۳۷۳۸.مكارم الأخلاق :ذُكِرَ عِندَ النبيِّ صلى الله عليه و آله رَجُلٌ فقيلَ لَهُ : خَيرٌ ، قالوا : يا رسولَ اللّهِ ، خَرَجَ مَعنا حاجّا فإذا نَزَلنا لَم يَزَلْ يُهَلِّلُ اللّهَ حتّى نَرتَحِلَ ، فإذا ارتَحَلنا لَم يَزَلْ يَذكُرُ اللّهَ حتّى نَنزِلَ ، فقالَ النبيُّ صلى الله عليه و آله : فَمَن كانَ يَكفِيهِ عَلَفَ ناقَتِهِ ، وصُنْعَ طَعامِهِ؟ قالوا : كُلُّنا ، فقالَ صلى الله عليه و آله : كُلُّكُم خَيرٌ مِنهُ! . ۱
۳۷۳۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إذا خَرَجَ أحَدُكُم إلى سَفَرٍ ثُمّ قَدِمَ على أهلِهِ فَلْيُهدِهِم ولْيُطرِفهُم ولو حِجارةً ! ۲
الفصل السّابع والعشرون : المشاورة
۲۷ / ۱ . الحَثُّ عَلى المَشوَرَةِ
الكتاب
« وَ الَّذِينَ اسْتَجَابُواْ لِرَبِّهِمْ وَ أَقَامُواْ الصَّلَوةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْنَـهُمْ يُنفِقُونَ » . ۳
الحديث
۳۷۴۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لا مُظاهَرَةَ أوثَقُ مِنَ المُشاوَرَةِ . ۴
۳۷۴۱.عنه صلى الله عليه و آله :ما مِن رَجُلٍ يُشاوِرُ أحَدا إلّا هُدِيَ إلى الرُّشدِ . ۵
۲۷ / ۲ . مَن لا يَنبغي مُشاوَرَتُهُم
۳۷۴۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آلهـ لِعَليٍّ عليه السلام ـ: يا عليُّ ، لا تُشاوِرْ جَبانا فإنّهُ يُضَيِّقُ علَيكَ المَخرَجَ ، ولا تُشاوِرِ البَخيلَ فإنّهُ يَقْصُرُ بكَ عن غايَتِكَ ، ولا تُشاوِرْ حَريصا فإنّهُ يُزَيِّنُ لكَ شَرَها . ۶
۳۷۳۸.مكارم الأخلاق :در حضور پيامبر صلى الله عليه و آله از مردى سخن به ميان آمد و گفته شد : او آدم خوبى است . [نيز ]گفتند : اى پيامبر خدا! آن مرد ، هم سفر حجّ ما بود . هر گاه در منزلى پياده مى شديم ، زبانش به ذكر «لا إله إلّا اللّه » ، پيوسته گويا بود ، تا آن كه حركت مى كرديم و در بين راه نيز همواره ذكر خدا مى گفت، تا دوباره اُتراق مى كرديم .
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «پس چه كسى شترش را علوفه مى داد و غذايش را درست مى كرد؟» .
گفتند : همه ما .
پيامبر خدا فرمود : «همه شما از او بهتريد!» .
۳۷۳۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه يكى از شما به سفر رفت ، هنگام بازگشت ، حتّى اگر شده يك قطعه سنگ ، براى خانواده اش هديه و تحفه بياورد .
فصل بيست و هفتم : مشورت
۲۷ / ۱ . تشويق به مشورت
قرآن
«و كسانى كه به [ نداى ] پروردگارشان ، پاسخ [ مثبت ]داده اند و نماز بر پا كرده اند و كارشان در ميانشان مشورت است و از آنچه روزى شان كرده ايم، انفاق مى كنند» .
حديث
۳۷۴۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ پشتْ گرمى اى، استوارتر از مشورت نيست .
۳۷۴۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هيچ مردى نيست كه با كسى مشورت كند ، مگر آن كه به راه درست [براى حلّ مشكل خود] ، ره نمون مى شود .
۲۷ / ۲ . كسانى كه شايسته مشورت نيستند
۳۷۴۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به امام على عليه السلام ـ: اى على! با ترسو ، مشورت مكن ؛ زيرا او راه حلّ مشكل را بر تو تنگ مى كند. با بخيل نيز مشورت مكن ؛ زيرا او تو را از هدفت ، باز مى دارد. با شخص حريص نيز مشورت مكن ؛ زيرا او آزمندى را در نظرت ، نيكو جلوه مى دهد .
