الحديث

۳۳۰۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ لَم يُعطِ لِيَأخُذَ ، ولَو أنعَمَ عَلى قَومٍ ما أنعَمَ وبَقوا ما بَقِيَ اللَّيلُ وَالنَّهارُ ما سَلَبَهُم تِلكَ النِّعَمَ وهُم لَهُ شاكِرونَ ، إلّا أن يَتَحَوَّلوا مِن شُكرٍ إلى كُفرٍ ومِن طاعَةٍ إلى مَعصِيَةٍ ؛ وذلِكَ قَولُهُ تَعالى : «إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ» ^۱ . ^۲

۳ / ۲ . الرِّبا

الكتاب

« يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبَواْ وَيُرْبِى الصَّدَقَـتِ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ » . ^۳

الحديث

۳۳۰۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الرِّبا وإن كَثُرَ فَإِنَّ عاقِبَتَهُ تَصيرُ إلى قُلٍّ . ^۴

۳۳۰۵.عنه صلى الله عليه و آله :شَرُّ الكَسبِ كَسبُ الرِّبا . ^۵

۳ / ۳ . الزِّنا

۳۳۰۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :فِي الزِّنا سِتُّ خِصالٍ : ثَلاثٌ مِنها فِي الدُّنيا وثَلاثٌ مِنها فِي الآخِرَةِ ؛ فَأَمَّا الَّتي فِي الدُّنيا : فَيَذهَبُ بِالبَهاءِ ، ويُعَجِّلُ الفَناءَ ، ويَقطَعُ الرِّزقَ . ^۶

حديث

۳۳۰۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا خداوند ، آنچه را عطا فرمايد ، باز نمى ستانَد ؛ و اگر به قومى نعمتى دهد و آنان ، جاودانه زندگى كنند ، شكرگزار [نيز ]باشند ، آن را از ايشان نمى ستاند ، مگر اين كه از شكر به ناسپاسى و از اطاعت به معصيت بگرايند . اين است سخن خداى متعال : «در حقيقت ، خدا حال قومى را تغيير نمى دهد تا آنان حال خود را تغيير دهند» .

۳ / ۲ . ربا

قرآن

«خدا از [ بركتِ ] ربا مى كاهد و بر صدقات مى افزايد ؛ و خداوند ، هيچ ناسپاسِ گناهكارى را دوست نمى دارد» .

حديث

۳۳۰۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :رِبا ، هر چند فراوان باشد ، سرانجام به تنگ دستى مى انجامد .

۳۳۰۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بدترين درآمد ، درآمد از راه رِباست .

۳ / ۳ . زنا

۳۳۰۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :زنا را شش ويژگى است : سه در دنيا و سه در آخرت . سه ويژگى دنيايى اش چنين است: شُكوه را مى برد ، نيستى را شتاب مى بخشد ، روزى را قطع مى كند .

۲ / ۲ . الخِيانَةُ

۳۲۹۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الخِيانَةُ تَجلِبُ الفَقرَ . ^۱

۳۲۹۹.عنه صلى الله عليه و آله :تُرفَعُ البَرَكَةُ مِنَ البَيتِ إذا كانَت فيهِ الخِيانَةُ . ^۲

۲ / ۳ . قَطيعَةُ الرَّحِمِ

۳۳۰۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ قَطيعَةَ الرَّحِمِ وَاليَمينَ الكاذِبَةَ لَتَذَرانِ الدِّيارَ بَلاقِعَ مِن أهلِها . ^۳

۲ / ۴ . مَنعُ المُحتاجِ

۳۳۰۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما عَظُمَت نِعمَةُ اللّهِ عَلى عَبدٍ إلّا عَظُمَت مَؤونَةُ النّاسِ عَلَيهِ ، فَمَن لَم يَحتَمِل تِلكَ المَؤونَةَ فَقَد عَرَّضَ تِلكَ النِّعمَةَ لِلزَّوالِ . ^۴

۳۳۰۲.عنه صلى الله عليه و آله :لا تُمانِعوا قَرضَ الخَميرِ ؛ فَإِنَّ مَنعَهُ يورِثُ الفَقرَ . ^۵

الفصل الثّالث : الموانع العمليّة

۳ / ۱ . السَّيِّئاتُ

الكتاب

« ظَهَرَ الْفَسَادُ فِى الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِى النَّاسِ لِيُذِيقَهُم بَعْضَ الَّذِى عَمِلُواْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ » . ^۶

۲ / ۲ . خيانت

۳۲۹۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خيانت، فقر را فرا پيش مى كشد.

۳۲۹۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خانه اى كه خيانت در آن باشد ، بركت از آن رخت بر مى بندد .

۲ / ۳ . گسستن پيوند از خويشان

۳۳۰۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا پيوندْ گسستن از خويشان و سوگند خوردن دروغ ، سرزمين ها را از ساكنانشان خالى مى كند .

۲ / ۴ . پس راندنِ نيازمند

۳۳۰۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ بنده اى نيست كه نعمت خدا بر او فراوان گردد ، مگر آن كه بارِ مردم بر دوش وى سنگين مى شود و هر كه اين بار را تحمّل نكند ، آن نعمت را در معرض نابودى قرار داده است .

۳۳۰۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از قرض دادن خميرمايه نان ، خوددارى مورزيد كه اين كار ، فقر مى زايد .

فصل سوم : موانع عملى

۳ / ۱ . گناهان

قرآن

«به خاطر كارهايى كه مردم انجام داده اند ، فساد در خشكى و دريا نمودار شده است، تا [ خدا سزاىِ ] بعضى از آنچه را كه كرده اند ، به آنان بچشانَد . باشد كه باز گردند» .