۱۶۱۰.عنه صلى الله عليه و آله :مَن أحزَنَ والِدَيهِ فَقَد عَقَّهُما. ^۱

۱۶۱۱.عنه صلى الله عليه و آلهـ لَمّا سُئلَ عَن حَقِّ الوالِدِ عَلى وَلدِهِ ـ: لا يُسَمِّيهِ بِاسمِهِ، ولا يَمشِي بَينَ يَدَيهِ، ولا يَجلِسُ قَبلَهُ، ولا يَستَسِبُّ لَهُ . ^۲

۱۰ / ۲ . واجِباتُ الصَّبِيِ تِجاهَ مُعَلِّمِهِ

۱۶۱۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن تَعَلَّمتَ مِنهُ حَرفا، صِرتَ لَهُ عَبدا. ^۳

۱۶۱۳.عنه صلى الله عليه و آله :أكرِمُوا العُلَماءَ ووَقِّروهُم. ^۴

۱۶۱۴.عنه صلى الله عليه و آله :تَواضَعوا لِلعالِمِ وَارفَعوهُ؛ فَإِنَّ المَلائِكَةَ تَرفَعُ العالِمَ وتَخفِضُ أجنَحتَها وتَستَغفِرُ لَهُ. ^۵

۱۶۱۵.عنه صلى الله عليه و آله :مَنِ احتَقَرَ صاحِبَ العِلمِ فَقَدِ احتَقَرَني، ومَنِ احتَقَرَني فَهُوَ كافِرٌ. ^۶

۱۰ / ۳ . واجِباتُ الصَّبِيِّ تِجاهَ الكَبيرِ وَتِجاهَ الصَّديقِ

۱۶۱۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :يُسَلِّمُ الصَّغيرُ عَلَى الكَبيرِ ، والمَارُّ عَلَى القاعِدِ ، وَالقَليلُ ، عَلَى الكَثيرِ. ^۷

۱۶۱۷.عنه صلى الله عليه و آله :اللّهُ في عَونِ العَبدِ ما كانَ العَبدُ في عَونِ أخيهِ. ^۸

۱۶۱۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه پدر و مادرش را ناراحت سازد ، بى ترديد ، نسبت به آنان ، سركشى كرده است .

۱۶۱۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ هنگامى كه از ايشان ، درباره حقّ پدر بر فرزند ، پرسيده شد ـ: او را به نام ، صدا نزند ، جلوى او راه نرود ، پيش از او ننشيند و براى او دشنام خواهى نكند ^۹ .

۱۰ / ۲ . وظايف كودك در برابر آموزگار

۱۶۱۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه حرفى از او بياموزى ، بنده اش شده اى .

۱۶۱۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دانشمندان را اكرام كنيد و آنان را گرامى بداريد .

۱۶۱۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در برابر دانشمند ، فروتنى كنيد و او را ارج بنهيد ؛ چرا كه فرشتگان ، دانشمند را بر مى كشند و بال هاى خود را پايين مى آورند (فروتنى مى كنند) و برايش آمرزش مى طلبند .

۱۶۱۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه صاحب دانش را كوچك شمارد ، بى شك ، مرا كوچك شمرده است و كسى كه مرا كوچك شمارد ، كافر است .

۱۰ / ۳ . وظايف كودك در برابر بزرگ تر و دوست ^۱۰

۱۶۱۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :[لازم است] كوچك به بزرگْ سلام كند و عبور كننده به نشسته ، و [جمعيتِ ]كم به [جمعيتِ]بسيار .

۱۶۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ، در كار كمك به بنده است تا وقتى كه بنده ، در كار كمك به برادرش باشد .

الفصل التّاسع : الدّعاء للأولاد

الحَثُّ عَلَى الدُّعاءِ لِلأولاد

الكتاب

« وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَ جِنَا وَذُرِّيَّـتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا » . ^۱

« رَبِّ اجْعَلْنِى مُقِيمَ الصَّلَوةِ وَ مِن ذُرِّيَّتِى رَبَّنَا وَ تَقَبَّلْ دُعَآءِ » . ^۲

الحديث

۱۶۰۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :دُعاءُ الوالِدِ لِلوَلَدِ كَالماءِ لِلزَرعِ بِصَلاحِهِ . ^۳

الفصل العاشر : واجبات الصّبيّ

۱۰ / ۱ . واجِباتُ الصَّبِيِ تِجاهَ والِدَيهِ

الكتاب

« وَ وَصَّيْنَا الْاءِنسَـنَ بِوَ لِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَ فِصَــلُهُ فِى عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِى وَ لِوَ لِدَيْكَ إِلَىَّ الْمَصِيرُ » . ^۴

الحديث

۱۶۰۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لَمّا سُئِلَ عَن حَقِّ الوالِدَينِ عَلى وَلَدِهِما ـ: هُما جَنَّتُكَ ونارُكَ. ^۵

۱۶۰۹.عنه صلى الله عليه و آله :مِن حَقِّ الوالِدِ على وَلَدِهِ أن يَخضَعَ لَهُ في الغَضَبِ وَالتَّعَبِ . ^۶

فصل نهم : دعا براى فرزندان

تشويق به دعا كردن براى فرزندان

قرآن

«و كسانى اند كه مى گويند: پروردگارا! به ما از همسران و فرزندانمان آن ده كه مايه روشنىِ چشمان[ ـِ ما ] باشد، و ما را پيشواى پرهيزگاران گردان» .

«پروردگارا! مرا برپا دارنده نماز قرار ده، و از فرزندان من نيز ـ پروردگارا ما ـ و دعاى مرا بپذير» .

حديث

۱۶۰۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دعاى پدر براى فرزند، همانند آب مفيد براى زراعت است .

فصل دهم : وظايف كودك

۱۰ / ۱ . وظايف كودك در برابر پدر و مادر

قرآن

«و انسان را درباره پدر و مادرش سفارش [به نيكوكارى ]كرديم؛ مادرش به او باردار شد؛ سستى اى بر روى سستى. و از شير باز گرفتنش، در دو سال است. [ آرى، به او سفارش كرديم كه ]شكرگزارِ من و پدر و مادرت باش كه بازگشت [ همه ] ، به سوى من است» .

حديث

۱۶۰۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ هنگامى كه از ايشان درباره حقّ پدر و مادر بر فرزندشان پرسيده شد ـ: آنان بهشت و دوزخِ تو هستند .

۱۶۰۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از جمله حقوق پدر بر فرزندش ، اين است كه هنگام خشم و ناراحتى ، در برابر او فروتن [و آرام]باشد .