۳ / ۱۶ . الحَليمُ

الكتاب

«لَيُدْخِلَنَّهُم مُّدْخَلاً يَرْضَوْنَهُ وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌ» . ^۱

الحديث

۳۴۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :أَوحَى اللّهُ عز و جل إِلى أَخِي العُزَيرِ : ... لا تَأمَن مَكري حَتّى تَدخُلَ جَنَّتي ، فَاهَتزَّ عُزَيرٌ يَبكي ، فَأَوحَى اللّهُ إِلَيهِ : لا تَبكِ يا عُزَيرُ ؛ فَإِن عَصَيتَني بِجَهلِكَ غَفَرتُ لَكَ بِحِلمي ؛ لِأَنّي كَريمٌ لا أَعجَلُ بِالعُقوبَةِ عَلى عِبادي وأَنَا أَرحَمُ الرَّاحِمينَ . ^۲

۳۵۰.عنه صلى الله عليه و آله :يا مَن هُوَ بِمَن عَصاهُ حَليمٌ . ^۳

۳ / ۱۷ . الحَميدُ ، المَحمودُ ، الحامِدُ ^۴

الكتاب

«قَالُواْ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكَـتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ» . ^۵

الحديث

۳۵۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في دُعاءِ الجَوشَنِ الكَبيرِ ـ: يا خَيرَ ذاكِرٍ ومَذكورٍ ، يا خَيرَ شاكِرٍ ومَشكورٍ ، يا خَيرَ حامِدٍ ومَحمودٍ. ^۶

۳ / ۱۶ . حليم

قرآن

«آنان را به جايگاهى كه آن را مى پسندند ، درخواهد آورد ؛ و شك نيست كه خداوند ، دانايى بردبار است» .

حديث

۳۴۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند عز و جل به برادرم عُزَير وحى كرد : «. . . از مكر من ، ايمن مباش تا اين كه به بهشتم در آيى» .
پس عُزَير گريست و بر خود لرزيد . خداوند به او وحى كرد : «اى عُزَير! گريه مكن . اگر به دليل نادانى ات مرا نافرمانى كنى ، تو را با بردبارى خود بيامرزم ؛ زيرا من ، كريمى هستم كه در كيفر بندگانم شتاب نمى كنم و من ، مهربان ترينِ مهربانانم» .

۳۵۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى آن كه با كسى كه او را نافرمانى كند ، بردبار است!

۳ / ۱۷ . حميد و محمود و حامد ^۷

قرآن

«گفتند: آيا از كار خدا تعجّب مى كنى؟ رحمت خدا و بركات او بر شما خاندان [ رسالت ]باد! بى گمان، او ستوده اى بزرگوار است» .

حديث

۳۵۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعاى «جوشن كبير» ـ: اى بهترين ياد كننده و ياد شده ، اى بهترين سپاس گزار و سپاس داشته شده ، اى بهترين ستاينده و ستوده!

الحديث

۳۴۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الحَمدُ للّهِِ رَفيعِ الدَّرَجاتِ ، ذِي العَرشِ ... وهُوَ أَحكَمُ الحاكِمينَ ، وأَسرَعُ الحاسِبينَ ، وحُكمُهُ عَدلٌ وهُوَ لِلحَمدِ أَهلٌ . ^۱

۳۴۷.عنه صلى الله عليه و آله :اللّهُ عَظيمُ الآلاءِ ، دائِمُ النَّعماءِ ... عادِلٌ في حُكمِهِ ، عالِمٌ في مُلكِهِ . ^۲

۳ / ۱۵ . الحَكيمُ

الكتاب

«وَ هُوَ الَّذِى فِى السَّمَاءِ إِلَـهٌ وَ فِى الْأَرْضِ إِلَـهٌ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ» . ^۳

الحديث

۳۴۸.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :قالَ اللّهُ تَبارَكَ وتَعالى : . . . وإِنَّ مِن عِبادِيَ المُؤمِنينَ لَمَن لا يَصلُحُ إِيمانُهُ إِلّا بِالفَقرِ ولَو أَغنَيتُهُ لَأَفسَدَهُ ذلِكَ، وإِنَ مِن عِباديَالمُؤمِنينَ لَمَن لا يَصلُحُ إِيمانُهُ إِلّا بِالغِناءِ ولَو أَفقَرتُهُ لَأَفسَدَهُ ذلِكَ ، وإِنّ مِن عِبادِيَ المُؤمِنينَ لَمَن لا يَصلُحُ إِيمانُهُ إِلّا بِالسُّقمِ ولَو صَحَّحتُ جِسمَهُ لَأَفسَدَهُ ذلِكَ ، وإِن مِن عِبادِيَ المُؤمِنينَ لَمَن لا يَصلُحُ إِيمانُهُ إِلّا بِالصِّحَّةِ ولَو أَسقَمتُهُ لَأَفسَدَهُ ذلِكَ ، إِنّي أُدَبِّرُ عِبادي لِعِلمي بِقُلوبِهِم ؛ فَإِنّي عَليمٌ خَبيرٌ . ^۴

حديث

۳۴۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ستايش ، از آنِ خداست كه بالا برنده درجه ها و صاحب عرش است . . . و او حاكم ترينِ حاكمان و سريع ترينِ حسابگران است و حكم او ، داد است ، و او شايسته ستايش است .

۳۴۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ، نعمت هايش بزرگ و هميشگى اند ... در حكم خود ، دادگر است و در فرمان روايىِ خود ، داناست .

۳ / ۱۵ . حكيم

قرآن

«و اوست كه در آسمان خداست و در زمين خداست، و هموست سنجيده كار دانا» .

حديث

۳۴۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ـ تبارك و تعالى ـ فرمود : «. . . همانا از بندگان مؤمن من ، كسى هست كه ايمان او جز با تنگ دستى به سامان نمى شود و اگر او را توانگر سازم ، توانگرى ، [ ايمانِ ]او را تباه مى كند ، و از بندگان مؤمن من ، كسى هست كه ايمانش جز با توانگرى به سامان نمى شود و اگر او را تنگ دست كنم ، تنگ دستى [ ايمانِ ]او را تباه مى سازد ، و از بندگان مؤمن من ، كسى هست كه ايمان او جز با بيمارى به سامان نمى شود و اگر تن او را بهبود بخشم ، [ ايمانِ ] او را تباه مى كند ، و از بندگان مؤمن من ، كسى هست كه ايمانش جز با تن درستى به سامان نمى شود و اگر او را بيمار كنم ، [ ايمانِ ] او را تباه مى سازد . من بندگانم را طبق دانش خود به دل هاى ايشان ، تدبير مى كنم ؛ و من ، دانا و آگاهم» .