ب ـ عَدَمُ أداءِ زَكاةِ المالِ

۳۳۱۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :أيُّما مالٍ اُدِّيَت زَكاتُهُ فَلَيسَ بِكَنزٍ . ^۱

۳۳۱۷.الإمام عليّ عليه السلام :لَمّا نَزَلَت هذِهِ الآيَةُ «وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ » قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : [كُلُّ] ^۲ مالٍ تُؤَدّى زَكاتُهُ فَلَيسَ بِكَنزٍ وإن كانَ تَحتَ سَبعِ أرَضينَ ، وكُلُّ مالٍ لا تُؤَدّى زَكاتُهُ فَهُوَ كَنزٌ وإن كانَ فَوقَ الأَرضِ . ^۳

۳۳۱۸.سنن أبي داوود عن اُمّ سلمة :كُنتُ ألبَسُ أوضاحا مِن ذَهَبٍ ، فَقُلتُ : يا رَسولَ اللّهِ ، أكَنزٌ هُوَ ؟ فَقالَ : ما بَلَغَ أن تُؤَدّى زَكاتُهُ فَزُكِّيَ فَلَيسَ بِكَنزٍ . ^۴

ب ـ پرداخت نكردن زكات مال

۳۳۱۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر مالى كه زكات آن پرداخت شده باشد ، زراندوخته محسوب نمى گردد .

۳۳۱۷.امام على عليه السلام :اين آيه نازل شد: «و آنان كه زر و سيم مى اندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمى كنند ، به عذابى دردناك مژده شان ده» . پيامبر صلى الله عليه و آله ، پس از نزول آن فرمود: «هر مالى كه زكات آن ادا شده باشد ، زراندوخته به شمار نمى آيد ، هر چند زير هفت زمين باشد ؛ و هر مالى كه زكات آن ادا نگردد ، زراندوخته است ، هر چند روى زمين باشد» .

۳۳۱۸.سنن أبى داوودـ به نقل از امّ سلمه ـ: خلخالى از طلا را زينت خود مى كردم . گفتم: اى پيامبر خدا ! آيا اين ، زراندوزى به شمار مى آيد؟
فرمود: «هر چه به نصاب زكات رسيده و زكاتش پرداخت شده باشد ، زراندوزى به شمار نمى آيد» .

۱ / ۲ . التَّحذيرُ مِنَ الكَنزِ

۳۳۱۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لا يوضَعُ الدّينارُ عَلَى الدّينارِ ولَا الدِّرهَمُ عَلَى الدِّرهَمِ ، ولكِن يُوَسِّعُ اللّهُ جِلدَهُ «فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَـذَا مَا كَنَزْتُمْ لأَِنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ» ^۱ . ^۲

۳۳۱۲.عنه صلى الله عليه و آله :مَن أوكى عَلى ذَهَبٍ أو فِضَّةٍ ولَم يُنفِقهُ في سَبيلِ اللّهِ ، كانَ جَمرا يَومَ القِيامَةِ يُكوى بِهِ . ^۳

۳۳۱۳.عنه صلى الله عليه و آله :ما مِن عَبدٍ يَموتُ يَومَ يَموتُ فَيَترُكُ أصفَرَ وأبيَضَ إلّا كُوِيَ بِهِ . ^۴

۳۳۱۴.مسند ابن حنبل عن أبي اُمامة :تُوُفِّيَ رَجُلٌ مِن أهلِ الصُّفَّةِ ، فَوُجِدَ في مِئزَرِهِ دينارٌ ، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : كَيَّةٌ . ثُمَّ تُوُفِّيَ آخَرُ ، فَوُجِدَ في مِئزَرِهِ دينارانِ ، فَقالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : كَيَّتانِ . ^۵

۱ / ۳ . شُروطُ صِدقِ الكَنزِ

أ ـ عَدَمُ كَونِ المالِ نَفَقَةً

۳۳۱۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :فِي الإِبِلِ صَدَقَتُها ، وفِي الغَنَمِ صَدَقَتُها ، وفِي البَقَرِ صَدَقَتُها ، وفِي البُرِّ صَدَقَتُهُ . ومَن رَفَعَ دَنانيرَ أو دَراهِمَ أو تِبرا وفِضَّةً لا يُعِدُّها لِغَريمٍ ولا يُنفِقُها في سَبيلِ اللّهِ ، فَهُوَ كَنزٌ يُكوى بِهِ يَومَ القِيامَةِ . ^۶

۱ / ۲ . هشدار درباره مال اندوزى

۳۳۱۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دينار بر دينار و درهم بر درهم نهاده نمى شود ؛ بلكه خداوند [بدين گونه ]پوست بدن آن [مال اندوزان ]را گسترش مى دهد «و [پوست ]پيشانى و پهلو و پشت آنان را با آنها داغ مى نهند [و به آنان مى گويند :]«اين است آنچه براى خود اندوختيد . پس [كيفر ]آنچه را مى اندوختيد ، بچشيد» .

۳۳۱۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه زر و سيم بيندوزد و آن را در راه خدا انفاق نكند ، همان در روز قيامت ، سنگى مى گردد و با آن ، بر وى داغ نهاده مى شود .

۳۳۱۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ بنده اى نيست كه به هنگام مرگ ، از خود زر و سيم باقى بگذارد ، مگر اين كه با آن ، بر وى داغ نهاده مى شود .

۳۳۱۴.مسند ابن حنبلـ به نقل از ابو امامه ـ: مردى از اهل صُفّه در گذشت . در جامه اش دينارى يافتند . پيامبر خدا فرمود: «اين بر او داغ خواهد نهاد» .
سپس مردى ديگر در گذشت و در جامه اش دو دينار يافتند . پيامبر خدا فرمود: «دو داغ بر وى نهاده خواهد شد» .

۱ / ۳ . شروط تحقّق مال اندوزى

الف ـ هزينه نشدن مال

۳۳۱۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شتر و گوسفند و گاو و گندم ، زكات دارند . هر كه دينار يا درهم يا شمش و نقره بيندوزد و آن را براى پرداخت بدهى كنار نگذاشته باشد و در راه خدا نيز انفاق نكند ، مال اندوز به شمار مى آيد و روز قيامت ، با همان بر وى داغ نهاده مى شود .