۴ / ۲ . الخَصائِصُ الأَخلاقِيَّةُ

أ ـ الإِخلاص

۱۴۶۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ماِمن عَبدٍ يَخطُبُ خُطبَةً إلَا اللّهُ سائِلُهُ عَنها ما أرادَ بِها . ^۱

۱۴۶۹.عنه صلى الله عليه و آلهـ لأبي ذَرٍّ ـ: يا أبا ذَرٍّ ، ما مِن خَطيبٍ إلّا عُرِضَت عَلَيهِ خُطبَتُهُ يَومَ القِيامَةِ ، وما أرادَ بِها . ^۲

ب ـ الشَّجاعَة

الكتاب

« الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَــلَـتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَ لَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَا اللَّهَ وَ كَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا » . ^۳

الحديث

۱۴۷۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لا أعرِفَنَّ رَجُلاً مِنكُم عَلِمَ عِلما فَكَتَمَهُ فَرَقا مِنَ النّاسِ . ^۴

۱۴۷۱.سنن ابن ماجة عن أبي سعيد :قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : لا يُحَقِّر أحَدُكُم نَفسَهُ . قالوا : يا رَسول اللّهِ ، كَيفَ يُحَقِّرُ أحَدُنا نَفسَهُ ؟ ! قالَ : يَرى أمرا للّهِِ عَلَيهِ فيهِ مَقالٌ ثُمَّ لا يَقولُ فيهِ ، فَيَقولُ اللّهُ عز و جل لَهُ يَومَ القِيامَةِ : ما مَنَعَكَ أن تَقولَ فِيَّ كَذا وكَذا ؟ فَيَقولُ : خَشيَةُ النّاسِ . فَيَقولُ : فَإِيّايَ كُنتَ أحَقَّ أن تَخشى ! ^۵

۴ / ۲ . ويژگى هاى اخلاقى

الف ـ اخلاص

۱۴۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر بنده اى خطابه اى ايراد كند ، خداوند از او مى پرسد كه هدف او از آن خطابه ، چه بوده است.

۱۴۶۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به ابو ذر ـ: اى ابو ذر! هيچ سخنرانى نيست ، مگر آن كه روز قيامت ، سخنرانى اش و هدف او از آن خطابه ، به او عرضه مى شود .

ب ـ شجاعت

قرآن

«همان كسانى كه پيام هاى خدا را ابلاغ مى كنند و از او مى ترسند و از هيچ كس جز خدا بيم ندارند. و خدا براى حسابرسى ، كفايت مى كند» .

حديث

۱۴۷۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هرگز از ميان شما كسى را نيابم كه دانشى را بداند ؛ امّا از ترس مردم ، كتمانش كند.

۱۴۷۱.سنن ابن ماجةـ به نقل از ابو سعيد ـ: پيامبر خدا فرمود : «هيچ يك از شما خود را كوچك نشمارد» .
گفتند : اى پيامبر خدا! ما چگونه خود را كوچك مى شماريم؟!
فرمود : «كسى در كارى در مى يابد كه از ناحيه خداوند ، عهده دار سخن گفتن است ؛ امّا خاموش مى مانَد. خداوند عز و جلدر روز قيامت به او مى فرمايد : چه مانع شد كه درباره ام چنين و چنان بگويى؟ . مى گويد : از ترس مردم [خاموش ماندم] . خداوند مى فرمايد : سزاوارتر بود كه از من مى ترسيدى » .

الفصل الرّابع : خصائص المبلّغ

۴ / ۱ . الخَصائِصُ العِلمِيَّةُ

أ ـ التَّفَقُّهُ فِي الدّين

الكتاب

« وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَـآئِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِى الدِّينِ وَ لِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ » . ^۱

الحديث

۱۴۶۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لا تَأمُر بِالمَعروفِ ولا تَنهَ عَنِ المُنكَرِ حَتّى تَكونَ عالِما ، وتَعلَمَ ما تَأمُرُ . ^۲

ب ـ الإِحاطَةُ بِالدّينِ مِن جَميعِ جَوانِبِهِ

۱۴۶۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ دينَ اللّهِ تَعالى لَن يَنصُرَهُ إلّا مَن حاطَهُ مِن جَميعِ جَوانِبِهِ . ^۳

۱۴۶۶.عنه صلى الله عليه و آله :لا يَقومُ بِدينِ اللّهِ إلّا مَن حاطَهُ مِن جَميعِ جَوانِبِهِ . ^۴

ج ـ مَعرِفَةُ النّاسِ

۱۴۶۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :تَجِدونَ النّاسَ مَعادِنَ ؛ فَخِيارُهُم فِي الجاهِلِيَّةِ خِيارُهُم في الإِسلامِ إذا فَقِهوا ، وتَجِدونَ مِن خَيرِ النّاسِ في هذَا الأَمرِ أكرَهَهُم لَهُ قَبلَ أن يَقَعَ فيهِ ، وتَجِدونَ مِن شِرارِ النّاسِ ذا الوَجهَينِ . ^۵

فصل چهارم : ويژگى هاى مبلّغ

۴ / ۱ . ويژگى هاى علمى

الف ـ دين شناسى

قرآن

«و شايسته نيست مؤمنان ، همگى [ براى جهاد ] كوچ كنند. پس چرا از هر فرقه اى از آنان، دسته اى كوچ نمى كنند تا [ دسته اى بمانند و ] در دين ، آگاهى پيدا كنند و قوم خود را ـ وقتى به سوى آنان باز گشتند ـ بيم دهنده باشند كه آنان [ از كيفر الهى ]بترسند؟» .

حديث

۱۴۶۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :امر به معروف و نهى از منكر مكن ، مگر آن كه عالم باشى و بدانى كه به چه ، امر مى كنى.

ب ـ آگاهى فراگير نسبت به دين

۱۴۶۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دين خداوند متعال را تنها كسى يارى مى رسانَد كه به تمام جوانب آن ، احاطه داشته باشد.

۱۴۶۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دين خداوند را تنها كسى به پا مى دارد كه به تمام جوانب آن ، احاطه داشته باشد.

ج ـ شناخت مردم

۱۴۶۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مردم را معادنى مى يابيد . پس نيكان آنان در دوران جاهليت ، در صورت دين شناس شدن ، نيكانِ در دوران اسلام هستند و در ميان بهترينِ مردم در اسلام ، كسانى را مى يابيد كه پيش از پذيرش اسلام ، ناخشنودترينِ مردم نسبت به اسلام بودند ؛ و در ميان بدْنهادان ، دو چهره ها را مى بينيد.