الحديث

۱۳۱۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الخَيرُ كَثيرٌ ، وفاعِلُهُ قَليلٌ . ^۱

۱۳۲۰.عنه صلى الله عليه و آله :تَكَلَّفوا فِعلَ الخَيرِ وجاهِدوا نُفوسَكُم عَلَيهِ ؛ فَإِنَّ الشَّرَّ مَطبوعٌ عَلَيهِ الإِنسانُ . ^۲

۱۳۲۱.الإمام عليّ عليه السلام :إذا رَأَيتُم خَيرا فَأَعينوا عَلَيهِ ، وإذا رَأَيتُم شَرّا فَاذهَبوا عَنهُ ؛ فَإِنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله كانَ يَقولُ : يَابنَ آدَمَ ، اِعمَلِ الخَيرَ ودَعِ الشَّرَّ ، فَإِذا أنتَ جَوادٌ قاصِدٌ . ^۳

۲ / ۲ . الحَثُّ عَلَى اصطِناعِ المَعروفِ

الكتاب

« أَحْسِن كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَ لَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِى الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ » . ^۴

الحديث

۱۳۲۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ البُيوتَ الَّتي يُمتارُ فيهَا المَعروفُ تُضيءُ لِأَهلِ السَّماءِ كَما تُضيءُ الكَواكِبُ لِأَهلِ الأَرضِ . ^۵

۱۳۲۳.أعلام الدين :قال النبيّ صلى الله عليه و آله : اِستَكثِروا مِنَ الشَّيءِ الَّذي لا تَمُسُّهُ النّارُ . قالوا : وما هُوَ يا نَبِيَ اللّهِ؟ قالَ : المَعروفُ . ^۶

حديث

۱۳۱۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نيكى ، بسيار است ؛ امّا نيكوكار ، اندك.

۱۳۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در نيكوكارى، تلاش كنيد و خود را به انجام دادن كار نيك وا داريد ، كه بدى، با طبع انسان ، سازگار است.

۱۳۲۱.امام على عليه السلام :هر گاه كار نيكى ديديد ، ياور آن باشيد و چون كار بدى ديديد ، از آن فاصله بگيريد ؛ چرا كه پيامبر خدا مى فرمود : «اى فرزند آدم! نيكى كن و بدى را وا گذار تا بخشنده اى ميانه رو باشى».

۲ / ۲ . تشويق به انجام دادن كار شايسته

قرآن

«و همچنان كه خدا به تو نيكى كرده، نيكى كن و در زمينْ فساد مجوى، كه خدا فسادگران را دوست نمى دارد» .

حديث

۱۳۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خانه هايى كه در آنها كار نيك انجام مى شود ، براى آسمانيان مى درخشند، آن گونه كه ستارگان براى زمينيان مى درخشند.

۱۳۲۳.أعلام الدين :پيامبر خدا فرمود : «آنچه را آتش به آن نمى رسد ، زياد انجام دهيد».
گفتند : آن چيست ، اى پيامبر خدا؟
فرمود : «كار نيك».

الحديث

۱۳۱۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما مِنَ البِرِّ شَيءٌ : الإِيمانُ بِاللّهِ ، وَالنَّفعُ لِعِبادِ اللّهِ . ^۱

ب ـ مَكارِمُ الأَخلاقِ

۱۳۱۶.صحيح مسلم عن نواس بن سمعان :سَأَلتُ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَنِ البِرِّ وَالإِثمِ ، فَقالَ : البِرُّ حُسنُ الخُلُقِ . ^۲

۱۳۱۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لَيسَ البِرُّ في حُسنِ الزِّيِ ، ولكِنَّ البِرَّ فِي السَّكينَةِ وَالوَقارِ . ^۳

۱ / ۴ . تَفسيرُ الإِحسانِ

۱۳۱۸.صحيح البخاري عن أبي هريرة :كانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله بِارزا يَوما لِلنّاسِ فَأَتاهُ جِبريلُ فَقالَ : . . . مَا الإِحسانُ؟
قالَ : أن تَعبُدَ اللّهَ كَأَنَّكَ تَراهُ ؛ فَإِن لَم تَكُن تَراهُ فَإِنَّهُ يَراكَ . ^۴

الفصل الثّاني : التّرغيب في الخير

۲ / ۱ . التَّأكيدُ عَلى فِعلِ الخَيرِ

الكتاب

« يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ ارْكَعُواْ وَ اسْجُدُواْ وَ اعْبُدُواْ رَبَّكُمْ وَ افْعَلُواْ الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ » . ^۵

حديث

۱۳۱۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دو خصلت است كه هيچ كار نيكى، بالاتر از آن دو ، نيست: ايمان به خدا و سودرسانى به بندگان خدا .

ب ـ اخلاق شايسته

۱۳۱۶.صحيح مسلمـ به نقل از نُواس بن سمعان ـ: از پيامبر خدا درباره نيكى و گناه پرسيدم . فرمود: «نيكى، اخلاق نيكوست» .

۱۳۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نيكى، در آراستگىِ ظاهر نيست؛ بلكه در آرامش و وقار است .

۱ / ۴ . معناى احسان

۱۳۱۸.صحيح البخارىـ به نقل از ابو هريره ـ: روزى ، پيامبر خدا نزد مردم بود كه جبرئيل عليه السلام آمد و گفت : ... احسان چيست؟
فرمود: «[ احسان ،] آن است كه خدا را آن گونه عبادت كنى كه گويا او را مى بينى ؛ زيرا اگرچه تو او را نمى بينى، او حتما تو را مى بيند» .

فصل دوم : تشويق به خير

۲ / ۱ . تأكيد بر انجام دادن كار خير

قرآن

«اى كسانى كه ايمان آورده ايد! ركوع و سجود كنيد و پروردگارتان را بپرستيد و كار خوب انجام دهيد، باشد كه رستگار شويد» .