الحديث

۲۹۲۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إذا أرَدتَ أن يُحِبَّكَ المَخلوقونَ فَأَحسِن إلَيهِم ، وَارفُض ما في أيديهِم . ^۱

۲۹۲۲.عنه صلى الله عليه و آله :جُبِلَتِ القُلوبُ عَلى حُبِّ مَن أحسَنَ إلَيها ، وبُغضِ مَن أساءَ إلَيها . ^۲

۳ / ۵ . صِلَةُ الرَّحِمِ

۲۹۲۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :صِلَةُ القَرابَةِ مَحَبَّةٌ فِي الأَهلِ ، ومَثراةٌ فِي المالِ ، ومَنسَأَةٌ فِي الأَجَلِ . ^۳

۳ / ۶ . الهَدِيَّةُ

۲۹۲۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الهَدِيَّةُ تورِثُ المَوَدَّةَ ، وتُجَدِّدُ الاُخُوَّةَ ، وتُذهِبُ الضَّغينَةَ . ^۴

۲۹۲۵.عنه صلى الله عليه و آله :تَهادَوا تَحابّوا ، تَهادَوا ؛ فَإِنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائِنِ . ^۵

الفصل الرّابع : آثار المحبّة في اللّه

۴ / ۱ . كَمالُ الإِيمانِ

۲۹۲۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ثَلاثٌ مَن كُنَّ فيهِ وَجَدَ طَعمَ الإِيمانِ : مَن كانَ يُحِبُّ المَرءَ لا يُحِبُّهُ إلّا للّهِِ ، ومَن كانَ اللّهُ ورَسولُهُ أحَبَّ إلَيهِ مِمّا سِواهُما ، ومَن كانَ أن يُلقى فِي النّارِ أحَبَّ إلَيهِ مِن أن يَرجِعَ فِي الكُفرِ بَعدَ أن أنقَذَهُ اللّهُ مِنهُ . ^۶

حديث

۲۹۲۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هرگاه خواستى كه آفريدگان دوستت بدارند ، به آنان نيكى كن و آنچه را در دست دارند ، رها كن (در اموال آنان ، طمع مدار) .

۲۹۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دل ها بر دوستىِ كسى كه به آنها نيكى كند و دشمنىِ كسى كه بدانها بدى كند ، سرشته شده اند .

۳ / ۵ . صِله رحِم

۲۹۲۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ديدار خويشان ، [مايه] دوستى در خاندان و افزايش دارايى و به تأخير افتادن مرگ است .

۳ / ۶ . هديه دادن

۲۹۲۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هديه دادن ، دوستى به بار مى آورد ، برادرى را تازه مى سازد و كينه را مى زدايد .

۲۹۲۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :به يكديگر هديه دهيد ، تا محبوب يكديگر شويد . به يكديگر هديه بدهيد؛ زيرا كينه ها را مى زدايد .

فصل چهارم : آثار دوستى براى خدا

۴ / ۱ . كمال ايمان

۲۹۲۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه داراى سه صفت باشد ، طعم ايمان را دريافته است : آن كه ديگرى را دوست دارد، ولى تنها براى خدا دوست مى دارد؛ آن كه خدا و پيامبرش، نزد او محبوب تر از هر چيز ديگرى باشند ؛ و آن كه اگر او را در آتش اندازند ، برايش خوشايندتر از آن باشد كه پس از آن كه خداوندْ او را از كفر نجات داده است ، به كفر باز گردد .

الحديث

۲۹۱۸.رَسول اللّهِ صلى الله عليه و آله :إذا أحَبَّ اللّهُ عَبدا نادى جِبريلَ : إنّي قَد أحبَبتُ فُلانا فَأَحِبَّهُ . ـ قالَ : ـ فَيُنادي فِي السَّماءِ ، ثُمَّ تَنزِلُ لَهُ المَحَبَّةُ في أهلِ الأَرضِ ، فَذلِكَ قَولُ اللّهِ : «إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّــلِحَـتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَـنُ وُدًّا» .
وإذا أبغَضَ اللّهُ عَبدا نادى جِبريلَ : إنّي أبغَضتُ فُلانا . فَيُنادي فِي السَّماءِ ، ثُمَّ تَنزِلُ لَهُ البَغضاءُ فِي الأَرضِ . ^۱

۲۹۱۹.سنن ابن ماجة عن أبي ذرّ عَن رسول اللّهِ صلى الله عليه و آله ، قال :قُلتُ لَهُ : الرَّجُلُ يَعمَلُ العَمَلَ للّهِِ فَيُحِبُّهُ النّاسُ عَلَيهِ؟!
قالَ : ذلِكَ عاجِلُ بُشرَى المُؤمِنِ . ^۲

۳ / ۳ . حُسنُ الخُلُقِ

۲۹۲۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :حُسنُ الخُلُقِ يُثبِتُ المَوَدَّةَ . ^۳

۳ / ۴ . الإِحسانُ إلَى النّاسِ

الكتاب

« وَ لَا تَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَدَ وَةٌ كَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِيمٌ » . ^۴

حديث

۲۹۱۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هرگاه خداوند ، بنده اى را دوست بدارد ، به جبرئيل عليه السلام ندا مى كند : «من فلانى را دوست دارم ، پس او را دوست بدار» .
پس [جبرئيل عليه السلام اين مطلب را] در آسمان ، ندا مى كند . سپس محبّت او در [دل ]زمينيان فرود مى آيد ، و اين است [معناى] سخن خداوند: «آنان كه ايمان آورده اند وكارهاى شايسته كرده اند ، به زودى [خداى ]رحمان برايشان محبّتى قرار خواهد داد» .
هرگاه نيز خداوند با بنده اى دشمنى كند، به جبرئيل عليه السلام ندا مى كند : «من با فلانى دشمنى مى كنم».
پس [جبرئيل عليه السلام نيز اين را] در آسمان ندا مى كند . سپس دشمنىِ او ، [در دل اهل ]زمين فرود مى آيد .

۲۹۱۹.سنن ابن ماجةـ به نقل از ابو ذر ـ: به پيامبر خدا گفتم : [ چگونه است كه ]انسان كارى را براى خدا مى كند [و چشمى به مردم ندارد] ؛ ولى مردم بر اثر آن ، او را دوست مى دارند ؟
فرمود : «اين ، مژدگانىِ دنيايىِ مؤمن است» .

۳ / ۳ . خوش خويى

۲۹۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خوش خويى ، دوستى را استوار مى كند .

۳ / ۴ . نيكى كردن به مردم

قرآن

«و نيكى ، با بدى يكسان نيست. [ بدى را ] به آنچه خود بهتر است ، دفع كن . آن گاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است، گويى دوستى يك دل مى گردد» .