الفصل الثّاني : الشّرك

۲ / ۱ . التَّحذيرُ مِن الشِّركِ

الكتاب

« وَ إِذْ قَالَ لُقْمَـنُ لِابْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يَـبُنَىَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُـلْمٌ عَظِيمٌ » . ^۱

الحديث

۱۹۰۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لِعَبداللّه بن مَسعودٍ ـ: يابنَ مَسعودٍ، إيّاكَ أن تُشرِكَ بِاللّهِ طَرفَةَ عَينٍ وإن نُشِرتَ بِالمِنشارِ ، أو قُطِّعتَ ، أو صُلِبتَ ، أو اُحرِقتَ بِالنارِ . ^۲

۲ / ۲ . الاستِعانَةُ بالمُشركينَ

۱۹۰۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنّا لا نَستَعِينُ بِمُشرِكٍ . ^۳

۱۹۰۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنّا لانَستَعِينُ بِالمُشركينَ عَلى المُشركينَ. ^۴

۱۹۰۶.شرح نهج البلاغةـ عن الواقدي في ذِكِر غَزوةِ اُحُدٍ ـ: فلَمّا انتَهى إلى رَأسِ الثَّنِيَّةِ ، التَفَتَ فَنَظَرَ إلى كَتِيبَةٍ خَشناءَ لَها زَجَلٌ خَلفَهُ، فقالَ : ما هذهِ ؟ قالَ : هذِهِ حُلَفاءُ ابنِ اُبيٍّ مِن اليَهُودِ ، فقالَ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : لا نَستَنصِرُ بِأهلِ الشِّركِ على أهلِ الشِّركِ . ^۵

۲ / ۳ . الشِّركُ الخَفيُّ

الكتاب

« وَ مَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُم بِاللَّهِ إِلَا وَ هُم مُّشْرِكُونَ » . ^۶

فصل دوم : شرك

۲ / ۱ . هشدار درباره شرك

قرآن

«و [ ياد كن ] هنگامى را كه لقمان به پسر خويش ـ در حالى كه وى او را اندرز مى داد ـ گفت: اى پسرك من! به خدا شرك مياور ، كه به راستى ، شرك ، ستمى بزرگ است» .

حديث

۱۹۰۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به عبد اللّه بن مسعود ـ: اى پسر مسعود! مبادا آنى به خدا شرك ورزى ، حتّى اگر ارّه شوى يا تكّه تكّه ات كنند يا به دارت آويزند و يا به آتشت سوزانند .

۲ / ۲ . كمك گرفتن از مشركان

۱۹۰۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ما از مشرك ، كمك نمى گيريم .

۱۹۰۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ما در برابر مشركان، از مشركان[ـِ ديگر ]يارى نمى جوييم .

۱۹۰۶.شرح نهج البلاغةـ به نقل از واقدى ، درباره غزوه اُحُد ـ: هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله به رأس الثنيّه رسيد ، بر گشت و پشت سرش را نگاه كرد . چشمش به يك گردان مسلّحِ نيزه دار افتاد . پرسيد : «اينها كيستند؟» .
گفتند : يهوديانِ هم پيمان [ عبد اللّه ]بن اُبَى هستند .
پيامبر خدا فرمود : «ما در برابر مشركان ، از مشركان يارى نمى گيريم» .

۲ / ۳ . شرك پنهان

قرآن

«و بيشترشان به خدا ايمان نمى آورند ، جز اين كه [ با او چيزى را ] شريك مى گيرند» .

۱ / ۳ . مُخالَفَةُ الهَوى

الكتاب

« وَ أَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى * فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِىَ الْمَأْوَى » . ^۱

الحديث

۱۸۹۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :طُوبى لِمَن تَرَكَ شَهوَةً حاضِرَةً لِمَوعُودٍ لَم يَرَهُ . ^۲

۱ / ۴ . أقوَى النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ

۱۹۰۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :أشجَعُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ . ^۳

۱۹۰۱.تنبيه الخواطر :قيلَ : مَرَّ رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله بقَومٍ فيهِم رجُلٌ يَرفَعُ حَجَرا يُقالُ لَهُ : حَجَرُ الأشِدّاءِ ، وهُم يَعجَبونَ مِنهُ ، ... فقالَ : أفَلا اُخبِرُكُم بما هُو أشَدُّ مِنهُ ؟ رجُلٌ سَبَّهُ رجُلٌ فحَلُمَ عَنهُ فغَلَبَ نَفسَهُ، وغَلَبَ شَيطانَهُ وشَيطانَ صاحِبِهِ . ^۴

۱ / ۵ . مَن غَلَبَ هَواهُ أتَتهُ الدُّنيا راغِمَةً

۱۹۰۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :يقولُ اللّهُ عز و جل : وعِزَّتي وجَلالي ... لايُؤثِرُ عَبدٌ هَوايَ على هَواهُ إلّا استَحفَظتُهُ مَلائكَتي، وكَفَّلتُ السَّماواتِ والأرَضِينَ (الأرضَ) رِزقَهُ ، وكُنتُ لَهُ مِن وراءِ تِجارَةِ كُلِّ تاجِرٍ ، وأتَتهُ الدُّنيا وهِيَ راغِمَةٌ . ^۵

۱ / ۳ . مخالفت با هوس

قرآن

«و امّا كسى كه از ايستادن در برابر پروردگارش هراسيد، و نفْس [ خود ] را از هوس باز داشت، پس جايگاه او همان بهشت است» .

حديث

۱۸۹۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خوشا به حال كسى كه شهوت نقد را به خاطر وعده اى [بهشتى ]كه آن را نديده است، رها كند!

۱ / ۴ . قوى ترينِ مردم ، كسى است كه بر هوس خود ، پيروز شود

۱۹۰۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شجاع ترينِ مردم، كسى است كه بر هوس خود چيره آيد.

۱۹۰۱.تنبيه الخواطر :گفته شده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله به عدّه اى بر خورد كه در ميان آنان، مردى در حال بلند كردن سنگى به نام سنگ پهلوانان بود و مردم از [نيروى ]او تعجّب مى كردند. پيامبر خدا فرمود : «آيا به شما بگويم كه پهلوان تر از اين مرد، كيست؟ مردى كه ديگرى او را دشنام دهد و او بردبارى ورزد و بر نفْس خود چيره آيد و بر شيطان خود و شيطان او غلبه كند».

۱ / ۵ . خضوع دنيا در برابر چيره شونده بر هَوَس

۱۹۰۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند عز و جل مى فرمايد: «سوگند به عزّت و جلالم... كه هيچ بنده اى دلخواه مرا بر دلخواه خودش ترجيح نمى دهد، مگر اين كه فرشتگانم را به نگهبانى از او مى گمارم و آسمان ها و زمين ها را ضامن روزىِ او مى گردانم و در پس تجارتِ هر تاجرى، به فكر اويم و دنيا به رغم ميل خود (ذليلانه)، سوى او مى آيد» .