پيامبر خدا مى فرمايد :
مِن حَقِّ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ أن يُحسِنَ أدَبَهُ . ^۲
يكى از حقوق فرزند بر پدرش ، اين است كه او را نيكو ادب كند .