۲ / ۲ . سوءُ التَّدبيرِ وَالتَّخَلُّفُ

۳۱۴۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما أخافُ عَلى اُمَّتِي الفَقرَ ، ولكِن أخافُ عَلَيهِم سوءَ التَّدبيرِ . ^۱

الفصل الثّالث : العمل

۳ / ۱ . الحَثُّ عَلَى العَمَلِ

أ ـ طَلَبُ الرِّزقِ

الكتاب

« وَ مِن رَّحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ الَّيْلَ وَ النَّهَارَ لِتَسْكُنُواْ فِيهِ وَ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ » . ^۲

الحديث

۳۱۴۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :طَلَبُ الكَسبِ فَريضَةٌ بَعدَ الفَريضَةِ . ^۳

۳۱۵۰.عنه صلى الله عليه و آله :مَن سَعى عَلى نَفسِهِ لِيُعِزَّها ويُغنِيَها عَنِ النّاسِ فَهُوَ شَهيدٌ . ^۴

۳۱۵۱.عنه صلى الله عليه و آله :لَيسَ الجِهادُ أن يَضرِبَ بِسَيفِهِ في سَبيلِ اللّهِ ؛ إنَّمَا الجِهادُ مَن عالَ والِدَيهِ وعالَ وَلَدَهُ ، فَهُوَ في جِهادٍ . ومَن عالَ نَفسَهُ يَكُفُّها عَنِ النّاسِ فَهُوَ في جِهادٍ . ^۵

۲ / ۲ . برنامه ريزى نادرست و عقب ماندگى

۳۱۴۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بر امّت خويش ، نه از فقر ، كه از برنامه ريزى نادرست ، بيم دارم .

فصل سوم : كار

۳ / ۱ . تشويق به كار

الف ـ روزى جُستن

قرآن

«و از رحمتش برايتان شب و روز را قرار داد تا در اين [ يك ] بياراميد و [ در آن يك، ] از فزون بخشى او [ روزىِ خود ]بجوييد . باشد كه سپاس بداريد» .

حديث

۳۱۴۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پس از اداى نماز واجب ، روزى جُستن ، واجب است .

۳۱۵۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس بكوشد تا خود را عزيز و از مردمْ بى نياز بدارد ، [هم رتبه ]شهيد است .

۳۱۵۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :جهاد ، [فقط] آن نيست كه [كسى ]در راه خدا شمشير زند . هر آينه ، جهاد ، آن است كه فرد ، پدر و مادر و فرزندانش را [نيز ]سرپرستى كند . پس چنين كسى در حال جهاد است . و آن كس كه خود را تأمين مى سازد تا از مردمْ بى نياز باشد ، او هم در حال جهاد است .

الباب الثّاني : اُصول التّنمية

الفصل الأوّل : العلم

۱ / ۱ . دَورُ العِلمِ فِي التَّقَدُّمِ

۳۱۴۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :خَيرُ الدُّنيا وَالآخِرَةِ مَعَ العِلمِ. ^۱

۳۱۴۳.عنه صلى الله عليه و آله :مَن عَمِلَ عَلى غَيرِ عِلمٍ كانَ ما يُفسِدُ أكثَرَ مِمّا يُصلِحُ . ^۲

۱ / ۲ . دَورُ الجَهلِ فِي التَّخَلُّفِ

۳۱۴۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :شَرُّ الدُّنيا وَالآخِرَةِ مَعَ الجَهلِ . ^۳

۳۱۴۵.عنه صلى الله عليه و آله :الجَهلُ رَأسُ الشَّرِّ كُلِّهِ . ^۴

الفصل الثّاني : التّدبير

۲ / ۱ . حُسنُ التَّدبيرِ وَالتَّنمِيَة

۳۱۴۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن أحسَنَ تَدبيرَ مَعيشَتِهِ رَزَقَهُ اللّهُ تَبارَكَ وتَعالى . ^۵

۳۱۴۷.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ مِن عَقلِ الرَّجُلِ استِصلاحَ مَعيشَتِهِ . ^۶

باب دوم : پايه هاى توسعه

فصل يكم : دانش

۱ / ۱ . نقش دانش در پيشرفت

۳۱۴۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خير دنيا و آخرت ، همراه دانش است .

۳۱۴۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس بر پايه اى جز دانش رفتار كند ، بيش از آن كه اصلاح كند ، فساد به بار مى آورد .

۱ / ۲ . نقش نادانى در عقب ماندگى

۳۱۴۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شرّ دنيا و آخرت ، همراهِ نادانى است .

۳۱۴۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نادانى ، سرآمدِ همه بدى هاست .

فصل دوم : برنامه ريزى

۲ / ۱ . برنامه ريزى صحيح و توسعه

۳۱۴۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس براى گذرانِ زندگانى خويش به درستى برنامه ريزى كند ، خداى ـ تبارك و تعالى ـ روزى اش مى بخشد .

۳۱۴۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :همانا نشانه عاقل بودن انسان ، آن است كه گذرانِ زندگى اش را سامان بخشد .