۷۶۰.عنه صلى الله عليه و آلهـ لِأبي ذرّ ـ: يا أبا ذرٍّ ، إذا تَبِعتَ جَنازَةً فلْيَكُنْ عَقلُكَ فيها مَشغولاً بالتَّفكُّرِ والخُشوعِ ، واعلَمْ أنّكَ لاحِقٌ بهِ . ^۱

۲ / ۱۴ . دَفنُ المَيِّتِ

۷۶۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :اِدفِنوا مَوتاكُم وَسطَ قَومٍ صالِحينَ ؛ فإنّ المَيّتَ يَتأذّى بجارِ السَّوءِ كما يَتأذَّى الحَيُّ بجارِ السَّوءِ . ^۲

۷۶۲.عنه صلى الله عليه و آله :إنّ أرحَمَ ما يَكونُ اللّهُ بالعَبدِ إذا وُضِعَ في حُفرَتِهِ . ^۳

الفصل الثّالث : القبر

۳ / ۱ . أوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَة

۷۶۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :القَبرُ أوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَةِ ؛ فَإِن يَنجُ مِنهُ فَما بَعدَهُ أيسَرُ مِنهُ ، وإن لَم يَنجُ مِنهُ فَما بَعدَهُ أشَدُّ مِنهُ . ^۴

۷۶۴.عنه صلى الله عليه و آله :أوَّلُ عَدلِ الآخِرَةِ القُبورُ ؛ لا يُعرَفُ [ فيها ] ^۵ شَريفٌ مِن وَضيعٍ . ^۶

۷۶۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى ابو ذر! هر گاه در پى جنازه اى به راه افتادى ، بايد عقلت با تفكّر و خشوع ، به آن مشغول شود و بدان كه تو نيز به او مى پيوندى.

۲ / ۱۴ . به خاك سپارى

۷۶۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :مردگان خود را در ميان مردمان نيك ، به خاك بسپاريد؛ زيرا مرده نيز همچون زنده از همسايه بد رنج مى برد.

۷۶۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بيشترين مهربانىِ خدا به بنده ، آن وقتى است كه در گورش نهاده مى شود .

فصل سوم : قبر

۳ / ۱ . اوّلين منزلگاه آخرت

۷۶۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :قبر ، نخستين منزل آخرت است. اگر كسى از آن به سلامت رَست، منازل بعد آن آسان تر است و اگر به سلامت نرَست، دشوارى منازل بعدى شديدتر از آن است.

۷۶۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سرآغاز عدالتِ آخرت، قبرهاست كه در آن شرافتمند از غير شرافتمند شناخته نمى شود .

۲ / ۱۰ . ما يُهوِّنُ الموتَ

۷۵۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :قَدِّمْ مالَكَ أمامَكَ يَسُرَّكَ اللَّحاقُ بهِ . ^۱

۷۵۵.عنه صلى الله عليه و آله :أقلِلْ مِن الذُّنوبِ يَسهُلْ علَيكَ المَوتُ . ^۲

۲ / ۱۱ . ما يَرى الإنسان عِندَ المَوت

۷۵۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :اُنظُروا مَن تُحادِثونَ ؟ فإنّهُ ليسَ مِن أحَدٍ يَنزِلُ بهِ المَوتُ إلّا مُثِّلَ لَهُ أصحابُهُ إلَى اللّهِ إن كانوا خِيارا فخِيارا وإن كانوا شِرارا فشِرارا ، وليسَ أحَدٌ يَموتُ إلّا تَمَثَّلتُ لَهُ عندَ مَوتِهِ . ^۳

۲ / ۱۲ . تشييعُ الجَنازةِ

۷۵۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنّ أوّلَ ما يُجازى بهِ المؤمنُ بعدَ مَوتهِ أن يُغفَرَ لجَميعِ مَن تَبِعَ جَنازَتَهُ . ^۴

۷۵۸.عنه صلى الله عليه و آله :سِرْ سَنتَينِ بِرَّ والِدَيكَ ، سِرْ سَنةً صِلْ رَحِمَكَ ، سِرْ مِيلاً عُدْ مَريضا ، سِرْ مِيلَينِ شَيِّعْ جَنازَةً . ^۵

۲ / ۱۳ . آدابُ التَّشييعِ

۷۵۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لمّا مَرَّ بجَنازَةٍ تُمخَضُ كما يُمخَضُ الزِّقُّ ـ: علَيكُم بالسَّكِينَةِ ، علَيكُم بالقَصدِ في المَشيِ بجَنائزِكُم . ^۶

۲ / ۱۰ . آنچه مرگ را آسان مى كند

۷۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دارايىِ خود را پيش از خود بفرست تا پيوستن به آن، شادمانت كند.

۷۵۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از گناهان بكاه تا مرگ بر تو آسان گردد.

۲ / ۱۱ . آنچه انسان ، هنگام مرگ مى بيند

۷۵۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بنگريد كه با چه كسى هم سخن مى شويد؛ زيرا هيچ كس نيست كه مرگش در رسد، مگر اين كه يارانش كه به سوى خدا ره سپارند ، در برابرش مجسّم مى شوند. اگر خوب باشند ، به صورتى نيك و خوشايند مجسّم مى شوند و اگر بد باشند ، به گونه اى بد و ناخوشايند . و هيچ كس نيست كه بميرد، جز اين كه من به هنگام مرگش در برابر او نمايان مى شوم .

۲ / ۱۲ . تشييع جنازه

۷۵۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نخستين پاداشى كه پس از مرگِ مؤمن به او داده مى شود، اين است كه همه تشييع كنندگان جنازه اش آمرزيده مى شوند.

۷۵۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :براى نيكى به پدر و مادرت، مسافت دوساله بپيما. براى به جا آوردن صله رَحِم ، مسافت يك ساله بپيما. براى عيادت بيمار، يك ميل راه بپيما و براى شركت در تشييع جنازه اى، دو ميل راه بپيما.

۲ / ۱۳ . آداب تشييع جنازه

۷۵۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ آن گاه كه ديد جنازه اى [در تشييع] ، بالا و پايين مى شود ، گويى خيكى را مى جنبانند ـ: آرام باشيد! با جنازه هايتان به آرامى حركت كنيد.