الحديث

۱۰۲۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لا تَختَلِفوا ، فَإِنَّ مَن كانَ قَبلَكُمُ اختَلَفوا فَهَلَكوا . ^۱

۲ / ۴ . فَسادُ الخاصَّةِ

۱۰۲۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لِعَليٍّ عليه السلام ـ: يا عَلِيُّ ، هَلاكُ اُمَّتي عَلى يَدَي كُلِّ مُنافِقٍ عَليمِ اللِّسانِ . ^۲

۱۰۲۳.عنه صلى الله عليه و آله :إنّي لا أخافُ عَلى اُمَّتي مُؤمِنا ولا مُشرِكا ، أمَّا المُؤمِنُ فَيَمنَعُهُ اللّهُ بِإيمانِهِ ، وأَمَّا المُشرِكُ فَيَقمَعُهُ اللّهُ بِشِركِهِ ، ولكِنّي أخافُ عَلَيكُم كُلَّ مُنافِقِ الجَنانِ عالِمِ اللِّسانِ ، يَقولُ ما تَعرِفونَ ، ويَفعَلُ ما تُنكِرونَ . ^۳

۲ / ۵ . حُبُّ الدُّنيا

۱۰۲۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إذا عَظَّمَت اُمَّتِيَ الدُّنيا ، نُزِعَت مِنها هَيبَةُ الإِسلامِ . ^۴

۱۰۲۵.عنه صلى الله عليه و آله :أظُنُّكُم سَمِعتُم أنّ أبا عُبَيدةَ قَدِمَ بشَيءٍ مِن البَحرَينِ ، فأبشِروا وأمِّلُوا ما يَسُرُّكُم ، فوَاللّهِ ما الفَقرَ أخشى علَيكُم ، ولكِن أخشى علَيكُم أن تُبسَطَ علَيكُمُ الدُّنيا كما بُسِطَت على مَن كانَ قَبلَكُم ، فتُنافِسوها كما تَنافَسوها ، فتُهلِكَكُم كما أهلَكَتهُم . ^۵

۲ / ۶ . الاِستِهانَةُ بِحُقوقِ الضُّعَفاءِ

۱۰۲۶.الإمام عليّ عليه السلامـ في كِتابِهِ لِلأَشتَرِ ـ: اِجعَل لِذَوِي الحاجاتِ مِنكَ قِسما تُفَرِّغُ لَهُم فيهِ شَخصَكَ، وتَجلِسُ لَهُم مَجلِسا عامّا ، فَتَتَواضَعُ فيهِ للّهِِ الَّذي خَلَقَكَ ، وتُقعِدُ عَنهُم جُندَكَ وأَعوانَكَ مِن أحراسِكَ وشُرَطِكَ ، حَتّى يُكَلِّمَكَ مُتَكَلِّمُهُم غيرَ مُتَتَعتِعٍ ، فَإِنّي سَمِعتُ رَسول اللّهِ صلى الله عليه و آله يَقولُ في غَيرِ مَوطِنٍ : «لَن تُقَدَّسَ اُمّةٌ لا يُؤخَذُ لِلضَّعيفِ فيها حَقُّهُ مِنَ القَوِيِّ غَيرَ مُتَتَعتِعٍ» . ^۶

حديث

۱۰۲۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اختلاف نكنيد ؛ زيرا پيشينيانِ شما اختلاف كردند و نابود شدند .

۲ / ۴ . تباهى خواص

۱۰۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به على عليه السلام ـ: اى على! هلاكت امّت من به دست منافقانِ زبانباز است .

۱۰۲۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :من بر امّت خويش ، از جانب مؤمن يا مشرك نمى ترسم . مؤمن را خداوند به سبب ايمانش [از صدمه زدن به امّتم] باز مى دارد و مشرك را خداوند ، به سبب شركش سركوب مى كند ؛ بلكه بر شما از كسى مى ترسم كه در دل ، منافق و در زبان ، عالم است ؛ چيزى را مى گويد كه شما مى پسنديد و كارى را مى كند كه شما نمى پسنديد .

۲ / ۵ . دنيادوستى

۱۰۲۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه امّت من ، دنيا را بزرگ شمارند ، شُكوه اسلام از دل هاى آنان ، گرفته مى شود.

۱۰۲۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :گمان مى كنم كه شنيده ايد ابو عبيده، چيزى از بحرين آورده است. بشارت بر شما و به آينده خوشى كه در انتظار شماست! اميدوار باشيد؛ زيرا به خدا سوگند كه من از فقر، بر شما نمى ترسم؛ بلكه ترس من براى شما، از اين بابت است كه دنيا همچنان كه به روى پيشينيانِ شما باز شد، به روى شما نيز باز شود و همچون آنان، بر سر آن به رقابت برخيزيد و در نتيجه، دنيا شما را نيز همانند آنان به نابودى افكنَد .

۲ / ۶ . بى توجّهى به حقوق ضعيفان

۱۰۲۶.امام على عليه السلامـ در نامه اش به مالك اشتر ـ: براى آنان كه با تو كار دارند ، وقتى بگذار تا در آن وقت ، شخصا به نيازهاى آنان رسيدگى كنى و به آنان ، بارِ عام بده و در آن مجلس ، براى خدايى كه تو را آفريده است ، فروتن باش و سربازان و محافظان خود را از آنان دور بدار ، تا آن كه مى خواهد با تو سخن بگويد ، بدون اضطراب ، سخنش را بگويد ؛ زيرا من ، بارها از پيامبر خدا شنيدم كه مى فرمود : «امّتى كه در آن ، حقّ ناتوان از زورمند ، بدون ترس و لرز ، ستانْده نشود ، هر گز خوش بخت نمى شود» .

الحديث

۱۰۱۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ أخوَفَ ما أخافُ عَلَيكُمُ الأَئِمَّةُ المُضِلُّون . ^۱

۱۰۱۸.عنه صلى الله عليه و آله :إذا أرادَ اللّهُ ... بِقَومٍ شرّا وَلّى عَلَيهِم سُفَهاءَهُم ، وقَضّى بَينَهُم جُهّالَهُم ، وجَعَلَ المالَ في بُخَلائِهِم . ^۲

۲ / ۲ . تَركُ النَّهيِ عَنِ المُنكَرِ

۱۰۱۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ عز و جل لا يُعَذِّبُ العامَّةَ بِعَمَلِ الخاصَّةِ حَتّى يَرَوُا المُنكَرَ بَينَ ظَهرانَيهِم وهُم قادِرونَ عَلى أن يُنكِروهُ فَلا يُنكِروهُ ، فَإِذا فَعَلوا ذلِكَ عَذَّبَ اللّهُ الخاصَّةَ وَالعامَّةَ . ^۳

۱۰۲۰.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّما أهلَكَ اللّهُ الاُمَمَ السّالِفَةَ قَبلَكُم بِتَركِهِمُ الأَمرَ بِالمَعروفِ وَالنَّهيَ عَنِ المُنكَرِ ، يَقولُ اللّهُ عز و جل : « كَانُواْ لَا يَتَنَاهَوْنَ عَن مُّنكَرٍ فَعَلُوهُ لَبِئْسَ مَا كَانُواْ يَفْعَلُونَ » ^۴ . ^۵

۲ / ۳ . الاِختِلافُ

الكتاب

« وَلَا تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْبَيِّنَـتُ وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ » . ^۶

حديث

۱۰۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ترسناك ترين چيزى كه از آن بر شما مى ترسم ، [وجود ]پيشوايان گم راه كننده است .

۱۰۱۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند عز و جل هر گاه ... بدىِ مردمى را بخواهد ، نابخردانشان را بر آنان فرمان روا مى كند و نادانانشان را در ميانشان قاضى مى گردانَد و دارايى را در دست بخيلانشان قرار مى دهد .

۲ / ۲ . وا نهادن نهى از منكر

۱۰۱۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند عز و جل عموم مردم را به سبب عمل [و گناه] عدّه اى خاص ، عذاب نمى كند ، مگر آن گاه كه منكر را در ميان خويش ببينند و بتوانند آن را نفى كنند [و تغييرش دهند] و نكنند . هر گاه چنين شد ، خداوند ، همگان را عذاب مى كند .

۱۰۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :امّت هاى پيش از شما ، در حقيقت ، به سبب وا نهادن امر به معروف و نهى از منكر ، هلاك شدند . خداوند عز و جل مى فرمايد : «[ مردم را ] از منكرى كه مرتكب مى شدند ، باز نمى داشتند. راستى ، چه بد بود آنچه انجام مى دادند!» .

۲ / ۳ . اختلاف

قرآن

«و چون كسانى مباشيد كه پس از آن كه دلايل آشكار برايشان آمد، پراكنده شدند و با هم اختلاف پيدا كردند، و براى آنان عذابى سهمگين است» .