چهار . حكمت قانونِ برادرىِ دينى

حكمتِ تشريع قانون برادرى دينى در اسلام و تأكيد بر وجوب محبّت مسلمانان نسبت به يكديگر ، در واقع ، ساختنِ جامعه اى است كه پيوند دوستى و برادرى در آن ، به حدّى قوى و استوار باشد كه مردم ، احساس كنند همگى اعضاى يك پيكرند تا اگر عضوى احساس رنج و درد كرد ، ساير اعضا احساس مسئوليت و همدردى نمايند و در خدمت درمان آن باشند ، چنان كه از پيامبر خدا روايت شده است :
يَنبَغى لِلمُؤمِنينَ أن يَكونوا فيما بَينَهُم كَمَنزِلَةِ رَجُلٍ واحِدٍ ، إذَا اشتَكى عُضوٌ مِن جَسَدِهِ تَداعى سائِرُ جَسَدِهِ . ^۱ شايسته است كه مؤمنان ، در ميان خود ، همانند يك تن باشند ، به گونه اى كه هر گاه عضوى از آن تن به درد آمد ، ساير اعضا ، همدردى كنند .

پنج . تجديد حيات برادرىِ دينى در آخِرْ زمان

احاديثى وارد شده كه در آنها پيامبر اسلام ، از مردمى ياد مى كند كه در آخر زمان به يارى اسلام خواهند شتافت ، و پيامبر خدا ، آنان را به دليل قوّت ايمان و سرسختى در مسئوليت پذيرى ، برادر خود مى نامد.
تأمّل در اين احاديث و ملاحظه آنها در كنار احاديثى كه در ذيل آياتى آمده كه از ياوران اسلام در آينده تاريخ پيشگويى كرده اند ؛ مانند: «فَسَوْفَ يَأْتِى اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ ؛ ^۲ به زودى خدا گروهى [ديگر ]را مى آورد كه آنان را دوست دارد و آنان نيز او را دوست دارند .» و «وَ إِن تَتَوَلَّوْاْ يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ ؛ ^۳ و اگر روى برتابيد ، [خدا ]جاى شما را به مردمى غير از شما خواهد داد» ، پژوهشگر را به اين نتيجه و جمع بندى مى رساند كه طرح برادرىِ دينى كه در سپيده دم اسلام ، يكى از مقدّمات اصلى پيروزى مسلمانان و تأسيس حكومت اسلامى به رهبرى پيامبر صلى الله عليه و آله بود ، در آخر زمان با قوّت بيشترى تجديد خواهد شد و به خواست خداوند متعال ، زمينه را براى تشكيل حكومت جهانى اسلام به رهبرى مهدى آل محمّد ـ عجّل اللّه تعالى فرجه ـ و تحقق وعده الهىِ «لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ ؛ ^۴ تا آن را بر هر چه دين است ، پيروز كند» را فراهم خواهد ساخت.

سخنى درباره برادرى در اسلام

يك . تشريع قانون برادرى در اسلام

تشريع (وضعِ) قانون برادرى ، يكى از برجسته ترين اقداماتِ فرهنگى ، سياسى ، اجتماعى ، اقتصادى و نظامى پيامبر اسلام است و به روشنى ، حاكى از ارتباط وى با مبدأ وحى ، و نهايت درايت ، حكمت و مديريتِ ايشان در هدايت و رهبرىِ امّت اسلامى است.
قرآن كريم ، با جمله «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ ؛ ^۱ در حقيقت ، مؤمنان ، برادران [يكديگر] اند» ، قانونى را تشريع كرده كه بر اساس آن ، نسبت و پيوندى ميان آحاد مسلمانان ، ايجاد مى شود كه پيش از آن ، وجود نداشت. اين پيوند ، «برادرىِ دينى» ناميده مى شود .

دو . ايجاد قوى ترين پيوندهاى اجتماعى

اسلام ، با تشريع قانون برادرىِ دينى ، از يك سو با تعصّب هاى نارواى نژادى ، قبيله اى و حزبى به مبارزه برخاست و از سوى ديگر ، قوى ترين و كارآمدترين پيوندهاى اجتماعى و سياسى را در امّت اسلامى به وجود آورد.
ادبياتى كه احاديث اسلامى براى تبيين پيوند دينى به كار گرفته اند ، فوق العاده تأمّل برانگيز و جالب توجّه است . احاديث اسلامى ، نه تنها همه مسلمانان را برادر يكديگر مى دانند ، بلكه تأكيد مى كنند كه آنان ، برادر يكديگر از يك پدر و مادر هستند! و اين برادرى ، ريشه در طينت و فطرت و نورانيت جان آنان دارد .

سه . اسلام ، دينِ دوستى و برادرى

اسلام ، دينِ دوستى و برادرى است . از اين رو ، براى هر چه نزديك تر شدنِ مسلمانان به يكديگر ، اين آيين ، تنها به تشريع قانون برادرىِ دينى و تأكيد بر آثار و بركات فردى و اجتماعى ، و دنيوى و اخروى آن ، بسنده نكرده ؛ بلكه محبّت مسلمانان را نسبت به يكديگر ، به عنوان يك فريضه دينى ، واجب كرده است .