۱ / ۹ . لا يَبلُغُ أَحَدٌ كُنهَ مَعرِفَتِهِ

۳۱۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ فِي الدُّعاءِ ـ: يا مَن لا يَعلَمُ ما هُوَ إِلّا هُوَ . ^۱

۳۱۴.عنه صلى الله عليه و آلهـ في تَنزيهِ اللّهِ سُبحانَهُ ـ: سُبحانَكَ ما عَرَفناكَ حَقَّ مَعرِفَتِكَ . ^۲

۱ / ۱۰ . النَّهيُ عَنِ التَّفَكُّرِ في ذاتِه

۳۱۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :تَفَكَّروا في آلاءِ اللّهِ ولا تَتَفَكَّروا فِي اللّهِ . ^۳

۳۱۶.عنه صلى الله عليه و آله :تَفَكَّروا في خَلقِ اللّهِ ولا تَفَكَّروا فِي اللّهِ ؛ فَإِنَّكُم لَن تُقَدِّروا قَدرَهُ . ^۴

الفصل الثّاني : معرفة توحيد اللّه

۲ / ۱ . قيمَةُ التَّوحيدِ

أ ـ ثَمَنُ الجَنَّةِ

۳۱۷.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :التَّوحيدُ ثَمَنُ الجَنَّةِ . ^۵

۳۱۸.عنه صلى الله عليه و آله :إِنَّ «لا إِلهَ إِلَا اللّهُ» كَلِمَةٌ عَظيمَةٌ كَريمَةٌ عَلَى اللّهِ عز و جل ، مَن قالَها مُخلِصا استَوجَبَ الجَنَّةَ ، ومَن قالَها كاذِبا عَصَمَت مالَهُ ودَمَهُ ، وكانَ مَصيرُهُ إِلَى النّارِ . ^۶

۱ / ۹ . كسى به حقيقت معرفت او نمى رسد

۳۱۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در دعا ـ: اى آن كه كسى نمى داند او چيست ، جز خودش !

۳۱۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ در تنزيه خداى سبحان ـ: منزّهى تو ! ما آن گونه كه بايد ، تو را نشناخته ايم .

۱ / ۱۰ . پرهيز از انديشيدن در ذات خدا

۳۱۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در نعمت هاى خدا بينديشيد و در [ذات ]خدا نينديشيد .

۳۱۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در خلق خدا بينديشيد و در [ذات ]خدا نينديشيد كه شما او را اندازه نمى توانيد كرد .

فصل دوم : شناخت يگانگى خدا

۲ / ۱ . ارزش توحيد

الف ـ بهاى بهشت

۳۱۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :توحيد ، بهاى بهشت است .

۳۱۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بى گمان ، «لا إله إلّا اللّه » ، نزد خداوند عز و جل سخنى بزرگ و عزيز است . هر كس آن را خالصانه بگويد ، بهشت برايش واجب مى شود و هر كس آن را به دروغ بگويد ، دارايى و خونش حفظ مى شود ، امّا ره به دوزخ مى بَرَد .

چكيده آنچه درباره نقش خداشناسى گذشت

آثار و بركات خداشناسى و نقش آن در زندگى انسان را در دو بخش مى توان خلاصه كرد :

بخش اوّل : نقش خداشناسى در زندگىِ فردى

مهم ترين نقش خداشناسى در زندگىِ فردى ، محبّت و اُنس با خداوند متعال است ؛ چرا كه انسان ، فطرتا عاشق زيبايى است و از آن جا كه خداوند متعال ، جامعِ همه زيبايى هاست و همه زيبايان ، زيبايى خود را از او دارند ، انسان نمى تواند خدا را بشناسد و او را دوست نداشته باشد . از اين رو ، امام مجتبى عليه السلام مى فرمايد :
مَن عَرَفَ اللّهَ أَحَبَّهُ . ^۱ هر كه خدا را بشناسد، دوستش خواهد داشت.

بخش دوم : نقش خداشناسى در زندگى اجتماعى

خداشناسى ، به دليل اين كه زيربناى ارزش هاى اعتقادى ، اخلاقى و عملى است ، اصلى ترين پايه هاى جامعه نمونه انسانى نيز هست . به همين جهت ، نمى توان از جامعه اى كه خدا را باور ندارد ، انتظار داشت ارزش هاى انسانى و در رأس آنها عدالت اجتماعى را رعايت نمايد . لذا امام رضا عليه السلام درباره فلسفه خداپرستى مى فرمايد :
لِعِلَلٍ كَثيرَةٍ ، مِنها أنَّ مَن لَم يُقِرَّ بِاللّهِ عز و جل لَم يَتَجَنَّب مَعاصِيَهُ ، و لَم يَنتَهِ عَنِ ارتِكابِ الكَبائِرِ و لَم يُراقِب أحَدا فيما يَشتَهى و يَستَلِذُّ مِنَ الفَسادِ وَ الظُّلمِ . ^۲ به علّت هاى بسيار ؛ يك علّت آن كه : كسى كه به خدا اقرار نكند ، از نافرمانى او نپرهيزد و از ارتكاب گناهان كبيره، باز نَايستد و هيچ كس را در آنچه از تباهى و ستم دوست مى دارد و لذّت مى بَرَد ، نپايد.
و اگر روزى جامعه بشر به طور شايسته با آفريدگار جهان پيوند بر قرار كند ، بهترين زندگى ها را براى خود فراهم ساخته است . به اميد آن روز !