الباب الخامس : آفات التّنمية
الفصل الأوّل : التّكاثر
۱ / ۱ . التَّحذيرُ مِنَ التَّكاثُرِ
الكتاب
« اعْلَمُواْ أَنَّمَا الْحَيَوةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفَاخُر بَيْنَكُمْ وَ تَكَاثُرٌ فِى الْأَمْوَ لِ وَ الْأَوْلَـدِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَـمًا وَ فِى الْأَخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَ نٌ وَ مَا الْحَيَوةُ الدُّنْيَآ إِلَا مَتَـعُ الْغُرُورِ » . ۱
الحديث
۳۳۰۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما سَبيلُ اللّهِ إلّا مَن قُتِلَ ! مَن سَعى عَلى والِدَيهِ فَفي سَبيلِ اللّهِ ، ومَن سَعى عَلى عِيالِهِ فَفي سَبيلِ اللّهِ ، ومَن سَعى عَلى نَفسِهِ لِيُعِفَّها فَفي سَبيلِ اللّهِ ، ومَن سَعى عَلَى التَّكاثُرِ فَهُوَ في سَبيلِ الشَّيطانِ . ۲
۳۳۱۰.عنه صلى الله عليه و آله :يُجاءُ بِابنِ آدَمَ يَومَ القِيامَةِ كَأَنَّهُ بَذَجٌ ، فَيوقَفُ بَينَ يَدَيِ اللّهِ ، فَيَقولُ اللّهُ لَهُ : أعطَيتُكَ وخَوَّلتُكَ وأنعَمتُ عَلَيكَ فَماذا صَنَعتَ ؟ فَيَقولُ : يا رَبِّ ، جَمَعتُهُ وثَمَّرتُهُ فَتَرَكتُهُ أكثَرَ ما كانَ ، فَأَرجِعني آتِكَ بِهِ ، فَيَقولُ لَهُ : أرِني ما قَدَّمتَ ، فَيَقولُ : يا رَبِّ ، جَمَعتُهُ وثَمَّرتُهُ فَتَرَكتُهُ أكثَرَ ما كانَ ، فَأَرجِعني آتِكَ بِهِ ، فَإِذا عَبدٌ لَم يُقَدِّم خَيرا فَيُمضى بِهِ إلَى النّارِ . ۳
باب پنجم : آفات توسعه
فصل يكم : ثروت اندوزى
۱ / ۱ . هشدار درباره ثروت اندوزى
قرآن
«بدانيد كه زندگى دنيا، در حقيقت، بازى و سرگرمى و آرايش و فخرفروشىِ شما به يكديگر و فزون جويى در اموال و فرزندان است. [ مَثَل آنها ] چون مَثَل بارانى است كه كشاورزان را رُستنىِ آن [ باران ] ، به شگفتى اندازد، سپس [ آن كِشت ]خشك شود و آن را زرد بينى [و ]آن گاه خاشاك شود. و در آخرت ، [ دنياپرستان را ]عذابى سخت است و [ مؤمنان را ] از جانب خدا آمرزش و خشنودى است ؛ و زندگانى دنيا ، جز كالايى فريبنده نيست» .
حديث
۳۳۰۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آيا جهاد در راه خدا ، منحصر به كشته شدن است؟ آن كه براى پدر و مادرش بكوشد و نيز آن كه براى خانواده اش تلاش كند و هم آن كه براى پاك نگاه داشتن خود همّت ورزد ، همه جهاد در راه خدا به شمار مى آيند . و آن كه براى فخر فروشى [با ثروت ]تلاش كند ، در راه شيطان است .
۳۳۱۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :روز قيامت ، فرزند آدم ، همچون برّه آورده مى شود و نزد خداوند مى ايستد . خدا به او مى فرمايد : «به تو عطا كردم و نعمت بخشيدم . پس چه كردى؟» .
مى گويد: پروردگارا! آن را گِرد آوردم و به آن افزودم و بيش از آنچه بود ، باقى نهادم . پس مرا باز گردان تا آن را به تو باز گردانم .
خداوند مى فرمايد: «نشانم ده كه چه پيش فرستاده اى» .
مى گويد: پروردگارم! آن را گِرد آوردم و به آن افزودم و بيش از آنچه بود ، باقى نهادم . پس مرا باز گردان تا آن را به تو باز گردانم .
آن گاه ، بنده اى كه خيرى پيش نفرستاده باشد ، به سوى آتش رانده مى شود .