الحديث

۲۲۹۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في وَصِيَّتِهِ لِعَلِيٍّ عليه السلام ـ: علَيكَ بصلاةِ الليلِ ـ يُكَرِّرُها أربَعا ـ . ^۱

۲۳۰۰.عنه صلى الله عليه و آله :ما اتَّخَذَ اللّهُ إبراهيمَ خَليلاً إلّا لإِطعامِهِ الطَّعامَ، وصلاتِهِ بالليلِ والناسُ نِيامٌ . ^۲

۱۰ / ۲ . مُباهاةُ اللّهِ بِمَن يُصَلِّي في جَوفِ اللَّيلِ

۲۳۰۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنّ العَبدَ إذا تَخَلّى بِسَيِّدِهِ في جَوفِ الليلِ المُظلِمِ وناجاهُ، أثبَتَ اللّهُ النورَ في قَلبِهِ ... ثُمّ يقولُ جَلَّ جلالُهُ لِملائكَتِهِ : يا ملائكَتي ، اُنظُرُوا إلى عَبدِي ، فقد تَخَلّى بي في جَوفِ الليلِ المُظلِمِ والبطّالونَ لاهُونَ ، والغافِلونَ نِيامٌ ، اشهَدُوا أنّي قد غَفَرتُ لَهُ . ^۳

۲۳۰۲.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ رَبَّكَ يُباهِي الملائكةَ بثلاثةِ نَفَرٍ :... ورجُلٌ قامَ مِن الليلِ يُصَلِّي وَحدَهُ فَسَجَدَ ونامَ وهُو ساجِدٌ ، فيقولُ : انظُرُوا إلى عَبدِي رُوحُهُ عندِي وجَسَدُهُ ساجِدٌ لي . ^۴

۱۰ / ۳ . ثَمراتُ قيامِ اللَّيلِ

۲۳۰۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :علَيكُم بقيامِ الليلِ ؛ فإنّهُ دَأْبُ الصالِحِينَ قَبلَكُم، وإنَّ قيامَ الليلِ قُربَةٌ إلى اللّهِ، ومَنهاةٌ عنِ الإثمِ . ^۵

حديث

۲۲۹۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در سفارش به امام على عليه السلام ـ: بر تو باد نماز شب ! (اين جمله را چهار بار تكرار فرمود) .

۲۳۰۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند، ابراهيم عليه السلام را خليل خود نكرد، مگر از آن رو كه مردم را اِطعام مى كرد و شبْ هنگام كه مردم خفته بودند ، او به نماز مى ايستاد .

۱۰ / ۲ . باليدن خدا به كسى كه در دلِ شب ، نماز مى خوانَد

۲۳۰۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه بنده در دلِ شب تار، با سَروَر خود خلوت كند و با او به راز و نياز بپردازد ، خداوند ، دلش را نورانى مى گرداند ... سپس به فرشتگانش مى فرمايد : «اى فرشتگان من! به بنده ام بنگريد كه در دل شب تار ـ كه هرزه گرانْ به لهو سرگرم اند و غافلانْ خفته اند ـ با من خلوت كرده است . گواه باشيد كه من ، او را آمرزيدم» .

۲۳۰۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :پروردگارت به وجود سه نفر ، بر فرشتگان مى بالد : ... و مردى كه شبْ هنگام برخيزد و در تنهايى، نماز بخواند و سجده كند و در حال سجده خوابش ببرد . پس خداوند مى فرمايد : «به بنده ام بنگريد كه روحش نزد من است و پيكرش در حالِ سجده براى من» .

۱۰ / ۳ . ثمره هاى شب زنده دارى

۲۳۰۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بر شما باد شب زنده دارى؛ چرا كه شيوه صالحانِ پيش از شماست ! شب زنده دارى، مايه تقرّب به خدا و باز داشتن از گناه است .

الفصل التّاسع : سيرة النّبي صلى الله عليه و آله فى الصّلاة

۲۲۹۵.الإمام عليّ عليه السلام :كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله لا يُؤثِرُ عَلَى الصَّلاةِ عَشاءً ولا غَيرَهُ ، وكانَ إذا دَخَلَ وقتُها كَأَنَّهُ لا يَعرِفُ أهلًا ولا حَميمًا . ^۱

۲۲۹۶.عدّة الداعي عن عائِشَة :كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله يُحَدِّثُنا ونُحَدِّثُهُ ، فَإذا حَضَرَتِ الصَّلاةُ فَكَأَنَّهُ لَم يَعرِفنا ولَم نَعرِفهُ . ^۲

۲۲۹۷.الإمام الباقر عليه السلام :كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله عِندَ عائِشَةَ لَيلَتَها ، فَقالَت : يا رَسولَ اللّهِ ، لِمَ تُتعِبُ نَفسَكَ وَقَد غَفَرَ اللّهُ لَكَ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِكَ وَما تَأَخَّرَ ؟ فَقالَ : يا عائِشَةُ ، ألا أكونُ عَبدًا شَكورًا ؟
وكانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله يَقومُ عَلى أطرافِ أصابِعِ رِجلَيهِ فَأَنزَلَ اللّهُ سُبحانَهُ وتَعالى : «طه * ماأنزَلنا عَلَيكَ القُرآنَ لِتَشقى» ^۳ . ^۴

۲۲۹۸.الإمام الصادق عليه السلام :كانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله يُصَلّي مِنَ التَّطَوُّعِ مِثلَيِ الفَريضَةِ . ^۵

الفصل العاشر : صلاة اللّيل

۱۰ / ۱ . فَضلُ صَلاةِ اللَّيلِ

الكتاب

« وَ مِنَ الَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا » . ^۶

فصل نهم : روش پيامبر صلى الله عليه و آله در نماز

۲۲۹۵.امام على عليه السلام :پيامبر خدا ، شام و يا چيز ديگرى را بر نماز ، مقدّم نمى داشت و هنگامى كه وقت نماز فرا مى رسيد ، [از شدّت اشتياق به آن ، به گونه اى رفتار مى كرد كه] گويا خانواده و دوست را نمى شناسد.

۲۲۹۶.عدّة الداعىـ به نقل از عايشه ـ: پيامبر خدا با ما گفتگو مى كرد و ما با او گفتگو مى كرديم . [امّا ]هنگام نماز كه مى شد ، گويا نه او ما را مى شناخت و نه ما او را مى شناختيم .

۲۲۹۷.امام باقر عليه السلام :عايشه ، در شبى كه نوبت ماندن پيامبر خدا نزدش بود ، به ايشان گفت : اى پيامبر خدا ! چرا خود را به زحمت مى اندازى با آن كه خداوند ، گناه گذشته و آينده تو را آمرزيده است ؟
فرمود: «اى عايشه! آيا بنده اى سپاس گزار نباشم؟» . و پيامبر خدا ، بر سرْ انگشتان پايش مى ايستاد تا اين كه خداوند سبحان و متعال ، فرو فرستاد: «طه . ما قرآن را بر تو فرو نفرستاديم تا بر خود سخت گيرى» .

۲۲۹۸.امام صادق عليه السلام :پيامبر خدا ، دو برابرِ نماز واجب، نماز مستحب مى خواند .

فصل دهم : نماز شب

۱۰ / ۱ . فضيلت نماز شب

قرآن

«و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [ به منزله ]نافله اى باشد، اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند» .