ج ـ مُخالَفَةُ أهلِ البَيتِ عليهم السلام

۴۷۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لِعَلِيٍّ عليه السلام يَومَ عَرَفَةَ ـ: ... إنَّ الشَّقِيَّ كُلَّ الشَّقِيِّ حَقَّ الشَّقِيِّ مَن عَصاكَ ، ونَصَبَ لَكَ عَداوَةً مِن بَعدي . ^۱

د ـ اِتِّباعُ الهَوى

۴۷۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :اِحذَرِ الهَوى ، فَإِنَّهُ قائِدُ الأَشقِياءِ إلَى النّارِ . ^۲

الفصل الثّامن : الرّضا بالقضاء

۸ / ۱ . الحَثُّ عَلَى الرِّضا بِالقَضاءِ

۴۷۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مِن سَعادَةِ ابنِ آدَمَ رِضاهُ بِما قَضَى اللّهُ لَهُ ، ومِن شَقاوَةِ ابنِ آدَمَ تَركُهُ استِخارَةَ اللّهِ ، ومِن شَقاوَةِ ابنِ آدَمَ سَخَطُهُ بِما قَضَى اللّهُ لَهُ . ^۳

۴۷۹.معاني الأخبار عن أحمد بن أبي عبد اللّه عن أبيه رفعه :جاءَ جَبرَئيلُ عليه السلام إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله فَقالَ: يا رَسولَ اللّهِ إنَّ اللّهَ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ أرسَلَني إلَيكَ بِهَدِيَّةٍ لَم يُعطِها أحَدا قَبلَكَ .
قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : قُلتُ : وما هِيَ ؟
قالَ : الصَّبرُ وأحسَنُ مِنهُ .
قُلتُ : وما هُوَ ؟
قالَ : الرِّضا . ^۴

ج ـ مخالفت با اهل بيت عليهم السلام

۴۷۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به على عليه السلام در روز عرفه ـ: بدبخت حقيقى ، كسى است كه از تو سرپيچى كند و پس از من با تو دشمنى ورزد .

د ـ پيروى از خواسته هاى نفس

۴۷۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از هواى نفْس بپرهيز ؛ چرا كه راه نماى تيره بختان به سوى جهنّم است .

فصل هشتم : رضايت از قضا

۸ / ۱ . تشويق به خشنودى از قضا

۴۷۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :از نيك بختى فرزند آدم ، خشنودى اوست به آنچه خداوند براى او حكم نموده است ، و از تيره بختى فرزند آدم ، ترك طلب خير از خداوند است ، و [نيز] از تيره بختى فرزند آدم ، ناخشنودى اش از حكم خداوند درباره اوست .

۴۷۹.معانى الأخبارـ به نقل از احمد بن ابى عبد اللّه ، از پدرش ، در حديثى كه سند آن را به اهل بيت عليهم السلام رسانده است ـ: جبرئيل عليه السلام نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و گفت : «اى پيامبر خدا! خداوند ـ تبارك و تعالى ـ مرا با هديه اى پيش تو فرستاده كه آن را پيش از تو به كسى عطا ننموده است» .
پيامبر خدا فرمود : گفتم : آن چيست؟
گفت : «شكيبايى و بهتر از آن» .
گفتم : آن (بهتر از شكيبايى) چيست؟
گفت : «خُشنودى [به قضا]» .

۷ / ۵ . ما يُحَوِّلُ الأَشقِياءَ سُعَداءَ

۴۷۳.حلية الأولياء عن الأوزاعي :قَدِمتُ المَدينَةَ فَسَأَلتُ مُحَمَّدَ بنَ عَلِيِّ بنِ الحُسَينِ بنِ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام ، عَن قَولِهِ عز و جل : «يَمْحُواْ اللَّهُ مَا يَشَاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِندَهُ أُمُّ الْكِتَـبِ» .
فَقالَ : نَعَم ، حَدَّثَنيهِ أبي عَن جَدِّهِ عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام قالَ : سَأَلتُ عَنها رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله فَقالَ : لَاُبَشِّرَنَّكَ بِها يا عَلِيُّ ، فَبَشِّر بِها اُمَّتي مِن بَعدي ، الصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها ، وَاصطِناعُ المَعروفِ ، وبِرُّ الوالِدَينِ ، وصِلَةُ الرَّحِمِ ، تُحَوِّلُ الشَّقاءَ سَعادَةً ، وتَزيدُ فِي العُمُرِ ، وتَقي مَصارِعَ السَّوءِ . ^۱

۷ / ۶ . مَبادِئُ الشَّقاءِ

أ ـ حُبُّ الدُّنيا

۴۷۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :بِئسَ العَبدُ عَبدٌ خُلِقَ لِلعِبادَةِ فَأَلهَتهُ العاجِلَةُ عَنِ الآجِلَةِ ، فازَ بِالرَّغبَةِ العاجِلَةِ وشَقِيَ بِالعاقِبَةِ . ^۲

ب ـ مَعصيةُ اللّهِ

۴۷۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن عَمِلَ سوءا شَهِدَت عَلَيهِ جَوارِحُهُ ، وبِقاعُهُ ، وشُهورُهُ ، وأعوامُهُ ، وساعاتُهُ وأيّامُهُ ولَيالِي الجُمَعِ وساعاتُها وأيّامُها،فَيَشقى بِذلِكَ شَقاءَ الأَبَدِ. ^۳

۷ / ۵ . آنچه تيره بختان را نيك بخت مى كند

۴۷۳.حلية الأولياءـ به نقل از اوزاعى ـ: به مدينه آمدم و از محمّد بن على بن الحسين بن على بن ابى طالب عليهم السلام درباره اين سخن خداوند عز و جل پرسيدم : «خدا هر چه را بخواهد، محو يا اثبات مى كند ؛ و اصل كتاب، نزد اوست» .
فرمود : «آرى . پدرم ، از جدّش على بن ابى طالب عليه السلام برايم نقل كرد كه فرمود : درباره آيه ، از پيامبر خدا پرسيدم . فرمود : به يقين ، درباره آن به تو مژده مى دهم . تو هم درباره آن ، پس از من به امّتم مژده بده كه : صدقه خالصانه ، نيكوكارى ، نيكى به پدر و مادر ، و صله رحم ، تيره بختى را به نيك بختى تبديل مى كنند و عمر را طولانى مى نمايند و از مرگ هاى بد ، نگه مى دارند » .

۷ / ۶ . ريشه هاى تيره بختى

الف ـ دنيا دوستى

۴۷۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بدترين بنده ، كسى است كه براى عبادت آفريده شده ؛ ولى دنيا او را از آخرت باز دارد ، و به دنياى دلخواه برسد ؛ ولى سرانجام [در آخرتْ ]بدبخت گردد .

ب ـ نافرمانى خدا

۴۷۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس هر كار بدى انجام دهد ، اعضاى بدنش ، مكان ها ، ماه ها ، سال ها ، ساعت ها (روزهايش) و شب هاى جمعه و لحظه ها و روزهاى آن ، عليه او گواهى مى دهند . آن گاه بدين سبب ، براى هميشه تيره بخت مى گردد .