۲ / ۴ . التَّوحيدُ فِي الرُّبوبِيَّةِ

الكتاب

« قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن يَمْلِكُ السَّمْعَ وَ الأَْبْصَـرَ وَ مَن يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ وَ مَن يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ » . ^۱

الحديث

۳۲۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ في دُعاءِ الجَوشَنِ الكَبيرِ ـ: يا مَن لا يُدَبِّرُ الأَمرَ إِلّا هُوَ . ^۲

۲ / ۵ . التَّوحيدُ فِي العِبادَةِ

الكتاب

«إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» . ^۳

الحديث

۳۲۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لم آتِكُم إِلّا بِخَيرٍ ؛ آتَيتُكم أَن تَعبُدُوا اللّهَ وَحدَهُ لا شَريكَ لَهُ ... وأَن تَدَعُوا اللّاتَ وَالعُزّى . ^۴

۲ / ۴ . توحيد رُبوبى

قرآن

«بگو: «كيست كه از آسمان و زمين ، به شما روزى مى بخشد؟ يا كيست كه حاكم بر گوش ها و ديدگان است؟ و كيست كه زنده را از مُرده بيرون مى آورد و مُرده را از زنده خارج مى سازد؟ و كيست كه كارها را تدبير مى كند؟» . خواهند گفت: «خدا» . پس بگو: «آيا پروا نمى كنيد؟»» .

حديث

۳۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعاى «جوشن كبير» ـ: اى آن كه كسى جز او ، كارها را تدبير نمى كند !

۲ / ۵ . توحيد در عبادت

قرآن

«تنها تو را مى پرستيم ، و تنها از تو يارى مى جوييم» .

حديث

۳۲۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :جز خير براى شما نياورده ام . فقط خداى يگانه و بى شريك را بپرستيد . . . و [بت هاى ]لات و عُزّا را وا نهيد .

ب ـ حِصنُ اللّهِ عز و جل

۳۱۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :حَدَّثَني جَبرَئيلُ سَيِّدُ المَلائِكَةِ ، قالَ : قالَ اللّهُ سَيِّدُ السّاداتِ عز و جل : إِنّي أَنَا اللّهُ لا إِلهَ إِلّا أَنَا ، فَمَن أَقَرَّ لي بِالتَّوحيدِ دَخَلَ حِصني ، ومَن دَخَلَ حِصني أَمِنَ مِن عَذابي . ^۱

۲ / ۲ . تَفسيرُ التَّوحيدِ

۳۲۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :التَّوحيدُ ظاهِرُهُ في باطِنِهِ ، وباطِنُهُ في ظاهِرِهِ ، ظاهِرُهُ مَوصوفٌ لا يُرى ، وباطِنُهُ مَوجودٌ لا يَخفى ، يُطلَبُ بِكُلِّ مَكانٍ ولَم يَخلُ مِنهُ مَكانٌ طَرفَةَ عَينٍ ، حاضِرٌ غَيرُ مَحدودٍ ، وغائِبٌ غَيرُ مَفقودٍ . ^۲

۲ / ۳ . التَّوحيدُ فِي الخالِقِيَّةِ

الكتاب

«يَـأَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ هَلْ مِنْ خَــلِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ لَا إِلَـهَ إِلَا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ» . ^۳

الحديث

۳۲۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ فِي الدُّعاءِ ـ: يا لا إِلهَ إِلّا أَنتَ ، لَيسَ خالِقا ولا رازِقا سِواكَ يا اللّهُ ، وأَسأَ لُكَ بِاسمِكَ الظّاهِرِ في كُلِّ شَيءٍ بِالقُدرَةِ وَالكِبرِياءِ وَالبُرهانِ وَالسُّلطانِ يا اللّهُ . ^۴

ب ـ دژِ خدا

۳۱۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سرور فرشتگان ، جبرئيل عليه السلام برايم حديث كرد و گفت : سَرور سَروران ، خداوند عز و جل فرمود : «من ، تنها خدايم و خدايى جز من نيست . پس هر كه به يگانگى من اقرار كند ، به دژِ من در مى آيد و هر كه به دژم در آيد ، از عذاب من ، ايمن مى شود» .

۲ / ۲ . معناى توحيد

۳۲۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :[معناى] توحيد آن است كه ظاهرش ، در باطن او و باطنش در ظاهر اوست . ظاهرش وصف كردنى و ناديدنى و باطنش ، موجود و پنهان ناشده است . در هر جا طلب مى شود و هيچ جايى ، حتّى يك لحظه از او خالى نيست . حاضر است ؛ امّا نه محدود ، و غايب است ، امّا نه مفقود .

۲ / ۳ . توحيد در آفرينش

قرآن

«اى مردم! نعمتِ خدا را بر خود ياد كنيد. آيا غير از خدا آفريدگارى است كه شما را از آسمان و زمين ، روزى دهد؟ خدايى جز او نيست. پس چگونه [ از حق ]انحراف مى يابيد؟» .

حديث

۳۲۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعا ـ: اى آن كه جز تو خدايى نيست ، اى خدا ! نه آفريدگارى جز تو هست و نه روزى دهنده اى . اى خدا ! به نامت كه در هر چيز با قدرت و شوكت و دليل و برهان ، آشكار است ، از تو مى خواهم .