۵ . كمك خواستن از خداوند

در كنار تلاش براى تحصيل چهار ره نمود گذشته ، «استمداد از خداوند متعال» براى رسيدن به صفت والاى زهد و تداوم آن ، جايگاه ويژه اى دارد . از اين رو ، يكى از خواسته هاى پيشوايان دين ـ كه خود ، زاهدانِ نمونه بودند ـ در دعاهايشان ، زهد در دنيا بوده است و شگفت آور ، اين كه امام زاهدان ، على عليه السلام ، پيش از واقعه جمل ، ضمن دعايى ، به خداوند متعال ، مى گويد :
إن لَم تُعِنّى عَلى دُنياىَ بِزُهدٍ و عَلى آخِرَتى بِتَقوى هَلَكتُ . ^۱
اگر مرا در كار دنيايم با «زهد» ، و در كار آخرتم با «تقوا» كمك نكنى ، هلاك مى شوم .
اين سخن ، نشان مى دهد كه اگر عنايت و امدادرسانى خداوند متعال نباشد ، هيچ كس از آلودگى به دنياى نكوهيده و گرفتارى در دام هوس ها مصونيت ندارد .

1. . ر .ك دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث : ج ۲ ص۱۵۶ ح ۱۰۷۱ .

حكمت نامه پيامبر اعظم صلَّي الله عليه و آله و سلّم - جلد هشتم

200

۴ . ساده زيستى

يكى از ره نمودهاى اهل بيت عليهم السلام براى تحصيل صفات نيك ، تمرين كردن و عادت دادن خود به آثار آن صفات است . براى مثال ، كسى كه عصبانى مزاج است ، اگر تمرين كند و مدّتى خود را وا دارد كه مانند افراد بردبار عمل نمايد ، به تدريج ، بردبارى براى او عادت مى شود و بردبار مى گردد . امام على عليه السلام مى فرمايد :
إن لَم تَكُن حَليما فَتَحَلَّم ، فَإِنَّهُ قَلَّ مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ إلّا أوشَكَ أن يَكونَ مِنهُم . ^۱
اگر بردبار نيستى ، خود را به بردبارى بزن ؛ زيرا كمتر كسى است كه خود را به قومى مانند كند ، مگر آن كه به زودى ، جزو آنان خواهد شد .
براى كسب صفت زهد نيز مى توان از همين ره نمود استفاده كرد ؛ يعنى همان طور كه وا داشتن خود به بردبارى ، به تدريج ، موجب بردبار شدن مى گردد ، وا داشتن خود به زهدورزى نيز به زهد مى انجامد ، چنان كه در حديثى ديگر ، از امام على عليه السلام نقل شده است :
التَّزَهُّدُ يُؤَدّى إلَى الزُّهدِ . ^۲
وا داشتن خود به زهد ، به زهد [واقعى] مى انجامد .
بنا بر اين ، ساده زيستى و اجتناب از تجمّل گرايى و تشريفات در زندگى ، هر چند به معناى زهد (بى رغبتى) در دنيا نيست ، ولى يكى از راه هاى مهمّ كسب آن است و ترويج فرهنگ ساده زيستى در جامعه ، به تقويت فرهنگ زهدگرايى مى انجامد . در اين باره ، مطالعه سيره عملى پيشوايان دين ، ^۳ بسيار آموزنده است .

1. . نهج البلاغة : حكمت ۲۰۷ .

2. . ر. ك : دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث : ج ۲ ص۱۵۴ ح ۱۰۶۶ .

3. . ر. ك : دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث : بخش سوم / فصل ششم : نمونه هاى زهد .

نام منبع :

حكمت نامه پيامبر اعظم صلَّي الله عليه و آله و سلّم - جلد هشتم

سایر پدیدآورندگان :

جمعي از پژوهشگران

تعداد جلد :

14

ناشر :

انتشارات دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

01/01/1386

نوبت چاپ :

اول

نتیجه جستجو برای « »