۱ / ۳ . مَضارُّ القَطيعَةِ

۲۹۸۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِأَبي ذَرٍّ ـ: يا أبا ذَرٍّ ، إيّاكَ وَالهِجرانَ لِأَخيكَ المُؤمِنِ ؛ فَإِنَّ العَمَلَ لا يُتَقَبَّلُ مَعَ الهِجرانِ . ^۱

۲۹۸۵.عنه صلى الله عليه و آله :يا أبا ذَرٍّ ، تُعرَضُ أعمالُ أهلِ الدُّنيا عَلَى اللّهِ مِنَ الجُمُعَةِ إلَى الجُمُعَةِ في يَومِ الاِثنَينِ وَالخَميسِ ، فَيُغفَرُ لِكُلِّ عَبدٍ مُؤمِنٍ إلّا عَبدا كانَت بَينَهُ وبَينَ أخيهِ شَحناءُ ، فَيُقالُ : اُترُكوا عَمَلَ هذَينِ حَتّى يَصطَلِحا . ^۲

۲۹۸۶.عنه صلى الله عليه و آله :في أوَّلِ لَيلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ تُغَلُّ المَرَدَةُ مِنَ الشَّياطينِ ، ويُغفَرُ في كُلِّ لَيلَةٍ سَبعينَ ألفا ، فَإِذا كانَ في لَيلَةِ القَدرِ غَفَرَ اللّهُ بِمِثلِ ما غَفَرَ في رَجَبٍ وشَعبانَ وشَهرِ رَمَضانَ إلى ذلِكَ اليَومِ إلّا رَجُلٌ بَينَهُ وبَينَ أخيهِ شَحناءُ، فَيَقولُ اللّهُ عز و جل : أنظِروا هؤُلاءِ حَتّى يَصطَلِحوا . ^۳

۱ / ۴ . عَوامِلُ البَغضاءِ

الكتاب

« يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَـمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَـنِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَـنُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَ وَةَ وَالْبَغْضَآءَ فِى الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَوةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ » . ^۴

۱ / ۳ . زيان هاى جدايى

۲۹۸۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به ابو ذر ـ: اى ابو ذر! از ترك كردن برادر مؤمنت بپرهيز كه با هجران و دورى ، عمل [ ـِ صالح] پذيرفته نمى شود .

۲۹۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى ابو ذر ! اعمال هر هفته اهل دنيا در روزهاى دوشنبه و پنج شنبه بر خداوند عرضه مى شود . پس هر مؤمنى آمرزيده مى شود ، مگر آن كه ميان او و برادرش كينه اى باشد كه در اين صورت ، گفته مى شود : «عمل اين دو را رها كنيد ، تا با يكديگر آشتى كنند» .

۲۹۸۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شب اوّل ماه رمضان ، شيطان هاى سركش به بند كشيده مى شوند و هر شب ، هفتاد هزار تن آمرزيده مى گردند و چون شب قدر فرا برسد ، خداوند به اندازه آنچه در ماه رجب و شعبان و رمضان تا آن روز آمرزيده است ، [بندگان را ]مى آمرزد ، مگر آن كه ميان كسى و برادرش كينه اى باشد كه در اين صورت ، خداوند عز و جل مى فرمايد : «[آمرزش] اينان را عقب بيندازيد ، تا آشتى كنند» .

۱ / ۴ . عوامل دشمنى

قرآن

«اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! شراب و قمار و بت ها و تيرهاى قرعه ، پليدند و از عمل شيطان اند . پس، از آنها دورى گزينيد، باشد كه رستگار شويد. همانا شيطان مى خواهد با شراب و قمار ، ميانِ شما دشمنى و كينه ايجاد كند و شما را از ياد خدا و از نماز ، باز دارد. پس آيا شما دست برمى داريد؟!» .

الباب الثّاني : آفات بناء المجتمع

الفصل الأوّل : البغضاء

۱ / ۱ . التَّحذِيرُ مِنَ التَّباغُضِ

۲۹۷۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما عَهِدَ إلَيَّ جَبرَئيلُ عليه السلام في شَيءٍ ما عَهِدَ إلَيَّ في مُعاداةِ الرِّجالِ . ^۱

۲۹۷۸.عنه صلى الله عليه و آله :ما نُهِيتُ عن شَيءٍ بَعدَ عِبادَةِ الأوثانِ ما نُهِيتُ عَن مُلاحاةِ الرِّجالِ . ^۲

۲۹۷۹.عنه صلى الله عليه و آله :ألا إنَّ فِي التَّباغُضِ الحالِقَةَ ، لا أعني حالِقَةَ الشَّعرِ ولكِن حالِقَةَ الدّينِ . ^۳

۲۹۸۰.عنه صلى الله عليه و آله :كونوا عِبادَ اللّهِ إخوانا ؛ لا تَعادَوا ولا تَباغَضوا ، سَدِّدوا وقارِبوا وأبشِروا . ^۴

۱ / ۲ . النَّهيُ عَنِ الهِجرانِ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ

۲۹۸۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لا هِجرَةَ فَوقَ ثَلاثٍ . ^۵

۲۹۸۲.عنه صلى الله عليه و آله :لا يَحِلُّ لِمُسلِمٍ أن يَهجُرَ أخاهُ فَوقَ ثَلاثَةِ أيّامٍ ، وَالسّابِقُ يَسبِقُ إلَى الجَنَّةِ . ^۶

۲۹۸۳.عنه صلى الله عليه و آله :أيُّما مُسلِمَينِ تَهاجَرا فَمَكَثا ثَلاثا لا يَصطَلِحانِ إلّا كانا خارِجَينِ مِنَ الإِسلامِ ، ولَم يَكُن بَينَهُما وِلايَةٌ ، فَأَيُّهُما سَبَقَ إلى كَلامِ أَخيهِ كانَ السّابِقَ إلَى الجَنَّةِ يَومَ الحِسابِ . ^۷

باب دوم : آسيب هاى جامعه

فصل يكم : دشمنى

۱ / ۱ . هشدار درباره دشمنى با يكديگر

۲۹۷۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :جبرئيل عليه السلام درباره هيچ چيز به اندازه دورى كردن از دشمنى با مردم، به من سفارش نكرد.

۲۹۷۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :من بعد از نهى شدن از بت پرستى، از چيزى به اندازه كشمكش كردن با مردمان ، نهى نشده ام.

۲۹۷۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هان ! دشمنى با يكديگر ، زداينده است . مقصودم زداينده مو نيست ، كه زداينده دين است .

۲۹۸۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى بندگان خدا! برادر باشيد و با يكديگر ، دشمنى و كينه توزى مكنيد . در پىِ درستى و استوارى باشيد و در كارها ميانه روى كنيد و [در اين صورت ،] بر شما مژده باد !

۱ / ۲ . نهى از جدايى بيش از سه روز

۲۹۸۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ جدايى اى نبايد بيش از سه [روز يا شب] بپايد .

۲۹۸۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :براى هيچ مسلمانى روا نيست كه بيش از سه روز ، برادرش را ترك گويد و هر كس [براى آشتى]پيش دستى كند ، به سوى بهشت ، پيش دستى كرده است .

۲۹۸۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هرگاه دو مسلمان از يكديگر ببُرند و تا سه روز با يكديگر آشتى نكنند ، از [دين] اسلام بيرون اند و ميان آنان ، ولايتى ^۸ نخواهد بود . پس هر يك از آن دو به سخن گفتن با دوستش پيش دستى كند ، در روز حسابرسى ، به سوى بهشت ، پيش دستى خواهد كرد .