الحديث

۳۳۳۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إيّاكَ وَالتَّنَعُّمَ ؛ فَإِنَّ عِبادَ اللّهِ لَيسوا بِالمُتَنَعِّمينَ . ^۱

۳۳۳۸.عنه صلى الله عليه و آله :شِرارُ اُمَّتِي : الَّذينَ غُذوا بِالنَّعيمِ ونَبَتَت عَلَيهِ أجسامُهُم . ^۲

۳۳۳۹.عنه صلى الله عليه و آله :مَن قَضى نَهمَتَهُ فِي الدُّنيا حيلَ بَينَهُ وبَينَ شَهوَتِهِ فِي الآخِرَةِ ، ومَن مَدَّ عَينَهُ إلى زينَةِ المُترَفينَ كانَ مَهيناً في مَلَكوتِ السَّماءِ . ^۳

۳۳۴۰.شُعب الإيمان عن واثلة بن الأسقع :كُنتُ مِن فُقَراءِ المُصَلّينَ مِن أهلِ الصُّفَّةِ ، فَأَتانَا النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله ذاتَ يَومٍ فَقالَ : كَيفَ أنتُم بَعدي إذا شَبِعتُم مِن خُبزِ البُرِّ وَالزَّيتِ ، وأكَلتُم ألوانَ الطَّعامِ ولَبِستُم أنواعَ الثِّيابِ ؛ فَأَنتُمُ اليَومَ خَيرٌ أم ذاكَ ؟ قُلنا : ذاكَ . قالَ : بَل أنتُمُ اليَومَ خَيرٌ . ^۴

۲ / ۲ . مُعاشَرَةُ المُترَفينَ

أ ـ التَّجافي عَن مُجالَسَةِ المُترَفينَ

۳۳۴۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :تَجافَوا صُحبَةَ الأَغنِياءِ وَارحَموهُم ، وعِفّوا عَن أموالِهِم . ^۵

حديث

۳۳۳۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از نازپروردگى دور باش ؛ چرا كه بندگان خدا نازپرورده نيستند .

۳۳۳۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بَدانِ امّت من ، آنان اند كه در ناز و نعمت ، بار مى آيند و پيكرهاشان در آن ، پروريده مى شود .

۳۳۳۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس همه نيازهاى خود را از دنيا برآورَد ، روز آخرت به خواسته اش نمى رسد ؛ و هر كه به زيورِ نازپروردگان چشم بدوزد ، در ملكوت آسمان ، خوار است .

۳۳۴۰.شعب الإيمانـ به نقل از واثلة بن اَسقَع ـ: من از فقيران نمازگزار اهل صُفّه بودم . روزى پيامبرخدا نزد ما آمد و فرمود : «چه سان خواهيد بود آن گاه كه پس از من ، از نان گندم و روغن ، سير گرديد و غذاهاى رنگين مى خوريد و جامه هاى گوناگون مى پوشيد ؟ وضعِ شما امروز ، بهتر است يا آن روز؟» .
گفتيم: آن روز .
فرمود : «بلكه وضع امروز شما ، بهتر است» .

۲ / ۲ . همنشينى با نازپروردگان

الف ـ دورى جستن از همنشينى با نازپروردگان

۳۳۴۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از همنشينى با توانگران دورى گزينيد و بر آنان ، دل بسوزانيد و از اموال آنان ، دامن بشوييد .

و ـ الهَلاكُ

الكتاب

« فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَ بَ كُلِّ شَىْ ءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُواْ أَخَذْنَـهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ » . ^۱

« أَوَ لَمْ يَسِيرُواْ فِى الْأَرْضِ فَيَنظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَـقِبَةُ الَّذِينَ كَانُواْ مِن قَبْلِهِمْ كَانُواْ هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَ ءَاثَارًا فِى الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَ مَا كَانَ لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِن وَاقٍ » . ^۲

الحديث

۳۳۳۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :هَلاكُ رِجالِ اُمَّتي في تَركِ العِلمِ وجَمعِ المالِ . ^۳

۳۳۳۶.عنه صلى الله عليه و آله :إنّ الدِّينارَ والدِّرهَمَ أهلَكا مَن كانَ قَبلَكُم ، وهُما مُهلِكاكُم . ^۴

الفصل الثّاني : التّرف

۲ / ۱ . التَّحذيرُ مِنَ التَّرَفِ

الكتاب

« وَ كَذَ لِكَ مَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ فِى قَرْيَةٍ مِّن نَّذِيرٍ إِلَا قَالَ مُتْرَفُوهَآ إِنَّا وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَ إِنَّا عَلَى ءَاثَـرِهِم مُّقْتَدُونَ » . ^۵

و ـ نابودى

قرآن

«پس چون آنچه را كه بِدان پند داده شده بودند فراموش كردند، درهاى هر چيزى [ از نعمت ها ]را بر آنان گشوديم، تا هنگامى كه به آنچه داده شده بودند ، شاد گرديدند . ناگهان [ گريبان ]آنان را گرفتيم و يكباره نوميد شدند» .

«آيا در زمين نگرديده اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنها بوده اند، چگونه بوده است؟ آنها از ايشان نيرومندتر و آثار پايدارترى در روى زمين داشتند ؛ ولى [با اين همه]، خدا آنان را به كيفر گناهانشان گرفتار كرد و در برابر خدا حمايتگرى نداشتند» .

حديث

۳۳۳۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هلاكت افراد امّت من ، در ترك دانش و گردآورى مال است .

۳۳۳۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دينار و درهم ، پيشينيانِ شما را هلاك كرد و شما را نيز هلاك مى كند .

فصل دوم : نازپروردگى

۲ / ۱ . هشدار درباره نازپروردگى

قرآن

«و بدين گونه در هيچ شهرى ، پيش از تو هشدار دهنده اى نفرستاديم ، مگر آن كه خوشگذرانانِ آن گفتند: ما پدران خود را بر آيينى [ و راهى ]يافته ايم و ما از پى ايشان راه سپاريم» .